Bilim & Uzay

NASA, Uzak Bir Galakside Yan Yatan Kara Delik Keşfetti


NASA’nın Hubble ve Chandra teleskopları, 80 milyon ışık yılı mesafedeki NGC 5084 galaksisinde yan yatmış ve olağanüstü bir kara delik keşfetti. Virgo takımyıldızındaki bu galaksinin merkezindeki kara delik, galaksi düzlemiyle uyumsuz olarak 90 derece yan dönmüş olduğu gözlemlendi.

Bu çarpıcı keşif, NASA’nın Chandra X-ışını teleskobundan elde edilen bir ipucu ile başlamıştı. Galaksiye ait iki plazma püskürtüsü tespit edildi: biri galaksi düzleminin üzerine dik, diğeri ise galaksi boyunca uzanarak “X” şeklinde bir yapı oluşturuyor. Bu tür galaktik yapı, astronomlar tarafından daha önce hiç gözlemlenmemişti.

Kozmik suç mahali: NGC 5084


NASA, çok uzak bir galakside yan yatmış kara delik keşfetti


Tam Boyutta Gör


Bilim insanları, NGC 5084’teki bu sıra dışı yapının, dramatik bir olay sonucunda meydana geldiğini düşünüyor. İlk tahminlere göre, başka bir galaksinin çarpışması, bu kara deliği yan yatırmış olabilir. Bu çarpışmanın sonucunda, galaksi düzleminin yukarısına ve aşağısına yayılan bir plazma bacası oluşmuş gibi görünüyor. Normalde büyük galaksiler, X-ışını enerjilerini daha homojen ve küresel bir biçimde yayarken, NGC 5084’teki yoğun X-ışını plazmaları, galaksinin alışılmış durumunu bozuyor.

Bu keşfin ardındaki başarı, Chandra teleskopundaki eski verilerin yeni bir analiz yöntemi kullanılarak incelenmesinden kaynaklanıyor. Selective Amplification of Ultra Noisy Astronomical Signal ya da kısaca SAUNAS olarak adlandırılan bu yaklaşım, düşük parlaklıktaki X-ışını emisyonlarını belirgin hale getirerek galaksinin plazma püskürtülerini ortaya çıkarmıştır.

Hubble ve Şili’deki ALMA tarafından elde edilen ek veriler, NGC 5084’ün merkezindeki toz halkasını ve bu halkanın galaksiyle uyumsuz yönelimini doğruladı. Bu gözlemler, kara deliğin yan yatmış durumda olduğunu net bir şekilde göstermekte. Araştırmacılar, bu kozmik “suçun” detaylarını anlamak için NGC 5084 üzerine daha kapsamlı incelemeler yapmayı planlıyor. Bu keşif, eski verilerin yenilikçi analiz yöntemleriyle nasıl çarpıcı sonuçlar verebileceğini de ortaya koyuyor.