Çocukları Mutlu Yetiştirmenin Yolu | Anne

Ebeveynler olarak en büyük hedeflerimizden biri, çocuklarımızı mutlu ve tatmin edici bir yaşam sürmeleri için yönlendirmektir. Peki, bunu nasıl başarabiliriz? Uzmanlar, bunun anahtarının onlara amaç kavramını öğretmekte olduğunu belirtiyor. İlk bakışta basit gibi görünse de, bu süreçte belirli bir ustalık gerekmektedir. Çocuklara amaç öğretmenin üç temel yolu vardır. İşte bu üç etkili yöntem…

Didaktik yaklaşım: Çocuklara ne yapmaları gerektiğini belirtmek

Çocuklara amaç öğretmenin ilk yöntemi, didaktik bir yaklaşımdır. Bu yaklaşım, çocuğunuzla oturup onlara gerçekten neyin amaçları ve dolayısıyla mutlulukları için yararlı olacağını açıklamak demektir. Genellikle bu süreç, ebeveynlerin kendi hatalarını değerlendirerek çocuklarının aynı hatalardan kaçınmalarına yardımcı olmak biçiminde gerçekleşir. Tavsiyeler, kişisel deneyimlere dayalı hikayeler veya derslerle sunulabilir.

Bu yöntem, etkili görünebilir ancak gerçekte oldukça az fayda sağlar. Çünkü çocuklar, ne yapmaları gerektiği konusunda direktif almaktan pek hoşlanmazlar. Özellikle de kişisel bir mesele olan amaç konusunda sadece yönlendirilmekten duydukları rahatsızlık daha fazladır. Çoğu zaman, ebeveynlerin verdikleri tavsiyeleri duymak yerine göz ardı ederler.

Didaktik öğretim, çocuklara bilgi verebilir; fakat onlara kendi amaçlarını oluşturmayı öğrenme deneyimi ve motivasyonu kazandırmaz. Tek yönlü bir talimat verme süreci olarak, çocuklara amaç öğretmede en az etkili yöntemlerden biridir.

Modelleme yaklaşımı: Örnek olacak şekilde yol göstermek

Çocuklara amaç öğretmenin en etkili yolu, modelleme yöntemidir. Çocuklar mükemmel gözlemcidir. Sadece söylediklerinizi değil, aynı zamanda yaptıklarınızı da dikkatle izlerler. Eğer çocuğunuza amaç kavramını öğretmek istiyorsanız, bunu kendi yaşamınızda bizzat deneyimleyerek yapmanız en etkili yoldur.

Sevdiğiniz, sizi heyecanlandıran ve yaşamınıza anlam katan şeylerle tutkulu bir şekilde meşgul olduğunuzda, çocuklarınız bunu fark eder. Sizi mutlu ve tatmin olmuş bir şekilde bir projeyle meşgulken görmek, onların merakını artırır. Belki sizinle aynı tutkuları hissetmeyeceklerdir; ancak kendi yollarını keşfetme cesaretini kazanacaklardır. Uzmanlar buna nesiller arası gelişim adını veriyor. Çocuklarımıza yalnızca olumsuz deneyimlerimizi veya sınırlayıcı inançlarımızı değil, aynı zamanda amacın geliştirilebilen bir kavram olduğunu gösterebiliriz. Amaca dayalı bir yaşamın nasıl göründüğünü onlara gösterdiğimizde, büyüdüklerinde aynı şeyi yapma özgürlüğüne sahip olduklarını anlarlar.

Bu yaklaşım, çocuklara nasıl yaşamaları gerektiğini söylemekten ziyade, onlara nasıl yaşamaları gerektiğini göstermeyi içermektedir. Onların yolları kendi yollarınızdan farklı olabilir; ancak bu durum, kendi amaçlarını bulma konusunda daha özgüvenli olmalarına katkıda bulunur.

Deneyimsel öğrenme yaklaşımı: Çocukların güvenli bir şekilde deneyerek amaçlarını keşfetmelerine izin vermek

Çocuklara amaç öğretmenin üçüncü yolu, deneyimsel öğrenme yöntemidir. Bu yöntem, çocukların kendi deneme-yanılma süreçleri aracılığıyla amaçlarını keşfetmelerine olanak tanır. Üstelik büyük sonuçlardan endişe etmeden. Çocukların keşfetmelerine, hata yapmalarına ve güvenli bir ortamda öğrenmelerine imkan verir.

Deneyimsel öğrenme, çocukların başarıyı ve başarısızlığı deneyimleyerek dayanıklılık kazanmalarına yardımcı olur. Onlara neyi sevdiklerini, neye değer verdiklerini ve gerçekten neyin onları heyecanlandırdığını keşfetme fırsatı tanır. Üstelik bunu derhal ‘doğru’ yapma baskısı olmadan gerçekleştirirler.

Deneyimsel öğrenmenin sunduğu avantaj; çocuklara düşük riskli ortamlarda deneme fırsatı vermesidir. Ne işe yaradığını, neyin yaramadığını ve en önemlisi, nelerin onları heyecanlandırdığını öğrenmelerine yardımcı olur. Bu süreçte başarısızlığın korkulacak bir şey olmadığını, aslında amaç keşif yolculuğunun bir parçası olduğunu anlayacaklardır.

İlginizi çekebilir: Anne, baba ve çocuk iletişimini geliştirmenin yolları nelerdir?

Peki, amaç neden bu kadar önemlidir? Gerçek şu ki, bir amaç duygusu, mutlu ve tatmin edici bir yaşam için temel yapı taşlarından biridir. Çocuklara amaç kazandırmak, onlara bir yön, motivasyon ve yaptıkları şeylerde daha derin bir anlam duygusu verir. Eylemlerinin önemli olduğunu ve dünyaya kendi değerleri ve ilgi alanları doğrultusunda nasıl katkıda bulunabileceklerini anlamalarına yardımcı olur.

Çocuklarımıza amaç kavramını öğrettiğimizde, onlara yalnızca ne yapmaları gerektiğini söylemekle kalmıyoruz. Aynı zamanda, mutlu ve anlamlı bir yaşam kurmaları için sağlam bir temel oluşturuyoruz. Amaç, tutkuyu besler ve tutku ise mutluluğu getirir. Çocuklarımızın gerçek anlamda mutlu olmasını istiyorsak, kendi amaçlarını keşfetmeleri ve peşinden gitmeleri öğrenmelerine imkan tanımamız gerekir.

Çocuklara amaç öğretirken en etkili yöntem, modelleme yapmaktır. Onlara örnek olun ve amaç dolu bir yaşamın nasıl olduğunu gösterin. Kendi ilgi alanlarını keşfetmeleri için deneyimsel öğrenme fırsatları sunun. Ve en önemlisi, onlara kendi yollarını bulmaları için alan tanıyın; baskı yapmadan, belirli bir yöne zorlamadan.

Ebeveyn olarak görevimiz, onların bu yolculuğunu dikte etmek değil, bu yolculuğu keşfetmeleri için onlara gerekli araçları ve özgüveni tanımaktır. Amaç, yalnızca sözel olarak ifade edilecek bir kavram değil; deneyimle keşfedilmesi gereken bir olgudur. Bunu gerçekleştirdiğimizde, çocuklarımıza mutlu ve anlam dolu bir yaşam kurmaları için en iyi şansı vermiş oluruz.

Kaynak: Jordan Grumet. “The Key to Raising Happy Kids”. Şuradan alındı: https://www.psychologytoday.com/intl/blog/the-regret-free-life/202502/the-key-to-raising-happy-kids. (08.02.2025).