Bebeklerin Diş Sağlığına Nasıl Dikkat Edilir? | Anne

Bebeğinizin süt dişleri geçici olabilir, ancak onlara iyi bir bakım sağlama alışkanlığı geliştirmek önemlidir. Süt dişlerinin erken kaybedilmesi, ağızdaki dengeyi bozabilir. Diğer dişler boşluğa doğru hareket ederek altındaki kalıcı dişlerin yerlerini daraltabilir. Bu da şekil bozukluklarına yol açabilir ve konuşma gelişimini olumsuz etkileyebilir.

Bebeğin ilk dişleri genellikle 6-8 ay civarında çıkmaya başlar. Ortalama 2,5-3 yaşına gelindiğinde diş sürme tamamlanır ve ağızda 20 süt dişi oluşur. Bebeğin diş fırçalamaya ne zaman başlaması gerektiğini merak edenler için; dişlerin görünmeye başladığı andan itibaren temizlik yapılması gereki. Ortalama 2-2,5 yaşından itibaren sabah kahvaltısından sonra ve akşam yatmadan önce düzenli fırçalama alışkanlığına başlanması önerilir.

Bebeğinizin dişlerini ve dilinin önünü temiz bir bez veya ıslatılmış pamukla nazikçe silebilirsiniz. 1 yaşından itibaren bebeğinize uygun, yumuşak diş fırçalarını kullanmaya da başlayabilirsiniz. Kullanılan fırçanın temizlenmesi ve en geç 3 ayda bir yenisiyle değiştirilmesi gerekmektedir. Ancak fırçanın yıpranma durumuna göre bu süre daha kısa olabilir.

Artık bebekler için diş macunu özel olarak formüle edilmiştir. Yine de içerikleri dikkatlice gözden geçirerek, küçük çocuklar ağızlarını suyla çalkalayıp tükürme becerisi kazanana kadar — genellikle ortalama 3 yaşına kadar — diş macunu kullanmamayı tercih etmek daha uygundur. Bazı diş hekimleri, iyi bir mekanik fırçalamanın yeterli olduğunu ifade etse de, diş macunu kullanmadan diş temizliği yapmak birçok ailenin içini rahat hissettirmemektedir. Eğer diş macunu kullanmayı tercih ederseniz, mercimek veya bezelye büyüklüğünde bir miktar kullanmanız ve çocuğunuzun ağzını iyice çalkalamasını sağlamanız önerilir.

Süt, dişlerde çürük yapmayan bir içeriğe sahiptir; ancak süt dişleri çıkan bir bebeğin biberon ile uyuması veya biberonda asidik ve şekerli gıdaların uzun süre verilmesi “biberon çürüğü” adı verilen duruma neden olabilir. Biberonla uyuyan bebeklerin diş sağlığına özel dikkat gösterilmelidir. Bebeğin biberonla uyuması durumunda oluşabilecek biberon çürüklerini önlemek için bu alışkanlıktan mümkün olduğunca kaçınılmalıdır. Mümkünse bebeğinize en son su içeren bir biberon vererek ağızını çalkalamayı teşvik edebilirsiniz. Normal bir durum yoksa, bebeklerin ilk diş hekimi kontrolü 2 yaşına kadar bir kez yapılmalıdır. Sonrasında ise kontroller düzenli olarak 6 ayda bir gerçekleştirilmelidir.

Uzmanlara göre, çocukların diş hekiminden korkmalarının en büyük nedeni, anne, baba ve çevresindekilerin diş hekimi hakkında olumsuz konuşmasıdır. Çocuk, daha önce hiç diş hekimine gitmemiş olsalar bile, anne babasından diş hekimi korkusu edinebilir. Diş hekimi ziyareti yapan bir yetişkin, tedavi sonrasında kendini daha iyi hissettiğini ifade ederse, bu durum çocuğa diş muayenesi hakkında olumlu bir mesaj verecektir. Diş hekimiyle kurulan iyi bir diyalog, çocuğun diş hekimine alışmasına yardımcı olur. Böylece çocuk, diş hekimi ziyaretinin olağanüstü değil, normal bir sağlık kontrolü olduğunu kavrayabilir.

Bebeklere ve çocuklara diş fırçalamayı nasıl öğretebiliriz?

Çocuklara diş fırçalama alışkanlığını kazandırmak için her gün düzenli diş fırçalama elbette ilk adımdır. Yetişkinlerin de diş fırçalama alışkanlığında örnek olması önemlidir. Bebeğinizin diş fırçasını kavrayabilme ve ağzına götürebilme yeteneği geliştikçe, kendi kendine fırçalamayı denemesini teşvik edebilirsiniz. Diş fırçalamak, bebekler için bir oyundur. Onlara rahatça kavrayabileceği ve bebekler için uygun diş fırçaları vererek, bunu yaşamlarının bir parçası haline getirebilirsiniz. Dişlerinizi fırçaladıktan sonra ona da denemesi için fırsat tanıyın. Böylece 2,5 yaş civarında tüm dişleri çıktıktan sonra diş fırçalamayı oyunla öğretmek mümkün olacaktır. Elbette her aşamada yanında olarak ona eşlik etmeli ve dişlerinin iyice temizlendiğinden emin olmalısınız.

Diş fırçalama nasıl olmalıdır?

Çocuklar 2 yaş civarında çatal-kaşık kullanımındaki ince motor becerileri oldukça geliştiği için diş fırçalama konusunda da yönlendirilebilirler. Kendi başlarına yeterli temizlik yapamasalar da, alışkanlık geliştirmek açısından iyi bir dönemdir. Aynı dönemde inatlaşma da sık görüldüğünden, diş fırçalamayı zorlamamak ve sadece teşvik etmeye özen göstermek gerekir. Çocuğunuz okul öncesi eğitim kurumuna gittiğinde bu konuda bol bilgi edinecektir.

Çocuğunuza diş fırçalamadan önce ellerini yıkamasını hatırlatın, fırçayı nasıl tutacağını gösterin ve kuru fırçaya bezelye büyüklüğünde diş macunu koyarak yayın. Dişlerinizi kapalı pozisyonda başlayarak, nazik ve yuvarlak hareketlerle fırçalayın. Bir dişe 8-10 kez temas ederek hareket edin. Dişlerin çiğneme ve ısırma yüzeylerini ileri-geri hareketle fırçalayın. İç yüzeylerde diş etinden dişe doğru süpürme hareketleri yapın. Dil yüzeyini de arkadan öne fırçalayın ve ağzını 2-3 kez bol su ile çalkalamasını sağlayın. Diş fırçasını yıkadıktan sonra kuruması için temiz bir kapta, diğer fırçalarla temas etmeyecek şekilde dik olarak bırakın.

Çocuğunuz dişlerini fırçalamıyorsa ne yapabilirsiniz?

Çocuklarda diş sağlığı doğrudan beslenme ile bağlıdır. İyi beslenme ve diş fırçalama, diş sağlığı açısından son derece önemlidir. Besin değeri yüksek ve diş gelişimine faydalı gıdalara çocuk beslenmesinde yer verilmelidir. Eğer çocuğunuz bir sebepten ötürü dişlerini fırçalamadan uyuyacaksa veya dışarı çıkacaksa, ağzına bir parça peynir atmasını sağlayabilirsiniz. Peynir, yemek sırasında asidik hale gelen ağız ortamını bazik hale getirmeye ve dişlerin korunmasına yardımcı olur.

Referanslar: T.C. Sağlık Bakanlığı, Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü, Şuradan alındı: https://sagligim.gov.tr/agiz-dis-sagligi.html