İlişkilerdeki En Sorunlu Tartışma Konusu: Para

Yazı: Besray Köker

Uzun süreli ilişkilerde iniş çıkışlar kaçınılmazdır. Bu dalgalanmaların en önemli nedenlerinden biri ise para yönetimidir. Para ile ilgili sorunlar açıkça konuşulmadığında, ilişkide çatırdama yaşanabilir ve çiftler birbirinden uzaklaşabilir. Bu tür sorunların üstesinden gelmek için, çiftlerin çok para sahibi olmaları değil, bir arada paralarını sağlıklı bir şekilde yönetebilmeleri gerekir. Central Hospital’dan Uzman Psikolog Aycan Bulut, ilişki içinde para yönetimi ile ilgili önemli ipuçlarını paylaştı.

Yeni evli çiftler için para konusu başlangıçta zorlayıcı olabiliyor. Önceki hayatında kendi kazandığı parayı harcayan bireyler, birlikte para biriktirmeye ve harcamaya adaptasyon sürecinde sıkıntılar yaşayabilir. Çiftler birbirlerine nasıl uyum sağlayabilir?
Paranın ilişkilerde tartışma nedeni olduğu bir gerçektir. Ancak bu durum, para tartışmalarının altında başka problemler yatan bir gösterge olabilir. Bu nedenle öncelikle tartışmaların kökenine bakmak önemlidir. Bireylerin para konusunda uyum sağlamaları için evlilik öncesinde kesinlikle bir finansal değerlendirme yapmaları gerekmektedir. Çiftler, kazançlarını karşılıklı olarak paylaşmalı, paranın nereye harcanacağını belirlemeli ve gelecekteki finansal durumlarını tartışmalıdır. Bu konuşmalar kesinlikle bir tartışma değil, anlaşma odaklı olmalıdır.

Türkiye’de hangisi daha büyük bir stres kaynağı: mali işler mi yoksa cinsellikle ilgili konuşmak mı?
Ülkemizde, para meselelerini konuşmak, cinsellik konusunu tartışmaktan farksız bir zorluk taşımaktadır. Bir ilişkiyi sağlam temeller üzerine kurmanın en etkili yolu, çiftlerin birbirlerine karşı dürüst ve açık olmasıdır. Hassas konular üzerinde sık ve kapsamlı konuşmalar yapıldıkça, çiftlerin mutluluk düzeyi de artmaktadır. Bireylerin birbirlerinin taleplerine ve düşüncelerine önem vermesi, ilişki ve evlilikte memnuniyeti artırır.

Kim daha fazla kazanıyor? Kim daha fazla harcıyor? Bu sorular günümüzde çiftler için ne kadar önemli? Hangi sorunlara yol açıyor? Çözümü nedir?
Sürekli daha az kazanan erkekler, bu durumu kabullenmiş gibi görünseler de zamanla içten içe bir kıskançlık hissedebiliyorlar. Aslında birçok erkek, eşinin kendine olan bağımlılığının az olması nedeniyle bazen yetersizlik hissedebiliyor. Bu noktada, kadınların eşlerine yaklaşımı kritik bir öneme sahiptir. Kadınlar, eşlerinin işlerini küçümsememeli; birlikte destek olmalı, takdir etmeli ve gerektiğinde yönlendirmelidir.

Tek bir kişinin para kazandığı aile yapısında erkek-kadın iletişimi nasıl sağlıklı bir şekilde ilerleyebilir? Kazanan ve kazanmayan bireyler mali konuları konuşurken birbirlerine nasıl yaklaşmalıdır?
Sadece erkeklerin çalıştığı evlerde de bazı sorunlar yaşanabilir. Erkek, tüm gün çalışmayı gerekçe göstererek evin ekonomik yönetiminde kendini hak sahibi olarak düşünebilir. Ancak, ev hanımı kadınların evin ayakta kalmasında sağladığı katkı unutulmamalıdır. Çalışmayan kadınların, evin mali işleri hakkında çok önemli bir söz sahibi olduğunu unutmamak gerekir. Erkekler, evin giderleri ve ihtiyaçları hakkında eşlerinden bilgi almalı ve ardından birlikte aile bütçesi oluşturmalıdır.

Çocukların yanında para mevzusunu konuşmanın çocuklar üzerindeki olumsuz/olumlu etkileri nelerdir?
Çocukların yanındayken para ile ilgili tartışmalar yapmak, onların suçluluk hissi yaşamasına neden olabilir. Çocuklar, “Eğer benim ihtiyaçlarım olmasa, annemle babam para yüzünden kavga etmezdi” gibi düşünceler geliştirebilir. Bu durum, zamanla çocuğun güvensizlik, başarısızlık ve kaygı gibi sorunlar yaşamasına yol açabilir. Ebeveynler, aile bütçe planlamasına çocukları dahil etmemeli; bu tür sorunları mümkün olduğunca kendi aralarında çözmelidirler.

Ailede aşırı harcama yapan bir taraf varsa, bu konudaki rahatsızlığını karşı tarafa nasıl iletmelidir?
Aile içinde bir eşin aşırı harcama yapması durumu, diğer eşin onu mutlu etmek adına bu sorunu görmezden gelmesine yol açabilir. Ancak aşırı harcamaların desteklenmesi, evlilik ilişkilerini güçlendirmiyor gibi görünse de sorunları daha da derinleştirebilir. Eş, çoğunlukla aşırı harcama yapan eşiyle iletişimden kaçınabilir ve zamanla öfkeli davranışlar gösterebilir. Bu durumların önüne geçmek için, tarafların aşırı harcama ile ilgili rahatsızlıklarını açıkça ifade etmeleri ve suçlamalar yerine birlikte çözüm üretmeleri gerekmektedir.

Basit bir mali plan nasıl hazırlanır?
Aile bütçesi düzenlemek, eşlerin gelirleri ister az ister çok olsun, her zaman bir plan ve düzen gerektirir. Plansız harcamalar, gelir-gider dengesini bozabilir. Bu nedenle her ay kira, gıda, ulaşım, sağlık, fatura, eğitim, giyim ve eğlence-tatil gibi giderlerin yer aldığı bir harcama listesi oluşturulmalı; harcama tutarı, ailenin aylık gelirinden düşülmelidir. Eğer bütçe artıyorsa, birikim planlayabilmek mümkündür.

* Formsante dergisinden alınmıştır.