Bitlis’in Geleneksel Lezzetleri
Tarihi İpek Yolu üzerinde yer alan Bitlis, Doğu Anadolu’nun en zengin mutfaklarından birine ev sahipliği yapıyor.
Bitlis mutfağı, sebze ve meyvelerden süt ürünlerine, et çeşitlerinden baharatlara kadar pek çok farklı lezzeti tek bir tencerede bir araya getiriyor.
Zorlu geçen kış mevsimi nedeniyle Bitlisliler, yaz döneminde kış hazırlıkları yaparak kışa hazırlanıyor. Tuzlama, konserve, salça, tarhana, pekmez ve reçel, Bitlis halkının kış için yaptığı hazırlıkların başında geliyor. Bu kış hazırlıkları, Bitlis mutfaklarında muhteşem lezzetlere dönüşüyor.
Şimdi sizi, Bitlis’in hazırladığı kalori kaynağı, masraflı ama bir o kadar da lezzetli yemeklerine göz atmaya davet ediyorum.
Bitlis’in Yöresel Yemekleri
Bitlis Yemekleri
1) Avşor Çorbası
Güneş doğmadan kalkıp, etli ve sıcacık bir çorba ile güne başlamak Doğu’nun en sevilen geleneklerinden biridir.
Bitlis’e gittiğinizde, sabahın ilk ışıklarıyla servis edilmeye başlanan ve gün doğumuyla tükenen avşor çorbasını tatmayı ihmal etmeyin.
2) Çireş Çorbası
Ahlat ilçesinin öne çıkan lezzetlerinden biri olan çireş çorbası, adını ana malzemesi olan çireş otundan alıyor.
Bu doyurucu çorba, özellikle kış aylarında Bitlis mutfaklarında sıkça hazırlanıyor.
Bir not olarak, çireş otu bazı bölgelerde çiriş otu olarak da biliniyor.
3) Glorik
Bitlis mutfağının belki de en az bilinen ama evlerde en çok pişirilen lezzetlerinden biri glorik.
Minik köftelerle hazırlanan nohutlu glorik, tek tabakta maksimum lezzet arayanların tercihleri arasında yer alıyor.
Genellikle esnaf lokantalarında bulabileceğiniz glorik, Bitlis’e özgü tadılması gereken lezzetlerden biri.
4) Çorti Aşı
Halk arasında çorti olarak da bilinen bu yemek, lahana turşusu ile yapılır ve özellikle kış aylarında sofraların vazgeçilmezidir.
Çorti aşının sırrı, lahana turşusunun sirke kullanılmadan sadece limon suyu ile hazırlanmasında yatıyor.
5) Turşu Aşı Çorbası
Soğuk havalarda içinizi ısıtacak bir tat olan turşu aşı çorbası, ekşi erik pestili ile yapılan nohutlu, buğdaylı ve etli bir lezzettir.
Hafif mayhoş aroması ile damaklarda hoş bir tat bırakacak bu çorbayı mutlaka deneyin.
6) Bitlis Köftesi
Bitlis usulü içli köfte görünümünde olsa da tadı ile kendini gösterir.
Bitlis köftesi, kıyma ve bulgurun yoğurulup yuvarlanmasıyla hazırlanır ve genellikle haşlandıktan sonra tereyağı ile servis edilir. Hafif çırpılmış sarımsaklı yoğurt ile tadı harika olur.
7) Büryan Kebabı
Özel kuyu tandırında pamuk gibi olana kadar pişirilen büryan kebabı, yanında aynı tandırda yapılan özel ekmeği ile birlikte servis edilmektedir.
Bitlis’te lokum kıvamında bir kebap yemek isterseniz büryan kebabı tam size göre.
8) Soğan Köftesi
Böbrek yağı ve sumak ile lezzetlenen soğan köftesi, içli köfte tarzında bir yemektir.
İç harcı, ince bulgur ve un ile hazırlanan hamurun içine bol soğan, sumak ve böbrek yağı eklenerek hazırlanır. Ardından yuvarlandıktan sonra haşlanır ve üzerine biberli tereyağı gezdirilerek servis edilir.
Sakatatla aranız iyiyse, bu lezzeti sevmemeniz için bir sebep yok.
9) Katıklı Dolma
Dolma, Türk mutfaklarının vazgeçilmezlerinden biridir. Taze sebzelerle yapılanı bir yana, kuru sebzelerle yapılanı da oldukça sevilir.
Bitlis’in katıklı dolması, taze kabak kullanarak yapılan harika bir lezzettir. Katıklı dolmayı klasik kabak dolmasından ayıran en önemli özellik, dolmaların halka şeklinde dilimlenerek servis edilmesidir.
Üzerine yoğurt ve salçalı sos eklendiğinde ise tadı bir başka oluyor.
10) Has Dolması
Bitlis’in lahana sarması olarak düşünebileceğimiz has dolması için, yapılan harç yağlı kaburga eti ile hazırlanır ve ortaya muazzam bir lezzet çıkar.
Klişe ama gerçek, has dolmasını yerinde tatmak gerekir.
11) Keledoş
Keledoş denilince akla gelen ilk yer Van olsa da, bu yemeğin Bitlis mutfağında da sıkça hazırlandığı bilinmektedir.
Kuzu eti ve buğday, iyice yumuşayıp keşkek kıvamına gelene kadar pişirilir. Üzerine biraz yoğurt ve tereyağlı salça eklenerek servis edilir.
Bitlis’te pek çok restoranda bulabileceğiniz keledoş, tadılması gereken yemeklerden biri.
12) Ciğer Taplaması
Ciğer sevenler için, Bitlis’in koyun ciğerini köftelik bulgur ile birleştiren ciğer taplaması harika bir seçenektir.
Deneyimleyeceğiniz bu lezzet, daha önce tattığınız tüm ciğerleri unutturacak.
Yanında bol köpüklü bir yayık ayranı ile harika bir ikili oluşturuyor!
13) Kengerli Bulgur Pilavı
Türk sofralarının vazgeçilmezi pilavdır, bu yüzden her ilin kendine özgü birçok pilavı vardır.
Bitlis’in en lezzetli pilavlarından birisi de kengerli bulgur pilavıdır. Kenger otunun pilava kattığı tat ve aroma gerçekten etkileyici.
Özellikle esnaf lokantalarında sıkça hazırlanan bu pilava denk gelirseniz kaçırmayın!
14) Baklalı Pilav
Ahlat ilçesi ile özdeşleşmiş bir lezzet olan baklalı pilav, taze bakla ve farklı sebzelerle pirinç birleştirilerek yapılmaktadır.
Bu nefis yemek, özellikle bahar ve yaz aylarında sıklıkla hazırlanıyor, en azından bir tadına bakmalısınız.
15) Şemşerok
Bitlis mutfağının en sevilen tatlarından biri olan şemşerok, bir çeşit mantıya benzer.
İçi kuşbaşı etle doldurulmuş hamur parçaları, tercihe göre ya kızartılır ya da haşlanır. Yanında sarımsaklı yoğurt ve salçalı sos ile servis edilir.
16) İnci Kefali
Bitlis mutfağında et ağırlıklı yemeklerin yanı sıra balık yemek isterseniz, Van Gölü kenarındaki restoranlara gitmenizi öneririm.
Farklı balık çeşitleri bulunsa da, Van Gölü’nden çıkan inci kefalini tatmanızı tavsiye ederim.
Bitlis Tatlıları
1) Teter
Mutfakta kalan her malzemenin lezzetli bir tatlıya dönüştüğünün en güzel örneklerinden biri teter.
Ekmek kadayıfına benzer bir tatlı olan teter, Afyon usulü ekmek kadayıfından biraz farklıdır.
Bayat ekmekler, pekmez, su ve tereyağı ile hazırlanan özel bir şerbetle ıslatılır ve yumuşadıktan sonra üzeri ceviz, kaymak veya sade dondurma ile servis edilir.
2) Güzbez Tatlısı
Rafine şeker kullanılmadan yapılan bu tatlı, bal ve ceviz ile hazırlanır ve Bitlis mutfağının nadir bulunan ama oldukça lezzetli örneklerinden biridir.
Genellikle evlerde pişirildiği için, denk gelirseniz mutlaka deneyin.
3) Ahlat Lokma
Çıtır çıtır hamuru ve iç baymayan şerbeti ile Ahlat lokması, Bitlis’in sevilerek tüketilen lezzetlerindendir.
Ahlat lokması, yuvarlak değil, orta kısmı delik halka şeklinde hazırlanır ve çıtır hamur tatlısı sevenlerin favorisi olup, denemeye değer.
Bitlis’e gittiğinizde, meşhur küp peynirini, Nazik ve Aygır göllerinde avlanan aynalı sazan balığını, kara kovan balını ve ata tohumdan üretilen Şehcıman pirincini tatmadan dönmeyin derim.
