İçe dönük çocuklarla etkili iletişim yöntemleri | Anne

Bir çocuk kalabalık bir ortama girdiğinde köşeye çekiliyorsa ve herkesle kaynaşmıyorsa, “neden bu kadar içine kapanık?” gibi yorumlar duyabilir. Ancak sessizlik, her zaman bir sorun işareti değildir. Bazı çocuklar doğaları gereği daha içe dönüktür ve bu, değiştirilmesi gereken bir özellik değil; kabul edilmesi gereken bir kişilik yapısıdır.

Ebeveynlerin ya da yakın çevrenin iyi niyetle söyledikleri bazı cümleler, çocuğun kendisini yetersiz hissetmesine ya da yanlış anlaşılmasına yol açabilir. Psikologlara göre, bu tür ifadeler yerine çocuğun kişilik özelliklerini destekleyen bir yaklaşım benimsenmelidir.

1. “Neden diğer çocuklarla oynamıyorsun?”

Bu soru, dışarıdan bakıldığında meraklı görünse de çocuğun mevcut halini yetersiz hissetmesine neden olabilir. Her çocuk aynı sosyal ihtiyaçlara sahip değildir. İçe dönük çocuklar, büyük gruplar yerine birebir ilişkilerde kendilerini daha güvende hissederler. Onlar için gözlem yapmak, dinlemek ve iç dünyalarında vakit geçirmek daha anlamlıdır. Bu nedenle çocuğun sosyalleşme biçimi, kendi tercihleri doğrultusunda gelişmelidir.

2. “Biraz daha sosyal olsan ne güzel olurdu”

Bu cümle, içe dönüklüğü eksiklik gibi gösterdiği için zararlıdır. Sosyallik, tek geçerli norm değildir. Bazı çocuklar enerjilerini dışa vurarak değil, içe çekilerek toplarlar. Onları “daha dışa dönük” olmaya teşvik etmek yerine, içe dönük olmanın da değerli bir özellik olduğunu fark etmek gerekir. Çünkü bu çocuklar genellikle daha derin düşünen, duygusal zekâları yüksek ve kendi duygularını tanıyan bireyler olurlar.

3. “Ne kadar sessizsin!”

Bu söz, çocuğun doğal halini sanki bir sorunmuş gibi gösterir. Sessizlik, huzurun ve içsel dengenin işareti olabilir. Bazı çocuklar düşüncelerini uzun uzadıya tartar, kelimelerini dikkatle seçer. Onların konuşmaması, anlatacak bir şeyleri olmadığı anlamına gelmez. Tam aksine, uygun ortam ve güven sağlandığında iç dünyalarını zengin bir şekilde ifade edebilirler.

4. “Çekingen olma, hadi bir şeyler söyle”

İçe dönük çocuklar için özellikle kalabalıklar önünde konuşmak zordur. Onları cesaretlendirmek isterken zorlamak, kaygılarını artırabilir. Bu tür çocuklar düşünmeden konuşmak yerine kendilerini rahat hissettiklerinde paylaşmayı tercih ederler. “Hadi ama, bir şey söyle” baskısı, onların kapanmasına yol açar. En sağlıklı yol, zaman tanımak ve güven duygusunu güçlendirmektir.

5. “Bak kardeşin ne kadar girişken”

Kardeş veya akran kıyaslamaları, çocuğun benlik algısını zedeleyebilir. Bir çocuğun enerjik olması, diğerinin de aynı şekilde olmasını gerektirmez. Her bireyin mizacı farklıdır ve bu farklılıklar, gelişim sürecinin doğal bir parçasıdır. Üstelik içe dönük çocuklar, genellikle gözlemci, dikkatli ve düşündürücü olurlar. Bu tür kıyaslamalar, onları daha içe kapanık hale getirebilir ve kardeş ilişkilerini olumsuz etkileyebilir.

İçe dönük çocukların güçlü yönlerini fark etmek, onları oldukları gibi kabul etmekle başlar. Bu çocuklar çoğu zaman iyi gözlemcidir, derin düşünür ve yaratıcı çözümler üretebilirler. Onları sürekli “daha çok konuş” diye teşvik etmek yerine, dinlemeye odaklanmak daha sağlıklı bir iletişim sağlar. Kendi ritimlerinde gelişmeleri için sabırlı olmak, hem özgüvenlerini artırır hem de aranızdaki bağı güçlendirir.

Kaynak: Jillian Wilson. “5 Things You Should Never Say To An Introverted Child”. Şuradan alındı: https://www.huffpost.com/entry/phrases-avoid-introverted-children_l_68502d27e4b006b6c3e6681f. (19.06.2025).