Anne olunca neden fikriniz karışır? | Anne

Odaya girdikten sonra oraya neden gittiğinizi unuttuğunuzda, anahtarlar elinizdeyken deli gibi anahtar aradığınızda ya da en yakınlarınızın isimlerini hatırlamakta zorlandığınızda… Yeni annelerin sıkça karşılaştığı bu ‘tuhaf’ durumlar aslında tamamen normal. ‘Anne Beyni’ (Mommy Brain) olarak adlandırılan bu durum, bir şehir efsanesi değil. Hatta bilimsel bir temeli bile var.

British Columbia Üniversitesi’nde yapılan bir araştırmada, anneliğin bilişsel işlevler üzerinde doğrudan ve kalıcı etkiler yaratabileceği kanıtlanmıştır. Nature Neuroscience’da gerçekleştirilen başka bir çalışmada, kadınların beyinlerinde sosyal düşünme ve empati becerilerini içeren gri madde bölgelerinde değişiklikler gözlemlenmiştir. Bunun sebebi, yeni biliş alanlarını geliştirmek adına hafızanın bazı bölümlerinin ‘feda edilmesi’ olarak düşünüyor.

Aynı şekilde, bebekleriyle etkileşimde bulunan babalarda da amigdala bölgesindeki aktivitede artış olduğu tespit edilmiştir. Babalar bebekleriyle daha fazla ilgilendikçe, amigdala yapıları annelerin beyinlerine benzer hale gelmektedir.

Nedensiz değil ki, yeni doğmuş bir bebeğin olduğu evlerde en önemli gündem maddelerinden birinin uykusuzluk olduğu aşikar. Uyku düzeni sinir sistemi üzerinde doğrudan etkili olduğu için, bilim insanları ‘Anne Kafası’ olarak bilinen durumu uykusuzlukla beraber diğer değişimlerle ilişkilendirmektedir. Özellikle hamilelik ve sonrası, sözel hafızayı etkileyen nörobiyolojik değişimler unutkanlık ve benzeri durumları tetikleyebilir.

Yeni bir canlının büyüyüp gelişmesinden sorumlu olmak, zihinde belirgin bir odak noktasının oluşmasına sebep olabiliyor ve bu noktanın dışındaki her şey daha belirsiz hale gelebiliyor. Sonuç olarak ‘Anne Kafası’, tamamen doğal bir durumdur ve beynin işleyişini anlayarak yeni rolünüze uyum sağlamanız mümkün.

Anne Kafasıyla nasıl başa çıkılır?

Her kadının ‘Anne Kafası’ deneyimi birbirinden farklıdır. Konuşma esnasında ne anlatacağınızı unuttuğunuzda, randevuları hatırlamakta zorlandığınızda, bebeğe köpeğin ismiyle seslendiğinizde ya da araba anahtarlarını buzdolabında bulduğunuzda komik ama endişe verici durumlar ortaya çıkabilir. Ancak bu süreç herkes için farklı işler. Bazı kadınlar doğumdan birkaç ay sonra zihinlerinin açıldığını hissederken, bazılarıysa yıllarca bu durumla mücadele edebilir. Bu zorluklarla başa çıkmak için birkaç öneri:

1- Sabırlı olun

Yaşanan biyolojik değişimler tamamen doğal bir durumdur ve beynin daha iyi bir anne olabilmeniz için adapte olup gelişmesinin bir yansımasıdır. Yan etkiler bazen can sıkıcı olsa da, bu durumu kabul etmek ve sabretmek önemlidir. Küçük hatalara yer ayırın, kendinize karşı hoşgörülü ve şefkatli olun.

2- Listeler yapın

Unutkanlık, ‘Anne Kafası’nın kaçınılmaz bir parçasıdır. Bu durumla başa çıkmanın en iyi yolu bolca liste yapmaktır. Aklınızda tutamadığınız şeyleri yazılı olarak takip etmek her zaman faydalıdır.

3- Önceden planlayın

Hayatın karmaşaya dönüşmemesi için planlı olmak elzemdir. Bir yere gitmek için bir gün önce hazırlık yapmak, anahtarlarınızı ve cüzdanınızı koyduğunuz yerleri belirlemek, rutine bağlı kalmak karışık bir zihni toparlamanın en etkili yolunu oluşturur.

4- Rutin oluşturun

Her gün yaptığınız şeyler için belirli zaman dilimleri ve yöntemler oluşturduğunuzda, kendinize daha fazla alan yaratabilirsiniz. Bebekler rutinleri sever; aynı saatte beslenip uyumak onlara iyi gelir. Fakat bu minik yaratıklar sıkça rutin değiştirme eğiliminde olabilir, bu yüzden değişikliklere açık ve esnek bir düzen oluşturmak ihtiyaçlarınızı karşılamak adına önemlidir.

5- Yardım isteyin

Yeni annelerin en büyük hatalarından biri, her şeyi tek başlarına yapmak zorunda olduklarını düşünmeleridir. Partnerinizi mümkün olduğunca rutine dahil edin. Eğer aileniz veya yakın arkadaşlarınız yakında yaşıyorsa, özellikle biraz dinlenmeye ihtiyacınız olduğunda onlardan destek isteyin. Çoğu insan, gün içinde biraz uyumanıza yardımcı olmak için bir ya da iki saatliğine gelip bebeğinizle ilgilenmeyi sevecektir. Fazladan uyku almanın hafızanızı nasıl güçlendirebileceğine ve sizi daha uyanık kılabileceğine şaşırabilirsiniz.

6- Uyuyun

Beyindeki işlevlerin uykusuzlukla doğrudan ilişkisi vardır. Özellikle lohusalık döneminde düzenli uyku sağlamak zor olsa da, her fırsatta uyku ihtiyacınızı karşılamayı unutmamalısınız.

7- Beyninizi besleyin

Ceviz, yaban mersini, brokoli ve zerdeçal gibi beyin sağlığına katkı sağlayan besinleri tüketmek ve egzersiz yapmak, beyin fonksiyonlarını artırmanın sağlıklı yollarıdır. Aynı zamanda bulmacalar ve kelime oyunları gibi beyin aktivitesini destekleyen oyunlar oynamak da faydalı olabilir.

8- Kendinize zaman ayırın

Bu, uyku gibi, bazı zamanlarda imkansız görünebilir. Fakat kendinize zaman ayırmak, her zaman saatlerce bir yerde vakit geçirmek anlamına gelmez. Bazen 20 dakikalık bir banyo bile her şeyi değiştirebilir. Kendi ihtiyaçlarınıza dikkat edin ve kendinize zaman ayırmayı önceliklendirin.

Referanslar:

Sherri Gordon. “What Is Mommy Brain?”. Şuradan alındı: https://www.verywellfamily.com/what-is-mom-brain-4774384 (26.03.2020)