Başarısız Olan Çocuğa Yaklaşım Nasıl Olmalı? | Anne

Çocuklar başarısızlıktan korktuklarında genellikle ya olası bir başarısızlıktan kaçınmayı tercih ederler ya da bir şeyi ilk denemelerinde başaramadıklarında hayal kırıklığına uğrayarak gelecekte kendilerini motive etmekte zorlanırlar. Böyle anlarda ebeveynlerine her zamankinden daha fazla ihtiyaç duyarlar. Peki, başarısızlıkla karşılaşan bir çocuğa ebeveyni nasıl yaklaşmalı? İşte bu durumu kolaylaştıracak bazı öneriler:

1- Başarısızlığa dair tutumunuzu gözden geçirin

Çocuklar bizim tutumlarımızdan öğrenir, bu nedenle hatalara ve başarısızlıklarına karşı verdigimiz tepkilere dikkat etmeliyiz. Stanford Üniversitesi’nden Carol Dweck ve Kyla Haimovitz, çocukların başarısızlıkla ilgili tutumlarını ebeveynlerinden aldıklarını buldular. Çocuklar ebeveynlerini izleyerek ya başarısızlıkla başa çıkmanın “geliştirici” ya da “zayıflatıcı” olduğuna dair düşünceler geliştirirler. Hata yaptığınızda olumlu bir tavır sergilemeye çalışın. Geçmişteki ya da mevcut hatalarınızdan ne öğrendiğinizi çocuğunuzla paylaşın ve toparlanıp yeniden denemeye istekli olun. Çocuğunuz zorlandığında endişe ve kaygı sergilemekten kaçının; bunun yerine bu durumu daha iyimser bir şekilde ele almaya özen gösterin. Unutmayın, çocuğunuz başarısız değilse o gün özgün ve zorlu bir şey denememiştir.

2- Yetenekten ziyade çabayı ön plana çıkarın

Benzer şekilde, yeteneğe değil çabaya odaklanmak önemlidir. Hem başarıyı hem de başarısızlığı değerlendirirken yetenekten (ve sonuçtan) ziyade çabayı (ve süreci) vurgulayın. Bu yaklaşım, çocuğunuzun başarısızlığı farklı bir perspektiften görmekte yardımcı olacaktır.

3- Koşulsuz sevginizi gösterin

UC Berkeley profesörü Matt Covington’a göre, başarısızlık korkusu doğrudan öz değerinizle ve bir birey olarak kıymetli olduğuna dair inancınızla ilişkilidir. Çocuklar çoğu zaman öz değerlerini ebeveynlerinin görüşlerine bağlarlar. Yüksek notlar, mükemmel spor veya sanatsal performanslar, ya da kusursuz davranışlar göstermediklerinde ebeveynlerinin onları daha az seveceğini veya takdir etmeyeceğini hissedebilirler. Bu düşünceler, doğal olarak başarısızlık korkusuna yol açar. Hata yaptığında ya da yanlış kararlar aldığında bile çocuğunuzu koşulsuz sevdiğinizi ifade ederek, öz değerinin artmasına katkıda bulunabilirsiniz.

4- “En kötü durum senaryosu” oluşturun

Girişimci yazar Tim Ferriss, “En kötü durum senaryosu” çalışmasını uygulamaktadır. Bu çalışmada, ilk sütunda karşılaşabileceği en kötü senaryoları sıralar. İkinci sütunda, bu senaryoların gerçekleşme olasılığını azaltmanın yollarını, üçüncü sütunda ise bu senaryoları nasıl aşacağına dair fikirler yazar. Benzer şekilde, eğer çocuğunuz yeni veya zorlu şeyleri denemekten korkuyorsa, “En Kötü Durum Senaryosu” çalışması faydalı olabilir. Çocuğunuzla beyin fırtınası yapabilmek için bir kağıt alın ve aşağıdaki gibi sorular sorun:

“Her şey ters giderse EN KÖTÜ olabilecek şey nedir?

Bunun gerçekleşme olasılığı nedir?

Daha fazlası olası mı?

Bu en kötü durumu önlemek için yapabileceğiniz bir şey var mı?

En kötü senaryo gerçekleşirse ne yapmayı düşünürsünüz?”

Buradaki amaç, çocuğunuzun başarısızlık korkusunun genellikle yersiz olduğunu anlamasına yardımcı olmaktır. Ayrıca, olumsuz sonuçları önlemek adına eyleme geçebileceğini hissettirerek çocuğunuza güç ve kontrol kazandırır.

5- Çözüme odaklanmalarını teşvik edin

Çocuklarımızın başarısızlık yaşamasına izin verin ve onlara sorunlardan kaçınmak yerine çözümlere odaklanmalarına yardımcı olun. Hangi adımları attıklarını, bu adımların sonuçlarını ve gelecekte nasıl önlem alabileceklerini tartışın.

Şu tarz sorular sorabilirsiniz:

“Ne yanlış gitti?

Bir dahaki sefere bunu nasıl düzeltebilir veya önleyebilirsiniz?”

Çocuğunuzun çözümler için beyin fırtınası yapmasına imkan tanıyın ancak siz de bu esnada önerilerde bulunabilirsiniz.

6- Başarı ve başarısızlık üzerine konuşmalar yapın

Fransız araştırmacılar, öğrenmenin zor olabileceği ve başarısızlığın bu süreçte doğal bir parça olduğu konusunda güvence verilen çocukların, bu tür güvenceler almayan çocuklara göre testlerde daha iyi performans gösterdiğini ortaya çıkardılar. Çocuklarımız hataları kabul etmeyi öğrendikçe, pes etmenin çözüm olmadığını anlayacak ve yeni zorluklarla savaşmak için gereken güven ve cesareti bulacaklardır.

Referanslar: Ashley Cullins. “6 Ways to Help Your Child Overcome the Fear of Failure”. Şuradan alındı: https://biglifejournal.com/blogs/blog/help-your-child-overcome-fear-of-failure