Gece korkusu nedir? Gece korkusunun sebepleri nelerdir? Gece korkusu nasıl tedavi edilir? | Anne

16 Nisan 202525 Görüntüleme

Uyku terörleri, ani çığlık atma veya ağlama, yoğun korku ve bazen tam anlamıyla uyanık değildirken kol ve bacakların hareket ettirilmesi şeklindeki anları içermektedir. Gece terörleri olarak da adlandırılan bu durum, uyurgezerliğe yol açabilir. Uyurgezerlik gibi uyku terörleri de bir tür parasomnidir. Parasomniler, uyku sırasında rahatsız edici veya tuhaf davranışlar ya da deneyimlerdir. Bir uyku terörü genellikle birkaç saniye ile birkaç dakika arasında sürse de, daha uzun sürebilir. Uyku terörü 1 ila 12 yaş arasındaki çocuklarda sık görülürken, yetişkinlerde oldukça nadirdir. Bu durum, uyku terörü yaşayan kişi için korkutucu olabilir, ancak genellikle endişe edilecek bir durum değildir. Çoğu çocuk ergenlik çağında bu rahatsızlıktan kurtulur. Uyku terörü, yeterli uyku alımında sorunlara yol açıyorsa veya güvenlik riski oluşturuyorsa tedavi edilmesi gerekebilir.

Uyku terörü, kâbuslardan farklıdır. Kâbus, kötü bir rüya olarak tanımlanır. Kâbus gören kişi, rüyasından uyanır ve detayları hatırlayabilirken, uyku terörü yaşayan kişi genellikle uykuda kalır. Çocuklar sabahları uyku terörü hakkında hiçbir şey hatırlamazken, yetişkinler bazen uyku terörü sırasında gördükleri bir rüyanın bazı anlarını hatırlayabilirler. Uyku terörleri genelde uykunun ilk bölümlerinde ortaya çıkar ve nadiren gündüz uyku sırasında meydana gelir.

Çığlık atar, bağırır veya ağlar,

Yatakta oturur ve korkmuş görünür,

Gözleri oldukça büyüktür ve bakar,

Terler, nefesi ağırlaşır, nabzı hızlı atar, yüzü kızarır ve göz bebekleri genişler,

Uyandırılması zordur ve uyandığında kafası karışık olabilir,

Ertesi sabah olan biteni hatırlamaz.

Ara sıra ortaya çıkan uyku terörleri genellikle endişe gerektiren bir durum değildir. Eğer çocuğunuzda uyku terörü varsa, bir çocuk muayenesinde bunu gündeme getirebilirsiniz. Ancak kendiniz veya çocuğunuz için endişeleriniz varsa, özellikle uyku terörleri şu durumlarla ilgiliyse doktorunuza veya sağlıklı bir uzmana daha erken başvurmalısınız:

Uyku terörü yaşayan kişi veya diğer aile bireylerinin uyku düzeni bozulduysa,

Güvenlik kaygılarına veya yaralanmalara neden olabileceği durumdaysa,

Gündüz aşırı uyku hali veya günlük aktivitelerde zorluk gibi belirtiler gözlemleniyorsa doktora görünmekte fayda vardır.

Uyku terörü, bir tür parasomnidir. Parasomni, uyku sırasında rahatsız edici veya alışılmadık bir davranış veya deneyimdir. Uyku terörü yaşayanlar, bu ataklar sırasında uykudan tam anlamıyla uyanmazlar. Gözlemler, uykuda olduklarını düşündürebilir, ancak aslında kısmen uykuda kalmaktadırlar. Uyku terörüne çeşitli etkenler neden olabilir; örneğin:

Ciddi uyku eksikliği ve aşırı yorgunluk

Uyku düzeninde değişiklikler, seyahat veya uyku kesintileri

Uyku terörü bazen uykuya etki eden durumlar tarafından tetiklenebilir; örneğin:

Uykuda solunum bozukluğu

Depresyon ve anksiyete gibi ruh hâli bozuklukları

Ailede uyku terörü veya uyurgezerlik hikâyesi bulunan kişilerde uyku terörü daha sık görülür.

İlginizi çekebilir: Hangi yaşta kaç saat uyumalı?

Çeşitli araştırmalar, çocuklarda uyku bozukluklarının %20-30 oranında görüldüğünü; 2-15 yaş arası çocukların %27’sinde uykuya dalma güçlüğü, %25’inde ise gece sık sık uyanma sorunlarının bulunduğunu göstermiştir. Ayrıca, gece terörü ile ilgili araştırma sonuçları oldukça değişkenlik göstermektedir. %2-6 aralığında, diğer uyku bozukluklarına göre daha az yaygın olduğu kabul edilmektedir. Gece terörü, çocukları savunmasız bırakan, ebeveynlerin çaresiz hissetmesine neden olan bir durumdur. Çocuklarda uyku bozuklukları %20-30 oranında görülürken; 2-15 yaş arası çocukların %27’sinde uykuya dalma güçlüğü, %25’inden fazlasında ise gece sık uyanmalar gözlemlenmiştir. Gece terörü ile ilgili bulgular ise oldukça değişkendir ve %2-6 oranında diğer uyku bozukluklarına göre daha az yaygın olduğu kabul edilmektedir.

Diğer uyku bozukluklarına kıyasla daha az görülen bu durum, uyku döngüsünün ilk yarısında tekrarlayan panik anlarıyla, çığlık, terleme, çarpıntı ve hızlı nefes alma gibi belirtilerle kendini gösterir. Çocuk bu esnada çevresiyle bağlantıda değildir ve yaşananı algılayamaz. Hâlâ kısmen uykuda olduğu için sizinle iletişim kuramaz, sakinleşemez ve teselli edilemez. Ertesi sabah bu durum hakkında hiçbir şey hatırlamaz. Gece terörünün mutlaka psikolojik bir sebeple, örneğin kötü anılar veya gergin ortamla ilişkili olması beklenmez; ancak ruhsal travmalara ve hassas, kaygılı kişilik yapısına sahip olanlar için risk faktörleri teşkil edebilir. Genellikle ayrılık kaygısı yaşayan çocuklarda daha sık görülür. 7 yaşından önce daha yaygınken, 9 yaşından sonra azalır.

Gece terörü sırasında ebeveyn ne yapmalı?

Bu durumun ciddi bir hastalığa yol açmayacağını kendinize hatırlatın.

Çocuğunuzun ertesi gün bu durumu hatırlamayacağını unutmayın.

Çocuğunuzun uykuda olduğunu ve aniden hareketlerden kaçınmanız gerektiğini bilin.

Çocuğunuzun güvenliğini sağlayarak kendisine zarar vermesini engelleyin.

2-3 aydan uzun süren durumlarda mutlaka bir çocuk psikiyatri veya çocuk nöroloji uzmanına danışın.

Çocuklarda gece terörü genellikle kendiliğinden sona erer; fakat;

Çocuğunuz uyku saatlerinde aşırı huzursuzlanmaya başladıysa

Evinizde sürekli gece terörü gerginliği yaşıyorsanız

Uyku düzeni giderek daha kötüleşiyorsa

2-3 aydan fazla devam ediyorsa yardım almanız gerekir.

Gece teröründe tedavi yöntemleri nelerdir?

Uyku rutinlerinizde küçük değişiklikler yapmayı deneyin.

Uyku hijyenine dikkat ettiğinizden emin olun.

Odanın havasını temiz ve serin tutmaya özen gösterin.

Çocuğunuzun aşırı yorgun bir şekilde yatmaya gitmemesini sağlayın.

Yaptığınız değişikliklerden olumlu sonuç almazsanız doktorunuzdan yardım isteyin.

Genellikle EEG bulguları normal görünse de, mutlaka detaylı bir klinik değerlendirme yapılarak epilepsi ve merkezi sinir sisteminin organik hastalıkları ayırıcı tanısı konulmalı, EEG değerlendirmesi yapılmalıdır. Bu aşamadan kaçınmayın.