Çocuğum giysilerini ısırıyor | Anne

Bebeğinizin her şeyi ağzına aldığı dönemleri muhtemelen hatırlıyorsunuzdur. Bebekler bu davranışı, diş çıkarma sürecinde ya da çevrelerindeki dünya hakkında bilgi edinmek için sergilerler. Peki, okul öncesi ya da okul çağındaki bir çocuk giysilerini emdiğinde ya da çiğnediğinde ne gibi sonuçlar doğurur?

Bazen daha büyük bir çocuk, tişörtün yakasını, kollarını ya da etek ucunu ağzına sokma alışkanlığı geliştirebilir. Çocuklar bu kıyafetleri, delikler açacak ya da yıpranacak kadar çiğneyebilir veya emebilirler. Bu davranışın, akranlardan ya da öğretmenlerden gelen eleştirilerle ya da bazı zihinsel sağlık ve gelişim problemleriyle ilişkili olabileceğinden endişe duyuyor olabilirsiniz. Çocuğunuzun neden giysilerini çiğnediğine ve bu alışkanlıktan kurtulmasına nasıl yardımcı olabileceğinize yakından bakalım.

Oral stimülasyon, çocuğunuzun gelişiminde önemli bir role sahiptir. Şikago’daki Blue Bird Day Programı’nda bir ergoterapist olan Monal Patel, “Oral motor aramanın kökleri, öz-düzenleme veya sakinleştirme yöntemlerimizin en temelinde yatmaktadır. Bebeklikten yeni yürümeye başlayan çocuk, açlık ve susuzluk gibi temel ihtiyaçlarını karşılamak için kök salma refleksini kullanır. Daha sonra, bu emme ve kök salma modelini, kendilerini yatıştırmak için genellikle emzik veya parmak emme yolunda uyarıcı olarak kullanabilirler.” şeklinde açıklama yapmaktadır.

Yürümeye başladıktan sonra bile, bazı çocuklar hala ağızlarını ve çenelerini uyarma çabasında olabilirler. Bu durum, mesleki terapi alanında proprioseptif girdi olarak bilinir. Derin baskı arayan çocuklar, kendilerini sakinleştirmek için yönlendirilmiş ve öngörülebilir yollar aradıkları için bu yöntem oldukça yatıştırıcı olabilir. Kendini sakinleştirebilen bir çocuk, kolayca ulaşabileceği bir şey olan giysisini çiğneyerek bu ihtiyacını giderebilir.

Bu davranışın doğal ve köklü olması, çocuğunuz büyüdükçe ihmal edilmesi gerektiğini göstermez. New York, Scarsdale’deki Çocuk ve Aile Enstitüsü’nde lisanslı bir pediatrik klinik psikoloğu olan Laura Grashow, “Üç yaşına geldiklerinde, çocuklar genellikle bir şeyleri ağızlarına götürmeyi ve bu şekilde keşfetmeyi bırakırlar. Ancak dördüncü ve beşinci sınıf öğrencilerinin kıyafet yakalarını ağzına soktuğunu gördüm.” demektedir.

Dr. Grashow, kıyafet çiğnemenin, çocuğunuzun duyusal girdi arayışında veya kendini sakinleştirmede zararsız bir yol olabileceğini ifade ediyor. (Yetkin yetişkinlerin gergin veya dikkatli olduklarında sakız çiğnemesi ya da tırnaklarını ısırması gibi.)

Patel, “Ancak, çocuğunuzun kıyafetini çiğnemenin olumsuz sonuçlara yol açabileceği durumlar vardır. En önemli ayrım, emme veya çiğnemenin çocuğunuzun günlük hayatına katılma yeteneğini etkileyip etkilemediği ya da bir güvenlik tehlikesi oluşturup oluşturmadığını belirlemektir. Örneğin, çocuğunuzun çiğnemesi bir okul veya spor üniformasını mahvediyorsa veya boğulma riski taşıyorsa, müdahale etmelisiniz.” Çocukların seçtiği renkler size bir mesaj veriyor yazısını okumak için tıklayınız…

“Bazı durumlarda, kıyafet çiğneme kaygı, DEHB ya da gelişimsel bir sorunun belirtisi olabilir, bu nedenle çocuğunuzun bundan şikayet ettiği kronik bir alışkanlık olup olmadığını doktora bildirmek iyi bir fikirdir.” -Laura Grashow

Dr. Grashow, çocuğunuzun giysilerini emme veya çiğneme alışkanlığının sorun teşkil ettiğini düşünüyorsanız, onunla bu konuda konuşmanızı öneriyor. Burada önemli olan, yargılayıcı bir tutum sergilememektir. İlk hedefiniz, çocuğunuzun durumun farkında olup olmadığını ve herhangi bir çiğneme alışkanlığı olup olmadığını belirlemektir.

Çocuğunuzun bu davranışından utanmasını ya da kıyafetlerini mahvettiği için kendini kötü hissetmesini istemezsiniz. Bir çocuk bu durumu içselleştirebilir ve ‘Ben kötü bir insanım ve ortalığı karıştıran bir salağım’ gibi düşüncelere kapılabilir. Bu duyguların kendi kimliklerine etki etmesini istemezsiniz.” diyor Dr. Grashow.

Bunun yerine, nazik ve keşfedici bir yaklaşım benimsemenizi öneririm. ‘Bazen gömleğini çiğnediğini fark ettim. Bunu neden yaptığını düşünüyorsun? Sana nasıl yardımcı olabilirim?’ gibi bir soru sorabilirsiniz. Çocuklar alışkanlıkları hakkında farkındalıklı olmayabilir ve dikkatinizi çektiklerinde bu durumu daha iyi kavrayabilirler.

Çocuğunuz giysilerini çiğnediğinin farkındaysa, sınıf arkadaşlarının önünde bunu yapmanın uygun olup olmadığını sorun. Herhangi bir alışkanlık fark edip etmediğini ya da alay konusu olup olmadığını anlamak için çocuğunuzun öğretmeni veya bakıcılarıyla da konuşabilirsiniz. Bu, davranışın çocuğunuzun sosyal hayatında herhangi bir olumsuz etki oluşturup oluşturmadığını anlamanıza yardımcı olacaktır.

Çocuğunuzun kıyafetlerini emme ya da çiğneme alışkanlığı, muhtemelen önemli bir durum değildir ve geçici bir aşama olabilir. Bununla birlikte, bu davranış onları rahatsız ediyorsa ya da günlük yaşamlarını olumsuz etkiliyorsa, bu alışkanlıktan kurtulmalarına yardımcı olmanın yolları vardır.

Çocukların çiğneme alışkanlıklarının belirli kalıpları olup olmadığını gözlemleyin. Açlık durumunda mı, atıştırma saatinden önce mi çiğniyorlar? Okul ödevleri veya bir bulmacayla uğraşırken mi? Sosyal etkileşimde gerginlik yaşadıkları teneffüs veya oyun öncesi mi?

Çocuğunuzun çiğneme davranışlarını tetikleyen durumları fark ederseniz, bu davranışı henüz oluşmadan yakalayabilirsiniz. Örneğin, acıktıklarında çiğneme eğilimindeyseler, onlara sağlıklı atıştırmalıklar hazırlayabilirsiniz. Gergin olduklarında bu durumu yaşıyorlarsa, derin nefes almak gibi stres yönetimi tekniklerini geliştirmelerine yardımcı olabilirsiniz.

Kıyafetlerini çiğneyen bir çocuk ağızdan uyarılma aradığı için, onlara bu amaçla tasarlanmış ürünler sunabilirsiniz. Genellikle, bir çocuğun ellerini oyalamak, giysi çiğneme davranışını azaltmada önemli bir rol oynar. Çocuğunuza onu meşgul etmesi ve refleks olarak kıyafetini ağzına götürmesini engellemesi için küçük bir boya fırçası veya hareketli bir oyuncak vermeyi deneyebilirsiniz.

Kıyafet çiğneme konusunda endişeleriniz varsa, bilgilendirilmiş bir gelişimsel çocuk doktoruna danışmalısınız. Doktor, çocuğunuzun odaklanma veya dikkat sorunları olup olmadığını, sosyal becerileri, gelişimsel ya da dil gecikmesi geçmişini ve kaygı düzeylerini değerlendirecektir. Ayrıca, çocuğunuzun çiğneme davranışı sırasında yenmeyen maddeleri yutuyorsa, doktor sağlık durumunu etkileyip etkilemediğini görüştürecektir.

Çocuk doktoru sizi bir uzmana yönlendirebilir. Eğer kaygı altta yatan bir sorun gibi görünüyorsa bir psikolog yardımcı olabilir. Bir ergoterapist, çiğnenebilir takılar veya oral motor egzersizleri gibi araçlarla çocuğunuzun proprioseptif ihtiyaçlarını karşılamalarına yardımcı olabilir. Son olarak, diş hekimi veya ortodontist, bu davranışın fiziksel bir nedeni olup olmadığını incelemesi için bir değerlendirme yapabilir.

Kaynak: Janet Siroto. “Çocuğum Neden Gömleğini Çiğniyor?”. Şuradan alındı: https://www.verywellfamily.com/why-is-my-child-chewing-on-their-shirt-5217492. (18.02.2022).