Aromalı mumlar sağlığa zararlı mı? | Hayat
Kokulu mumlar, evlerde huzurlu bir atmosfer oluşturmak amacıyla sıkça tercih edilmektedir; ancak içerdiği bazı kimyasallar sağlık açısından kaygı uyandırabilir. Parafin bazlı mumlar yakıldıklarında formaldehit ve toluen gibi zararlı maddeler yayabilir. Bu kimyasallar uzun süre solunduğunda baş ağrısı, solunum sorunları ve alerjik tepkimelere neden olabilir.
Kokulu mum yakmak yalnızca mevsimsel bir gelenek değil; aynı zamanda ruhsal bir rahatlama sağlar. New York Tıp Fakültesi’nden Doçent Dr. Amy Brown, “Birçok insan mumları wellness rutinlerinde kullanıyor. Eğer mumlar stres azaltmaya yardımcı oluyorsa, stresle ilişkili baş ağrıları ve vücut ağrıları gibi sorunları da düzeltebilir” demektedir. Fakat kokulu mumların bir dezavantajı da vardır: Hava kirliliği yaratıp, partiküller yaymaları. Peki bu kimyasallar ne ölçüde toksik? Ve vücudunuzu nasıl etkileyebilir?”
Bir kibrit ateşleyip, battaniyeye sarılmadan önce, kokulu mumlar hakkında bilmeniz gerekenler…
Bazı mum türleri, uçucu organik bileşikler (VOC’ler) adı verilen kimyasallar yaymaktadır. Jennifer Dunphy, “Modern Dünyada Ailenizi Korumak İçin Bilmeniz Gerekenler: Aileler İçin Toksin El Kitabı” adlı eserinde: “Kokulu mumlarda bulunan VOC’ler arasında kanser yapıcı etkisi olabilecek benzidin, asetaldehit ve formaldehit de bulunmaktadır. Bir diğer VOC, parafin içeren mumlardan yayılan toluen, tahrişe, baş dönmesine ve diğer semptomlara yol açabilir” diye belirtmektedir.
Ancak Brown, “Perspektifi doğru görmek önemlidir. Kokulu mumlardan yayılan VOC’lerin yoğunluğu, tütün dumanı ve yapıştırıcılar, boyalar ve inşaat malzemeleri gibi diğer mesleki tehlikelerden yayılan VOC’lere göre çok daha düşük seviyelerde kalmaktadır” vurgusunu yaptı.
Mum yanarken oluşan duman, iç mekan hava kirliliğine katkıda bulunur. Ancak genellikle, mumların yanmasından kaynaklanan buharlar ve gazlar sağlık üzerinde önemli bir etkide bulunacak kadar yüksek seviyelerde değildir. Kokulu mumlardaki potansiyel olarak zararlı kimyasalların konsantrasyonu düşük olabilir, ancak önemli olan bu kimyasalların ne sıklıkla solunduğudur. Bunlar, düzenli olarak solumak istemediğimiz türden maddelerdir.
Uzmanlar, belirlenmiş bir ‘tehlikeli’ maruz kalma miktarı olmadığını, bunun yerine riskin belirlenmesinde birkaç faktörün göz önünde bulundurulması gerektiğini ifade etmektedir. Bu faktörler arasında kokulu mumları ne sıklıkla kullandığınız, evinizin havalandırma durumu ve sizin ya da birlikte yaşadığınız kişilerin kirleticilere ne kadar duyarlı olduğu bulunmaktadır.
Astım veya alerjisi olan bireyler, kokulu ürünlere maruz kaldıklarında daha fazla hassasiyet gösterebilir ve daha çabuk solunum veya cilt problemleri yaşayabilir. Çocuklar ise özel solunum yapısına sahip olduklarından çevresel faktörlere daha duyarlıdır; bu da bu kirleticileri daha yüksek dozda solumalarına sebep olabilir.
İlginizi çekebilir: Hangi mum seçilmeli?
Bazı uzmanlar, mumlar mutluluk veriyorsa yakmayı bırakmanıza gerek olmadığını kabul etmektedir. Ancak kirleticilere hassas olanlar veya kimyasallardan kaçınmak isteyenler, daha kaliteli mum seçimlerini göz önünde bulundurmalıdır. Daha ‘sağlıklı’ bir mum için parafin mumlardan uzak durmalı ve doğal malzemelerden imal edilmiş mumlar tercih edilmelidir. Örneğin; soya veya balmumu.
Bunlar sadece toksik kimyasalları içermeyen parafinlerden uzak durduğunuz için değil, aynı zamanda genellikle daha yavaş yanıp daha az is ürettikleri için de avantajlıdır. Ayrıca sentetik kokulardan kaçınıp doğal yağlarla aromalandırılmış mumları seçmelisiniz. Mumların renkli olması havaya daha fazla benzen türevleri salabilir; bu yüzden boyasız mumları tercih etmeye çalışın.
Yanmanın önüne geçmek için balmumu ısıtıcıları kullanabilirsiniz. Ancak aynı kurallar, kullanılan balmumunun türü ve kokular için geçerlidir. Güçlü kokulu mumlar, hassasiyetlerin artmasına yol açabilecek en yüksek risk grubundadır; bu nedenle bu mumlar genellikle geniş ve iyi havalandırılan bir alanda yakılmadıkça kaçınılmalıdır. Kokulu mumlardan tamamen uzak durmak istiyorsanız, evde kendi mumunuzu yapmanız da mümkündür. Tarçınlı mum nasıl yapılır?
Kaynak: Sherri Gordon. “Kokulu Mumlar Gerçekten Ne Kadar Kötü?”. Şuradan alındı: https://health.com/burning-candles-how-they-impact-your-health-8717704. (02.10.2024).
