Çocuklarda İnce Motor Becerilerini Geliştirmenin Yöntemleri

Çocuk gelişiminde ince motor becerilerinin rolü son derece büyüktür. Yürüme ve koşma gibi kaba motor becerileri, ebeveynlerin dikkatini daha çok çekerken, ince motor becerileri çeşitli detaylarda gizli olduğundan sıkça gözden kaçmaktadır. Oysa ki bu beceriler, çocukların sosyal hayatta öz bakım gibi temel gereksinimlerini karşılamasında hayati bir öneme sahiptir. Kavrama, kesme ve kalem tutma gibi ince becerilerin yeterince gelişmemesi, çocukların akranlarından geri kalmasına sebep olabilir. Bu konuda neler yapabileceğinizi öğrenmek için yazı dizimizi takip edin.

 

Çocuklarda İnce Motor Becerileri Nedir?

 

İnce motor becerileri, el ve bileklerdeki küçük kas gruplarının kullanılmasıyla gerçekleştirilen tüm hareketleri kapsamaktadır. Bu nedenle, öz bakıma ilişkin çatal bıçak kullanımıyla diş fırçalamaya kadar her hareket, ince motor becerileri ile ilgilidir. Ayrıca, çocukların akademik başarıları da bu ince motor hareketlerini gerçekleştirebilmeleri ile mümkündür. Boyama, yazma, kesme ve yapıştırma, bu akademik becerilere örnek verilebilir.

 

İnce Motor Becerileri Neleri İçerir?

 

İnce motor becerilerin performansı, belirli görevlerin tamamlanma süreleri üzerinde doğrudan etkilidir. Bu, görev yapma hızını belirler. Aynı zamanda, bu becerilerin kalitesi üzerinde de önemli bir etkisi vardır. Örneğin, motor becerileri gelişmiş çocuklar boyama kalemini kullanırken ve boyama defterindeki objeleri sınırlar içinde renklendirirken daha hızlı ve düzgün çalışırken, zayıf motor becerilere sahip çocuklarda tam tersi bir durum belirgindir. Ayrıca, ince motor becerileri zayıf olan çocuklar boyama sırasında el-göz koordinasyonu eksikliği ve kalemi tutmadaki zorluklar nedeniyle stres yaşayabilirler. Bu durum, çocuğun özgüvenini zedeleyebilir ve boyama gibi aktiviteleri reddetmesine yol açabilir. Bu tür durumların önüne geçmek için çocukluk döneminde ince motor becerileri üzerinde pratik yapmak oldukça faydalıdır.

Dikkat etmeniz gereken ince motor becerileri…

 

• Karalamadan boyamaya, çizimden yazmaya kadar olan kalem becerileri

 

• Tren raylarını bir araya getirerek inşaat yapma; bunun yanında legolarla kule yapma ve yapboz gibi eğitici oyuncaklar da bulunmaktadır.

 

• Ayakkabı giymek ve bağlamak, elbise düğmelerini kapatmak, fermuar çekmek gibi giyinme faaliyetleri

 

• Hijyenle ilgili aktiviteler de ince motor becerileri arasındadır. Örneğin; saç tarama ve kız çocukları için toka takma gibi faaliyetler.

 

• Kesme becerileri de önemli ince motor becerileri arasında yer almaktadır.

 

 

İnce Motor Becerilerinin Önemi Nedir?

 

İnce motor becerileri, kaba motor becerileri tamamlayan en kritik yeteneklerdir. Bir çocuğun yürüyebilmesi kadar, bir masanın üzerindeki objeleri rahatlıkla kavrayabilmesi de önemlidir. Bu durum, çocuklarda bir şeyi başarabilme duygusunu canlandırarak öz saygı ve benlik duygularını geliştirir. Ancak, bu becerilerdeki eksiklikler nedeniyle çocuk, sosyal etkinliklerden uzaklaşabilir ya da katılmak istemediği aktivitelere yönelmektense başarılı olduğu alanlarda kalmayı tercih edebilir. Denemekten kaçan çocuklar, gelecekte güvensizlik yaşayabilirler. Bu nedenle ebeveynler, çocuklarının ince motor becerilerinin gelişimi hakkında bilgi sahibi olmalıdırlar.

 

Çocuğunuz ince motor becerilerde zorluk mu yaşıyor?

 

Çocuğunuzun ince motor becerileri hakkında bir fikir edinmenizi sağlayacak bazı gözlem noktaları vardır. Bu noktaları dikkatlice gözlemleyerek çocuğunuzun ince motor becerilerini değerlendirebilirsiniz.

 

• El parmak becerileri gerektiren görevlerden kaçınma isteği. Bu bazen çocuğun dikkatinin başka bir yere kaymasından kaynaklanabilir. Örneğin, bir boyama kitabı yerine uzaktan kumandalı aracı seçen çocuğunuz hakkında hemen yargıya varmaktan kaçının.

 

• Lego gibi ince motor beceri gerektiren oyuncaklarla zorlanma, bunun yerine daha kaba hareketlerle gerçekleştirilen aktiviteleri tercih etme.

 

• Kalemi tutmakta veya makas kullanırken zorluk yaşama.

 

• İnce motor gerektiren bir problemi kendi başına çözmek yerine ebeveynlerinden yardım isteme.

 

• Kendi kıyafetini çıkarma ve giyme işlemlerinde ebeveynlerine güvenme.

 

İnce Motor Becerileri Nasıl Geliştirilir?

 

Çocuğunuzun ince motor becerilerini geliştirmesi için önerilebilecek birçok etkinlik bulunmaktadır. Bu etkinlikler arasında öne çıkanlar şunlardır:

 

• Oyun hamurları, ince motor gelişiminde özellikle faydalıdır. Oyun hamurları, çocukların bilek ve el kaslarını yoğun bir şekilde çalıştırır. Hamur kalıpları eklendiğinde, bu aktivite daha eğlenceli ve yaratıcı hale gelir. Oyun hamuru alırken içeriklerinde zararlı maddeler bulunmadığına dikkat etmekte fayda vardır.

 

• El-göz koordinasyonu geliştiren boncuk dizme oyunları, ince motor becerileri üzerinde olumlu etkiler sağlar.

 

• Çocuğunuzun yaşına uygun boyama aktiviteleri yardımcı olacaktır. Düz ve eğri çizgilerden hayvan figürlerine kadar her tür aktivite, ince motor becerilerini geliştirir.

 

• Kum havuzları da ince motor becerilerinin gelişimi için önemli alanlardır. Bu alanlar çocukların ilgisini çeker ve kumla yapılan çeşitli aktiviteler, ince motor hareketlerin gelişimine katkıda bulunur. Kum kazma, taşımak ve kumdan kuleler yapma gibi etkinlikler, çocukların yaratıcılığını artırır.

 

• Kesme aktiviteleri de ince motor becerileri ile ilişkilidir. Bu süreçte göz-el koordinasyonu gelişir. Bu nedenle, çocuğunuzla birlikte farklı objeleri düzgün bir şekilde kesme pratiği yaparak onun becerilerini geliştirebilirsiniz.

 

Bunların yanı sıra ses çıkaran klavye ve müzik aletleri de ince motor hareketleri için gereken kasların gelişiminde yardımcı olur. Hem göz hem de el koordinasyonunu sağlayan aktiviteler tercih etmek oldukça faydalıdır. Çocuğunuzun yapamayacağı aktiviteleri seçmemeye dikkat edin ve başarısızlık halinde çocuğunuza kızmak veya üzmekten kaçının. Yavaşça ilerlemek, motivasyonu artıracaktır.

 

İnce motor becerileri ile beraber çocuğun kaba motor becerilerinin de geliştirilmesi için etkinlikler düzenlemek önemlidir. Bu etkinlikler arasında top oyunları gibi çocukların favori aktiviteleri yer alabilir. Ayrıca, jimnastik, parkta oynama, eğimli alanlarda yürüyüş ve çocuklar için hafif cisimlerle oynama gibi aktiviteler de kaba motor becerileri geliştiren etkinliklerdir.