Bölgelere Göre Geleneksel Türk Kahvaltısı Noktaları
Kahvaltının neşeyle ilişkisi hakkında ne düşündüğünü bilmiyoruz ama Türk kahvaltısının uluslararası alanda büyük bir üne sahip olduğu kesin. İster sabah insanı ol, ister akşam; günün ilk ışıklarıyla birlikte mutfaktan yayılan mis gibi kokulara karşı duyarsız kalamayacağını düşünüyoruz.
Türk mutfak geleneğinde oldukça kilit bir öneme sahip olan klasik Türk kahvaltısını atlamak hiç de mantıklı değil. Akşam yemeğini belki es geçebilirsin, ama kahvaltı asla… Kahvaltının vazgeçilmezi olan beyaz peynir ve çayı bir arada değerlendir ve kalori hesabını bir kenara bırakıp, o lezzetli hamur işlerini de şansa bırakma.
Geleneksel Türk kahvaltısının nasıl bir evrim geçirdiğini merak ediyorsan, biraz bu kahvaltı kültürünün kökenlerinden ve tarihinden bahsedelim. Ardından, bölgelere özgü geleneksel Türk kahvaltısı duraklarını keşfedelim.
Türk Kahvaltı Kültürünün Tarihi: Nereden Geldi Bu Zengin Kahvaltı?
Kahvaltı üzerine konuşmak için önce kelimenin kökenine inmekte fayda var. “Kahve” ve “altı” kelimelerinin birleşiminden oluşan “kahvaltı”, aslında “Aç aç kahve mi içilir! Öncesinde bir şeyler yiyelim.” mantığıyla şekillenmiş ve zenginleşmiştir.
Osmanlı döneminde kahve tüketimi artınca, kahve öncesi çorba ya da peynir, reçel gibi küçük atıştırmalıklar tercih edilirmiş. 19. yüzyılın sonlarına ve 20. yüzyılın başlarına gelindiğinde, kahvaltı Osmanlı kültüründe bir öğün haline gelmeye başlamış. Sarayda bal, kaymak, reçel, yumurta gibi yiyecekler sunulurken, halk genelde çorba, kavun ve yoğurt tercih etmiştir.
Ülkemizin farklı bölgeleri, zenginlikleriyle bu gelenekteki çeşitliliğe de katkıda bulunmuştur. Yerel ekmek ve peynir türleri ile benzersiz kahvaltı tariflerinin yanı sıra uzun sofralarda yapılan keyifli muhabbetler, Türk kahvaltı kültürünü zenginleştiren unsurlardan sadece birkaçı.
Evet, Türk kahvaltı kültürü, bölgeden bölgeye lezzetli farklılıklar sunuyor. Haydi, 20. yüzyıldan bu yana yaşamlarımıza renk katan bu geleneksel kahvaltı için bölgeler arası kahvaltı rotaları oluşturalım.
Bölgelere Göre Kahvaltı Sofralarını Ziyaret Zamanı
Geleneksel Türk kahvaltısı denince aklına gelenler neler? Beyaz peynir, siyah zeytin, ince belli bardakta demlenen sıcak Türk çayı, sucuklu yumurta, menemen ve kızarmış ekmek… Bunlar elbette kahvaltının ana unsurları. Ama iş bununla bitmiyor! Klasik kahvaltı unsurlarına farklı bölgelerde farklı lezzetler eklemeye başlayabiliriz! Gel, bölge bölge kahvaltı çeşitlerini keşfedelim.
Ege Kahvaltısı: Kahvaltıda Biraz Yeşilliğe Ne Dersen?
Ege Bölgesi, yeşillikleriyle ünlü bir yer. Sebze konusunda cömert olan bu bölge sakinleri, kahvaltılarında yeşillikleri oldukça seviyor. Otlu gözlemeleri, kahvaltı tabağında yer alan maydanoz, roka, semizotu gibi taze sebzelerle zenginleştirilmiş sofralar görmeye alışkınsın.
Eğer bir Ege kahvaltısı yapıyorsan, zeytinyağının peynir ve zeytin üzerindeki lezzetli etkisini hemen fark edeceksin. Zeytinyağının içinde kekik, pul biber ve tuzla hazırlanan karışım, ekmek banmak için seni bekliyor. Kızarmış ekmeğin zeytinyağıyla buluşması ise tarif edilemez bir lezzet sunuyor.
Domates, biber ve salatalık da bu sofranın ayrılmaz parçaları. Ege’nin yerel zeytin ağaçlarından toplanan çeşit çeşit zeytinler yine masada yer alacak. Özellikle İzmir kahvaltılarının vazgeçilmezi olan boyozu unutmamalıyız. “Boyoz nedir?” diye soruyorsan, İzmirlilerin bu sorunun cevabını vermeden geçmesine razı olma; çıtır, yağlı ve mayasız bir poğaça şeklinde tanımlayabiliriz. Eğer henüz denemediysen, mutlaka tatmalısın. Yanında haşlanmış yumurtayı da eklemeyi unutma! İzmir tulum peynirini tabağından esirgememeni öneririz.
Bu kadar boyoz ve İzmir kahvaltısı dedikten sonra, burayı ziyaret etmek istersen, ucuz İzmir uçak biletini aşağıda bulabilirsin!
Akdeniz Kahvaltısı: Baharat ve Reçellere Saygı Duruşu
Akdeniz dendiğinde, sıcak kumlar, hafif esintiler, güzel yaz akşamları ve antik kentler aklında canlanıyor olabilir; ama bunun yanında lezzetli kahvaltıların da olduğunu unutma. Bu bölgenin sahip olduğu emek verilmiş ve leziz yöresel kahvaltıları var.
Akdeniz kahvaltısının tuzlu kahramanları şöyle: Kahvaltılık tuzlu yoğurt, kaytaz böreği, cevizli nar ekşili zeytin, çeşit çeşit zeytin, sürk peyniri (taze çökeleğin zeytinyağı ve çeşitli baharatlarla zenginleştirilmiş hâli) ve zahterli ekmek.
Tatlı yıldızları ise elbette ki reçeller. Turunç, ceviz, patlıcan, bergamot, karpuz, yeşil incir ve nar reçeli, Akdeniz kahvaltısının vazgeçilmezleri arasında.
Eğer kahvaltın için bir reçel yolculuğuna çıkmak istersen, ucuz Antalya uçak biletini aşağıda bulabilirsin.
İç Anadolu Kahvaltısı: Hamur İşi Dünyasına Hoş Geldiniz
Haşhaşlı cevizli çörek, kete, bazlama, çi börek (Evet, çi. Eskişehir’e gidersen çi diyerek ekstra turist puanı kazanabilirsin ve arkadaşlarına “O çiğ değil yalnız!” diyerek bilgini gösterebilirsin.) ve daha birçok yöresel hamur işi. İç Anadolu, hamur işinin kahvaltıdaki yerini en iyi yansıtan bölgelerden biri. Damakta şölen yaratan bu karbonhidratların yanında güzel bir çemen ve dumanı üzerinde bir çayın eşlik etmesine izin vermeni öneriyoruz.
Simit konusunda hassas olan ve hamur işlerine ek zengin kahvaltıyı arayan Ankara’ya gitmek istersen, ucuz Ankara uçak biletini aşağıda bulabilirsin. Dilersen sonrasında hızlı trenle Eskişehir’e geçip bir çi börek de tadabilirsin. Afiyet olsun!
Karadeniz Kahvaltısı: Bu Kahvaltıyı Yaylada Yapacaksın
Mis gibi tereyağı, çıtır çıtır mısır ekmeği, bir çatalla göğe uzanan muhlaması, kavutu, kayganası ve enfes Karadeniz çayı ile güne başlamak istemez misin? Karadeniz kahvaltısının yıldızları yalnızca bu yiyeceklerle sınırlı değil, ama biraz gizemi kalsın istiyoruz. Bu kahvaltıyı Karadeniz yaylalarında tadımlamazsan, tadı doyumsuz olmaz, bunu da belirtelim.
Lezzet dolu bir kahvaltı, yemyeşil manzaralar ve oksijen deposu duraklara ulaşmak için ucuz Trabzon uçak bileti bırakıyoruz.
Doğu Anadolu Kahvaltısı: Geleneksel Peynirler Diyarı
Doğu Anadolu’nun köklü coğrafyası, bize dopdolu bir kahvaltı sunuyor. Neredeyse her şehirde farklı geleneksel lezzetler mevcut. Özellikle peynir çeşitliliği oldukça fazla. Meşhur Van otlu peyniri, Kars kaşarı, Erzincan tulum peyniri, murtuğa (tereyağı, un ve yumurtadan yapılan bir lezzet), kuru cacık, kavurmalı yumurta, süt kaymağı, ballı tahin, Van çöreği ve Bitlis Karakovan balı, bu regionun lezzetlerini taçlandırıyor.
Eğer kahvaltı konusunda ünlü olan ilimiz Van’a gidiyorsan, unutulmaz bir Doğu Anadolu kahvaltısı seni bekliyor. Zira birçok ürün Van ile özdeşleşmiştir; bu sebeple, herhangi bir şehirdeki ‘Van kahvaltısı’ tabelalarını görmezden gel ve aşağıda bulduğun ucuz Van uçak biletini değerlendir!
Van Uçak Bileti
Güneydoğu Anadolu Kahvaltısı: Hem Gözü Hem Mideyi Doyuran Bir Lezzet
Güneydoğu Anadolu kahvaltısında doyum bulmak imkânsız. Diyarbakır örgü peyniri, beyran çorbası, nohut dürüm, kuru domates, kuru biber, ciğer kavurma, Diyarbakır çöreği (mahlep ve tereyağından yapıldığı için lezzetli bir alternatif), katmer… Geriye kalan her şeyi hayal gücüne bırakıyoruz. Hayal gücünün yetmeyeceği bu sofrayı tatmak için küçük bir Güneydoğu Anadolu turuna çıkmalısın. İstersen Mardin ile başlayabilirsin.
Marmara Kahvaltısı: Seçenek ve Lezzet Bol
Trakya’nın muhteşem peyniri ve ekşimikli biberi, Bursa Gemlik’in zeytini, İstanbul’un simidi, Çanakkale Ezine’nin beyaz peyniri ve sulu domatesleri yan yana gelince, enfes bir kahvaltı sofrası elde edeceğine emin olabilirsin. Marmara’nın bu ünlü lezzetlerinin yanı sıra, burada kahvaltılarda genellikle bir sürü çeşit de bulacaksın.
Özellikle İstanbul’da hafta sonu dışarıda kahvaltı yapmak adeta bir gelenek hâlini almıştır. Arnavutköy’de Boğaz manzaralı kahvaltılar, Beşiktaş’ta pofuduk pişilerin satıldığı kahvaltıcılar, belediyenin diğer mekanlara nispeten daha uygun fiyatlı sosyal tesislerinde kalabalık kahvaltılar, nerede olursan ol bulabileceğin serpme kahvaltılar ve son dönemin dikkat çeken mekanları bakery’ler… İstanbul’daki bakery dükkanları için daha önce yazdığımız yazılarımızı gözden geçirebilirsin; dilersen, bu keyfi bu formatta da yapabilirsin.
İster birçok kahvaltıcının kapısında sıraya gir, istersen de vapurda Boğaz keyfi yaparken bir simit, bir çay ve bir de peynir ye… Biz buraya ucuz İstanbul uçak biletini bırakıyoruz, tercih senin!
Bu önerilerle yazımızı sonlandırıyoruz fakat okumaya devam etmek istersen Bir Bilet İki Şehir: Kapadokya Gezisi ve Elazığ Gurme Turu makalemize geçebilirsin.