Rahim Ağzı Kanseri: Nedir, Belirtileri Nelerdir ve Korunma Yöntemleri Var Mı?

Kadınlarda en yaygın görülen kanser türlerinden biri olan Serviks (Rahim Ağzı Kanseri) hakkında bilgi veren Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı Doç. Dr. Nermin Köşüş, rahim ağzı kanserinden nasıl korunulması gerektiğine dair bilgiler sunuyor… Rahim ağzı kanseri nedir, belirtileri nelerdir? Doç. Dr. Köşüş bu konu hakkında şu bilgileri paylaşıyor: Rahim ağzı kanseri, kadınlarda en fazla görülen kanser türleri arasındadır. Genellikle gelişmekte olan veya düşük gelişim seviyesine sahip ülkelerde yaygındır. Bunun sebebi, bu ülkelerde yeterli tarama testlerinin yapılmaması, düşük sosyoekonomik düzey ve cinsel yolla bulaşan hastalıkların daha fazla görülmesidir. Eskiden genelde 50 yaş ve üzeri kadınlarda tespit edilen rahim ağzı kanseri, günümüzde genç kadınlarda da ortaya çıkmaktadır.

HPV VİRÜSÜ VE RAHİM AĞZI KANSERİNİN NEDENİ

HPV yani ‘insan papilloma virüsü’, rahim ağzı kanserinin en belirgin nedenidir. Rahim ağzı kanseri olan kadınların %99’undan fazlasında HPV tespit edilmiştir. Yani HPV, rahim ağzı kanserinin başlıca sebeplerindendir. Virüs genellikle hiçbir belirti göstermez, bazen ise genital siğillere sebep olabilir. Çoğunlukla HPV taşıyan kişi bunu bilmez ancak başkalarına bulaştırabilir. Genellikle cinsel yollarla yayılan bu virüs çoğu kadının hayatında yer alır.

Sağlıklı ve bağışıklığı güçlü kadınların çoğunda, virüs 2-5 yıl içinde vücuttan temizlenir. Bu kadınlar, virüsü tamamen attıkları için kanser riski taşımayan kadınlarla aynı durumda olurlar. Ancak bazen virüs vücuttan atılamaz ve yerleşir; bu durumda uzun vadede olumsuz etkiler ortaya çıkabilir. Virüs oldukça sinsidir ve aylarca hiçbir belirti göstermeyebilir. Bu nedenle “sessiz enfeksiyon” olarak da adlandırılır. Çoğu kadında belirti olmadığından, düzenli tarama testlerinin yapılması erken tanı ve tedavi için oldukça önemlidir.

SERVİKS (RAHİM AĞZI KANSERİ) BELİRTİLERİ NELER?

Rahim Ağzı Kanseri Belirtileri Nelerdir? Belirtiler nasıl ortaya çıkar?

Rahim ağzı kanserinin erken döneminde çoğu zaman belirtisi yoktur, ancak tarama testleriyle tespit edilebilir. Semptomları olan kadınlarda en sık görülen erken bulgular cinsel ilişki sonrası kanama ve ara kanamalardır. Erken yaşta cinsellik yaşayan, birden fazla partneri olan, sigara ve alkol tüketen, cinsel yolla bulaşan hastalıklara sahip, kötü beslenen ve bağışıklık sistemi zayıf olan kadınlar ile düzenli tarama testleri yaptırmayan kadınlar, rahim ağzı kanseri açısından yüksek risk grubunu oluşturur.

Çoğu hastada belirti olmadığından, hastalığın erken evrede tespit edilmesi için smear testi ve HPV testi yaptırmak son derece önemlidir. Belirtileri olan kadınlarda bile semptomlar farklı hastalıklarla karışabilir, bu nedenle tanı süreci gecikebilir. Kesin tanı, doktor muayenesi ve testler ile konulur. İleri evre hastalığı olan kadınlarda daha belirgin bulgular görülebilir. Bunlar halsizlik, yorgunluk, iştahsızlık, kilo kaybı, kötü kokulu akıntı, kanama, idrar yapamama, vajinadan idrar ve dışkı kaçırma, sırt-bel-bacak ağrıları ve bacaklarda şişliktir.

Smear (Pap Test) Testi – HPV testi Nedir? Nasıl Yapılır?

Smear testi, jinekolojik muayene sırasında rahim ağzından alınan sürüntü örneğidir. Bu test oldukça basittir ve düzenli yapıldığında rahim ağzı kanserinin erken evrede tespit edilmesini ve tedavi edilmesini sağlar. Smear testi günümüzde 2 yöntemle gerçekleştirilmektedir. Klasik yöntemde alınan örnek cam üzerine sürülerek özel bir sprey ile incelenir. Ardından laboratuvara gönderilir. Yeni yöntemde ise alınan materyal, bir şişedeki özel sıvıya konulur. Daha sonra bu örnek laboratuvara gönderilir ve belirli aşamalardan geçerek mikroskobik muayeneye tabi tutulur. Sonuçta hücresel anormallik veya şüpheli bir durum olup olmadığı değerlendirilir.

21 yaş üzeri, aktif cinsel yaşamı olan her kadının düzenli aralıklarla smear testi yaptırması gerekir. Bekar kadınlar için teste gerek yoktur. Test aralığı, hastanın önceki test sonuçlarına ve risk grubuna bağlı olarak değişkenlik gösterir. Sağlıklı ve risk taşımayan kadınlarda test üç yılda bir yapılır. Smear testi 65 yaşına kadar bu şekilde devam eder. Yani menopoz döneminde bile testlerin aksatılmaması gerekmektedir. 65 yaşından sonra, eğer bir risk faktörü yoksa, doktor kontrolünde testlere son verilebilir.

HPV testi, rahim ağzı kanserine neden olabilen HPV tiplerinin varlığını araştıran bir testtir. HPV testi, smear testi gibi jinekolojik muayenede rahim ağzından sürüntü örneği alınarak yapılır. Riskli tiplerden biri tespit edildiğinde, kolposkopi denilen işlem uygulanır ve sonuca göre hasta daha yakından takip edilir. Eğer riskli bir HPV tipi yoksa, uygun hastalarda tarama aralığı 3-5 yıla kadar uzatılabilir.

KO-TEST NEDİR?

Hem HPV hem de smear testinin birlikte yapılmasına ‘ko-test’ denir. İkisini birlikte yapmak, tarama testinin güvenilirliğini artırır.

KOLPOSKOPİ NEDİR?

Kolposkopi, rahim ağzının daha detaylı ve net bir şekilde incelenmesini sağlayan bir araçtır. Smear testi sonucunda anormal değerlendirilen veya HPV testinde riskli tiplerin tespit edilmesi durumunda kolposkopi yapılır. Kolposkopi işleminde özel boyalarla rahim ağzına uygulama yapılarak epitelin büyütülerek incelenmesi mümkündür. Anormal boyanan, aşırı damarlaşma ve renk değişikliği olan bölgeler şüpheli kabul edilerek buralardan biyopsi alınır.

RAHİM AĞZI KANSERİNE KARŞI NE YAPILABİLİR?

Rahim ağzı kanserinden korunmak mümkün mü?

Kısa bir yanıtla, evet, mümkündür. Rahim ağzı kanserinin neredeyse tamamı HPV kaynaklıdır, bu nedenle HPV’den korunmak, rahim ağzı kanserini önleyecektir. HPV genellikle cinsel yolla bulaşan bir hastalık olduğundan, tek eşlilik (bu hem erkek hem de kadın için geçerlidir) bulaşma riskini azaltmak açısından son derece önemlidir.

Ayrıca, nadiren de olsa hâlâ bakire olanlarda bile HPV bulaşması gerçekleşebilir. Bunu önlemenin en etkili yolu HPV aşısı yaptırmaktır. HPV aşıları, en yaygın ve en riskli HPV tiplerine karşı koruma sağlar ve rahim ağzı kanseri riskini %70-80 oranında azaltır. Ayrıca genital siğil oluşumuna karşı %90 oranında koruma sağlamaktadır. Aşının uygulanması, 9-26 yaş aralığındaki bireylere önerilmektedir. Bu yaş aralığında henüz enfekte olmamış kişilerde koruyuculuğu oldukça yüksektir. 26 yaşından sonra koruyuculuğu azalmakla birlikte, uygun hastalarda 45 yaşına kadar aşı yapılabilir. Yaşı 14’ün altında olan çocuklar için 2 doz, daha büyük bireylerde ise 3 doz uygulanmaktadır.

Rahim ağzı kanserinden korunmanın bir diğer yolu düzenli olarak tarama testi yani smear ve HPV testi yaptırmaktır. Kadın kanserleri arasında erken tanı konulabilen, taraması mevcut tek kanser rahim ağzı kanseridir. Düzenli tarama yaptıran kadınlarda ileri evre kanser olma olasılığı çok düşüktür. Rahim ağzı kanseri açısından en riskli grup, tarama testi yaptırmayan kadınlardır. Her kadın düzenli periyotlarla tarama testi yaptırmalı, erken tanı için bu uygulama şarttır. HPV aşısı olup da aşı koruma ile ilgili %100 güvence olmadığı için, aşı olan kadınlar da tarama testi yaptırmaya devam etmelidir.

 BU İÇERİKLER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR