Etkinlikler Özel Olarak Dikkat Dağınıklığı Olan Çocuklar İçin | Anne
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB), dürtüsellik, aşırı hareketlilik ve dikkat dağınıklığı gibi semptomlarla kendini gösteren yaygın bir nörogelişimsel bozukluktur. Her çocuğa farklı şekillerde yansıyabilen DEHB, ebeveynlerin çocuklarına ilgi çekici etkinlikler bulmasını bazen zorlaştırabilir. Ancak uzmanlar, DEHB’li çocuklar için tercih edilecek aktivitelerin karmaşık olmasına gerek olmadığını vurguluyor. Basit, eğlenceli ve çocuğun ilgi alanlarına uygun etkinlikler, bu çocukların gelişimini desteklerken dikkatlerini toplamalarına da yardımcı olabilir.
Klinik psikolog Dr. Stephanie Palmer, DEHB’li çocuklar için etkinlik seçiminin temel amacının çocukların güçlü yönlerini ön plana çıkarması gerektiğini belirtiyor: “Çocukların ilgilerini çeken, onların hareket etmesine imkân tanıyan ve zaman yönetimi ile organizasyon becerilerini geliştiren etkinlikler en faydalı olanlardır.” Çocuk psikoloğu ve ebeveyn koçu Dr. Tamara Soles ise doğayla etkileşimin önemine vurgu yapıyor: “Doğa içinde gerçekleştirilen ve duyulara hitap eden aktiviteler, DEHB’li çocukların regülasyon becerilerini güçlendirir.”
Dr. Tamara Soles, özellikle küçük yaş grupları için duyusal oyunları (sensory play) öneriyor. Bu tür oyunlar, çocukların dokunma, görme, koklama, işitme ve tat alma duyularını harekete geçirerek dikkat gelişimlerini artırıyor.
Önerilen aktivitelerden bazıları:
- Oyun hamuru veya kil ile şekil oluşturmak
- Parmak boyasıyla resim yapmak
- Farklı dokulardaki nesnelerle duyusal kutular hazırlamak
- Doğa keşif gezileri veya hazine avı yapmak
- Renkli, kokulu kalemlerle boyama yapmak
- Engelli parkuru (obstacle course) oluşturmak
- Karton kutulardan kale inşa etmek
Bu yaş grubundaki çocuklar, genellikle bağımsız hareket etmeyi tercih eder ve karmaşık etkinliklere ilgi gösterirler. Palmer, fiziksel aktivitelerin bu dönemde oldukça yararlı olduğunu vurguluyor: “Düzenli egzersiz, fazla enerjiyi dengeler ve bilişsel işlevleri destekler. Spor, dans, bisiklet sürme veya dövüş sanatları gibi etkinlikler etkili olabilir.”
Bu yaş grubu için önerilen aktiviteler:
- Örgü veya dikiş öğrenmek
- Kapalı alan tırmanış merkezlerine gitmek
- Hafıza veya bilgi yarışmaları yapmak
- Ortak bir hedef için birlikte antrenman yapmak (örn. bağış koşusu)
- Tiyatro veya dans etkinliklerine katılmak
- Grup oyunları (yakalamaca, frisbee, saklambaç)
- Mutfakta yemek hazırlamak
- Yakınlara mektup veya hediye hazırlamak
- Ahşap ile ya da el aletleriyle küçük yapılar inşa etmek
- Aile için yeni bir masa oyunu icat etmek
- Topla oynanan basit egzersizler yapmak
Çocuğun hem keyif aldığı hem de becerilerini geliştirmesine yardımcı olan etkinlikler en ideal olanlardır.
Çocuğun yaşına, gelişim düzeyine ve ilgi alanlarına uygun aktiviteler seçilmelidir.
Fiziksel aktivite enerjiyi dengeleyebilir, ancak hiperaktivite yalnızca egzersizle ortadan kaldırılmaz. Bu durum, beynin işleyiş yapısındaki farklılıklarla ilgilidir.
Farklı etkinliklerden oluşan bir liste hazırlamak, çocuğun gündeki enerjisini yapıcı biçimde yönlendirmesine yardımcı olur.
DEHB’li çocuklar genellikle durmaksızın bir enerjiye sahiptir. Bu enerjiyi doğru bir şekilde yönlendirmek için hareket, duyusal uyarım ve beceri geliştirmeyi bir araya getiren etkinlikler oldukça önemlidir. Ebeveynlerin çocuklarıyla birlikte eğlenceli, üretken ve düzenli aktiviteler planlaması, hem günlük yaşamı kolaylaştırır hem de çocuğun gelişimine uzun vadede katkı sağlar.
Referanslar
Hope Gillette. “24 Activities for Children with ADHD to Help Build Skills”. Şuradan alındı: https://www.healthline.com/health/adhd/activities-for-children-with-adhd (14.03.2024).
