Şırnak’ın Ünlü Lezzetleri

Şırnak mutfağı, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde yer almasına rağmen Doğu Anadolu mutfaklarından birçok iz taşımaktadır. Şırnak’ın mutfağı, et ve etli yemeklerin öne çıktığı, tahıl ve baklagillerin bolca kullanıldığı, hamur işlerinin sofralardan eksik olmadığı muhteşem bir lezzet sunar.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin en az bilinen mutfaklarından biri olsa da, Şırnak’ta keşfedilmeyi bekleyen birçok lezzet olduğunu düşünüyorum; belki adlarını duymadığınız ama tatlarını bildiğiniz yemekler var.

Şırnak’a yolculuğunuzda sirik otu ile tatlandırılmış peynirinden tatmadan ve Süryani köylerinde üretilen ev şaraplarından içmeden dönmemenizi öneririm.

Hadi, Şırnak mutfağının hafızalarda yer edecek en bilinen lezzetlerini keşfetmeye çıkalım.

Mahmılatık

Geleneksel Şırnak mutfağının en fazla emek isteyen lezzetlerinden biri olan mahmılatık, içinde bulgur, su ve şalgam bulunduran, adeta Şırnak usulü bir turşudur.

Özel hazırlanmış karışım süzülüp küplere konulduktan sonra, soğuyana kadar bekletilir ve üzerine mayalı hamurla kapatılır. 40 gün sonra sofralarda yerini alır.

Mahmılatık, sofraya farklı bir tat ve renk katarak Şırnak’ta mutlaka denemeniz gereken bir lezzet. Çünkü başka bir yerde bulmanız oldukça zor.

Kutlık

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde, hemen hemen her ilimizin farklı bir içli köfte tarifi bulunmaktadır.

Kutlık, iç harcında kıyma, bulgur ve yarma gibi malzemelerle hazırlanan nefis bir Şırnak içli köftesidir.

Bu lezzet, tek başına harika; fakat benim önerim, kutlığı üzerine biberli yağ dökülmüş yoğurtla birlikte tüketmenizdir.

Meyre

Yoğurtlu soğuk çorbaların en lezzetli örneklerinden biri de Şırnak’ın meyresi, yani diğer adıyla mehir çorbasıdır.

Pancar ve kabakla zenginleştirilen meyre, özellikle yaz aylarında Şırnak sofralarından eksik olmaz.

Yaz sıcaklarında serinletici bir çorba arıyorsanız, meyreden vazgeçmeyin derim.

Suryaz

Şırnak mutfağının temel bileşenlerinden biri olan suryaz otu, Ege otlarına taş çıkaracak kadar lezzetlidir.

Suryaz otu, önce hafifçe kızartılır; ardından soğan eklenerek pişirilir ve üzerine yumurta kırılıp kırmızı pul biber serpilir.

Kahvaltıda klasik yumurta yemeklerinden sıkıldıysanız, suryaz iyi bir alternatif olacaktır.

Kipe

Sakatat sevenler için bağımlılık yapabilecek bir lezzet olan kipe, pirinçle hazırlanan kıymalı bir harçla doldurulmuş bağırsak dolmasıdır ve Şırnak mutfağının en çok sevilen lezzetlerindendir.

Sakatat ile aranız iyiyse, Şırnak’a giderseniz kipeyi es geçmeyin derim.

Mumbar

Sakatat meraklılarının ulaşmak için seyahate çıktığı lezzetlerin başında gelen mumbar, Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nin birçok ilinde yapılmaktadır.

Şırnaklılar, kendi mumbarlarının tadının ayrı bir güzel olduğunu savunuyor. Belki de siz de bu görüşte olacaksınız!

Şımşıpe

Patlıcan, kırmızı biber ve kabakla yapılan kıymalı bir dolmadır şımşıpe.

Geleneksel olarak pişirildiğinde asma yaprağı ile sarması ve pancar eklenmesiyle zenginleşir. Birçok yerel lokantada bulabileceğiniz şımşıpe’yi Şırnak’ta mutlaka deneyin derim.

Hekeheşandi

Şırnak mutfağının söylenmesi zor olan lezzetlerinden biri hekeheşandi. Kadınbudu köfteyi andıran bu yemek, yanında haşlanmış patates ve ayran ile mükemmel bir uyum sağlar.

Şehir merkezindeki restoranlarda hekeheşandi bulursanız, mutlaka tadın; özellikle çocuklar için favori lezzetler arasında yer alabilir.

Serbidev

Haşlanmış buğday ve çökelek peyniri ile yapılan serbidev, Şırnak mutfağında sıkça hazırlanan yemeklerdendir.

Serbidev, genellikle üzerine tereyağında kızartılmış kırmızı pul biber dökülerek servis edilir. Ancak biraz da sarımsaklı yoğurt ekleyerek tatlandırırsanız, bu lezzet daha da efsane olur.

Perde Pilavı

Perde pilavı denilince akla ilk olarak Siirt mutfağı gelse de, Şırnak mutfağında da nefis perde pilavları yapılmaktadır.

Dalışı bademli özel bir hamurla kaplanmış perde pilavının tadı, tam olarak anlatılmaz; yaşanması gerekir. Şırnak’a giderseniz, bu lezzeti es geçmeyin.

Fıreydin

İncecik açılmış hamurlar, cevizli ve toz şekerli bir karışımla doldurularak rulo haline getirilir ve simit şeklinde sarılır. Kızgın yağda kızartıldıktan sonra şıra ile tatlandırılarak servise sunulur.

Şırnak’a gittiğinizde, güzel bir fıreydin ve yanına ince belli bir bardakta çay almayı unutmayın derim.

Kuliçe

Ceviz içi, elma ve şekerli harcıyla damaklarda unutulmaz bir lezzet bırakan kuliçe, Şırnak mutfağında sıkça yapılan tatlılardan biridir.

Özellikle çay saatlerinde aranan lezzetler arasında yer alan kuliçeden tatmadan Şırnak’tan ayrılmamanız gerektiğini söylüyorum. Dönüş yolunda birkaç tane de yanınıza alabilirsiniz.

Bırınzer

Şırnak’ta az malzeme ile hazırlanması rağmen lezzetiyle göz dolduran tatlılardan biri bırınzer. Kaynatılan şeker ve suya pirinç ve zerdeçal ekleniyor. Soğuduktan sonra tarçın serpilerek sunuluyor.

Bırınzer tatlısını Şırnak’ta mutlaka denemelisiniz; çünkü evde yapılmadığı sürece başka yerlerde bulmanız zor olacaktır.