Ekran Kullanımında Çocukların Değişimi | Anne

Çocuklar doğdukları andan itibaren tabletler, akıllı telefonlar ve oyun konsollarıyla çevrili bir dünyada yetişiyor. Bu durum, sağlıklı medya kullanımı, serbest oyun, okuma ve benzeri etkinlikler arasında denge sağlamayı ebeveynler için giderek zorlaştırıyor.

0 – 8 yaş arası çocukların medya kullanımıyla ilgili yakın tarihli bir rapor, günlük toplam ekran süresinin yaklaşık 2,5 saat civarında sabit kaldığını, ancak bu sürenin nasıl kullanıldığının önemli ölçüde değiştiğini ortaya çıkardı. Araştırmanın başyazarlarından Dr. Supreet Mann, 2024 yılında çocukların 2020’ye kıyasla daha az televizyon programı ve video izlediğini, ancak daha fazla oyun oynadığını belirtti.

Dr. Mann: “Kısa videolar, çocukların ekran etkinliklerinin önemli bir parçası haline geliyor ve 0 ile 8 yaş arasındaki çocukların neredeyse yarısı (%48) sosyal medya platformlarında kısa videolar izliyor. Bu değişimler, etkileşimli öğrenme ve yaratıcılık fırsatları sunarken, içerik maruziyeti ve denetim eksiklikleri gibi zorluklar da getiriyor” dedi.

Uzmanlar, bu eğilimleri olumlu veya olumsuz olarak değerlendirmekten ziyade, ebeveynlerin çocuklarını yararlı medya deneyimlerine yönlendirmek için bağlama odaklanmalarını öneriyor. İşte küçük çocuklarda değişen medya kullanımı hakkında bilmeniz gerekenler ve sağlıklı medya kullanımını teşvik etmek için yapabilecekleriniz.

Araştırmacılar, oyun süresinin 2020’den bu yana %65 oranında arttığını buldu; bu, 2020’de günde ortalama 23 dakikadan 2024’te 38 dakikaya yükselmek anlamına geliyor. Ayrıca, çocuklar sosyal medyadaki kısa videolara günlük ortalama 14 dakika ayırıyorlar.

Dr. Mann: “Cihaz sahipliği, dikkat çekici bir biçimde erken yaşlarda başlıyor. İki yaşındaki çocukların %40’ı kendi tabletine sahipken, sekiz yaşındaki çocukların neredeyse dörtte biri kendi telefonuna sahip. En dikkat çekici olan ise yapay zekanın erken çocukluğa girişi: 5 ila 8 yaş arasındaki çocukların %39’u okul öğrenimi için yapay zeka özelliklerini kullanıyor” ifadelerini kullandı.

Bu çalışma, genel olarak teknoloji ve medya kullanımının 2 yaşındaki çocuklar için bile günlük yaşamın merkezinde yer aldığını göstermektedir. Ekranlar uzun süredir eğlence ve eğitim amacıyla kullanılmaktaydı, ancak artık uyku zamanı gibi ebeveyn yönlendirmesiyle yürüyen günlük rutinlerle de entegre olmuştur.

İlginizi çekebilir: Çocuğunuz aşırı uyarana maruz kalmış olabilir mi?

Rapor, birçok ailenin AAP’nin belirlediği süre sınırlamalarını aştığını gösteriyor. 2 yaş altındaki çocuklar günde ortalama bir saat, 2 ila 4 yaş arasındaki çocuklar ise ortalama iki saat ekran başında kalıyor.

Dr. Don Grant: “AAP’nin 18 aydan küçük çocuklar için önerisi, görüntülü konuşmalar dışında ekran kullanımından kaçınılmasıdır. 18 ila 24 aylık çocuklar içinse dijital medya tanıtmak isteyen ebeveynlerin, yüksek kaliteli programlar seçmesi ve çocuklarıyla birlikte izleyerek anlamalarına yardımcı olması gerekiyor” dedi.

Dr. Grant, AAP’nin çocukların izlediklerini anlamalarına yardımcı olmak ve bunu çevrelerindeki dünyaya uyarlamalarını sağlamak adına medyanın birlikte izlenmesini önerdiğini de ekliyor. Çalışma, ebeveynlerin %62’sinin çocuklarıyla birlikte ara sıra video izlediğini, fakat yalnızca %17’sinin sosyal medya içeriklerini birlikte izlediğini gösteriyor.

Bu, bazı ebeveynlerin birlikte izleme konusunda çaba gösterdiğini, ancak bunun her platformda tutarlı olmadığını gösteriyor. Bu durum, bir çocuğun uygunsuz içeriklere erişme ve izleme potansiyeli açısından da önemlidir. AAP, ekran süresinin yeterli uyku, fiziksel aktivite ve sağlık için gerekli diğer davranışların yerini almamasını sağlamayı da öneriyor. Ancak bu çalışma, ekran süresinin çocukların günlük aktivitelerinde önemli bir yer tuttuğunu ve bazı çocukların ekranı uyku düzeniyle duygusal düzenlemeyi yönetmek için kullandığını ortaya koyuyor.

Bu, ekran süresinin diğer önemli aktiviteleri engellememesi için bir dengeye ihtiyaç olduğunu gösteriyor. Ebeveynlerin tutarlı sınırlar koyması, içerikleri birlikte izlemeleri ve yüksek kaliteli eğitici medyaya öncelik vermeleri teşvik ediliyor.

Aşırı ekran süresi; bilişsel, sosyal-duygusal ve dil gelişimi sorunlarının yanı sıra obezite ve uyku problemleri gibi fiziksel sorunlarla ilişkilendirilmektedir. Araştırmalar bunun ayrıca miyopi (uzağı görememe) gelişimine de katkıda bulunabileceğini göstermektedir. Ekranlar artık hayatın bir parçası olsa da, özellikle küçük çocuklar için zararı azaltma yollarını benimsemek önemlidir. Özellikle yemek zamanları, oyun saatleri ve uyku vaktinde ekran maruziyetini sınırlamak kritik önem taşır.

Ayrıca, medya kullanımı bu kadar küçük yaşta artmaya devam ederse, ebeveynler çocuklarda kendi kendini sakinleştirme becerisinin azalması, dikkat süresinin kısalması ve hayal kırıklığına toleransın düşmesi gibi sorunlarla karşılaşabilir. Uyku bozukluğu ise özellikle kaygı verici bir durumdur çünkü uyku, hem zihinsel hem de fiziksel sağlık için kritik öneme sahiptir.

Uzmanlar, bunun yerine pasif izlemeye kıyasla etkileşimli ve eğitici içeriklere öncelik verilmesi gerektiğini belirtiyor. Ayrıca, ekipleri tarafından tespit edilen denetim eksikliğine özellikle dikkat edilmesi gerektiğini vurguluyor; zira ebeveynlerin yalnızca %17’si çocuklarıyla sosyal medya içeriklerini izliyor, oysa bu platformlar hızlıca çocuklara uygun olmayan içerikler sunabiliyor.

Ebeveynler, yaşa uygun içerik filtreleri kullanarak, çocuklarıyla birlikte ebeveyn denetimleri kurarak ve bu güvenlik özelliklerini çocukların anlayabileceği bir dille açıklayarak fayda sağlayabilirler. Uygulama ve oyunların yaş uygunluğunu önceden araştırmak, ailelerin bilinçli tercihler yapmalarına yardımcı olur. İşte uzmanlardan küçük çocukların medya kullanımını yönetmeye yönelik bazı ek ipuçları:

• 18 aydan küçük çocuklara ekran tanıtmaktan kaçının.

• Medyayı çocuğunuzla birlikte izleyin ve pasif izlemeye göre etkileşimli, eğitici içerikleri tercih edin. Birlikte izlemek, ekran süresini sohbet ve paylaşılan deneyimler yoluyla değerli öğrenme fırsatlarına dönüştürür.

• Özellikle öz düzenleme becerilerinin henüz gelişmekte olduğu zaman dilimlerinde, uyanma, yemek ve uyku saatlerinde, ekran kullanımından kaçının. Yemek sırasında medya kullanımı çocuğunuzun açlık sinyallerini dinleme becerisini bozabilir ve bu durum aşırı yeme davranışına yol açabilir.

• Medya kullanımını fiziksel ve sosyal aktivitelerle dengeleyin.

• Telefonsuz alanlar ve rutinler oluşturarak sağlıklı alışkanlıklara model olun.

• Çocuğunuzun cihazlarında otomatik oynatma özelliklerini devre dışı bırakın; bu sayede izleme süreleri üzerinde daha fazla kontrol sahibi olabilirsiniz.

Son olarak, bir cihaz tanıtıldıktan sonra geri dönüş yapmak pek mümkün olmayabilir. Bu nedenle, her yeni teknolojinin ne zaman tanıtılacağına, hangi sınırlamaların ve kısıtlamaların olacağına ve sunduğu içeriklerin uygunluğuna dikkatlice karar vermeniz gerekiyor.

Kaynak: Sherri Gordon. “Kids Aren’t Watching as Much TV Anymore, but It’s Being Replaced by This Type of Screen Time”. Şuradan alındı: https://www.parents.com/what-are-kids-watching-on-tablets-11689876.