Aktiviteler Ebeveynlik Stilinizle Uygun | Anne

Anne babalar olarak, çocuklarımızla gerçekleştirebileceğimiz eğlenceli ve öğretici aktiviteler arayışındayız. Fakat, bazen ebeveynlik stilimize uygun etkinlikleri bulmak zor olabiliyor. Fazla yapılandırılmış bir etkinlik, daha özgür bir yaklaşım benimseyen anne babalar için etkili olmayabilir. Benzer şekilde, “çocuğun sıkılmasına izin ver” yaklaşımı da rutinden hoşlanan ebeveynler için uygun bulunmayabilir. Bu aşamada, öncelikle ebeveynlik stilleri hakkında bilmemiz gereken bazı noktalar var…

Kısaca, ebeveynlik stilleri çocuğunuzla etkileşim kurmanın çeşitli yollarıdır. Araştırmacılar dört ana ebeveynlik stilini belirlemiştir: otoriter, demokratik, hoşgörülü (izin veren) ve ilgisiz. Bunun dışında nazik ebeveynlik, serbest ebeveynlik, yavaş ebeveynlik ve panda ebeveynliği gibi başka stiller de mevcuttur. Gerçek şu ki, birçok ebeveyn sadece birtek ebeveynlik stiline sadık kalmaz, genellikle bir karışım benimser. İşte ebeveynlik stilinize göre değerlendirebileceğiniz etkinlikler:

Demokratik ebeveynlik

Araştırmalarla belirlenmiş dört ebeveynlik stilinden, uzmanlar tarafından gerçek anlamda önerilen tek stil demokratik ebeveynliktir. Bu stilde ebeveynler, çocuklarının duygusal ihtiyaçlarına duyarlıdır, düşüncelerini ve hislerini dinler; aynı zamanda onlara kurallar koyar ve olumsuz davranışlar için sonuçlar belirler. Terapist Caitlin Severin, “Demokratik ebeveynlik, tamamen ortak karar alma süreci ile ilgilidir ve çocukların aile kararlarında söz sahibi olduklarını hissetmelerini sağlamakla ilgilidir” diyor. Eğer bu tutum size uygunsa, şunları deneyebilirsiniz:

Macera kavanozu

Bir macera kavanozu hazırlamak, demokratik ebeveynler için harika bir aktivitedir. Bunun için, her aile üyesinin birlikte yapılacak birkaç farklı fikir yazması gerekir: Müzeye gitmek, şehirde bir gün geçirmek, dondurma yemek vb. Boş bir günde, her aile üyesi sırayla kavanozdan bir şey seçer. Bu aktivite, ortak karar alma ve ailece eğlenme için birçok fırsat sunar.

Can sıkıntısı kavanozu

Can sıkıntısı kavanozu, çocuklarını her an stimulasyona ihtiyaç duymadan, “ne isterlerse yapmalarına” veya sürekli ekran karşısında kalmalarına izin vermek istemeyen yoğun ebeveynler içindir. Ebeveynler, çocuklarına sıkıldıklarında yapabilecekleri ekran içermeyen aktiviteleri bulmalarını ister; çocuklar da fikirlerini küçük kâğıtlara yazarak kavanoza koyar. Çocuk “Sıkıldım” dediğinde, kavanozdan bir etkinlik seçer. Bu etkinlik, çocuklara seçim gücü verir ve seçeneklerin ekrânsız olduğunu bilirsiniz.

Nazik ebeveynlik

Nazik ebeveynlik, esasen daha yumuşak ve şefkatli bir ebeveynlik biçimidir. Temel özellikleri bağ, empati ve saygıdır. Ancak sınırlar ve disiplin de nazik ebeveynliğin bir parçası olabilir. Bu stilin ebeveynleri için deneyebilecekleri bazı etkinlikler şunlardır:

Sarılarak hikâye saati ve “kendimi hissediyorum” kartları

Psikoterapist Najamah Davis, çocuklarınızla birlikte rahat bir okuma alanı hazırlayıp, ardından konuşmayı yönlendirmek için önceden hazırlanmış kartlar kullanmanızı öneriyor. “Bir kitap okuduktan sonra, ‘Kendimi Hissediyorum’ duygu kartlarını kullanarak, ‘Sence karakter kendini nasıl hissetti?’ ve ‘Sen hiç öyle hissettin mi?’ diye sorabilirsiniz” diyor. Bu aktivite, duygusal farkındalık, bağ kurma ve güvenli bir duygusal ifade alanı yaratır.

Mektup kutusu

Çocuğunuzla mektuplaşmak, tatlı bir bağ kurmanın yolu olup, aynı zamanda çocuklara duygularını paylaşmak için güvenli bir alan sağlar. Daha eğlenceli hale getirmek için, Terapist Hayley Wilds, kendi kişisel posta kutunuzu oluşturmanızı ve süslemenizi öneriyor. Bunun için ayakkabı kutusu veya hediye kutuları gibi malzemeler kullanılabilir. “Posta kutularınızı hazırladıktan sonra, birbirinize mektuplar yazıp bunları her kişinin posta kutusuna bırakabilirsiniz” diye öneriyor Wilds. Posta kutusu mektupları etkinliği, bağ kurma, kendini ifade etme ve iletişim becerilerini teşvik eder.

Bağlantı ritüelleri

Nazik ebeveynlik, tamamen bağ kurmakla ilgilidir; bu bağı güçlendirmek için günlük aktiviteler geliştirmek gerekir. Özel el sıkışmaları, sarılırken uydurduğunuz şarkılar veya çocuğunuz okula gitmeden önce birbirinizin ellerine kalp çizmek gibi küçük anlar, öngörülebilirlik ve sıcaklık yoluyla güvenli bağlanmayı besler.

Duygu pandomimi

Duyguları ifade etmenin bir başka yolu da “duygu pandomimi” oynamaktır. Bu eğlenceli ve etkileşimli etkinlikte, önce birçok duyguyu küçük kâğıtlara yazarak bir şapkaya atıyorsunuz, ardından sırayla şapkadan bir kâğıt çekip seçtiğiniz duyguyu canlandırıyorsunuz; diğer oyuncular da doğru tahminde bulunmaya çalışıyor. Duygu pandomiminin hem siz hem de çocuğunuz için duygusal zekayı, duygusal düzenlemeyi ve iletişimi geliştirmeye yardımcı olduğu bilinmektedir.

Serbest ebeveynlik

Serbest ebeveynlik, çocuğunuza mümkün olduğunca bağımsızlık tanımaya odaklanır. Esasında “elleri geri çekilmiş” bir ebeveynlik biçimidir ve bir bakıma helikopter ebeveynliği ve aşırı korumacı ebeveynliğe karşı bir tepki olarak görülmektedir. Eğer bu tutum size uygunsa deneyebileceğiniz bazı aktiviteler şunlardır:

Eğlenceli Cuma

Dr. Kenneth Russ, “Eğlenceli Cuma” veya haftanın başka bir günü uygulamasını öneriyor. Eğlenceli Cuma günlerinde, çocuğunuza günü nasıl değerlendirmek istediğini seçme hakkı veriyorsunuz ve ardından birlikte dışarı çıkarak bunu gerçekleştiriyorsunuz. Dr. Russ, Eğlenceli Cuma’nın nazik bir yönlendirme ve cesaretlendirme sunmanın harika bir yolu olduğunu, serbest ebeveynliği hayatınıza dahil etmenin basit bir yolu olduğunu ifade ediyor.

Serbest ebeveynlik kontrol listeleri

Serbest ebeveynlik tamamen bağımsızlık geliştirmeye odaklanır. Kontrol listeleri bunu uygulamanın mükemmel bir yoludur. Bu etkinlik, çocukların kendi başına sahip olabilmeleri veya yapabilmeleri gereken çeşitli aktivitelerden oluşan bir kontrol listesi hazırlamak için ebeveynler ile çocuklar arasında iş birliği gerektirir. Bu, ev işleri, çocuğun kendi başına yapmak istediği aktiviteler veya arkadaşlarıyla gitmek istediği yerler olabilir.

Panda ebeveynliği

Eğer daha nazik ebeveynlik yaklaşımlarını ve ebeveyn-çocuk bağını birleştirirken, yine de disiplin ve sınırları vurgulamak istiyorsanız, panda ebeveynliği sizin için uygun olabilir. Panda ebeveynliği genellikle otoriter ve nazik ebeveynlik arasında bir yerde konumlandırılır. Amaç, bağımsızlığı ve yaratıcılığı teşvik ederken sıcak ve destekleyici olmaktır. Bu stilin ebeveynleri için deneyebileceğiniz bazı aktiviteler:

Doğa avı

Psikolog Dr. Erica Rozmid, arka bahçenizde, bir parkta veya mahallenizde doğa avına çıkmanın panda ebeveynliğe yönelik harika bir uygulama olduğunu belirtiyor. Dışarı çıkıp arayacağınız bir nesne seçebilir ve toplamak için bir bardak veya çanta alabilirsiniz. Eve döndüğünüzde topladığınız nesneleri boyutlarına göre ayırabilir, çizebilir, boyayabilir veya fotoğraflarını çekebilirsiniz. Dr. Rozmid, “Bu, çocuğunuzla etkileşimde bulunmak, onların süreçlerini yansıtmak ve doğal dünyayla bağımsız bir şekilde ilişki kurma fırsatı sunar” diyor.

Hangisini tercih edersin?

Panda ebeveynliği için mükemmel bir etkinlik, çocuğunuzla “Hangisini Tercih Edersin?” oyununu oynamaktır. Bu oyun için çocuğunuza yaşına uygun farklı sorular sorabilirsiniz. Bu sorular, bağımsızlığı ve yaratıcılığı destekler. İşte ergenlik öncesi veya ergen çocuklar için uygun bazı sorular:

“Bir problemi kendi başına çözmeyi mi, yoksa birinden yardım almayı mı tercih edersin?”

“Büyük bir risk almayı, ama harika sonuçlanabileceğini mi, yoksa güvenli oynamayı ve sadece ortalama düzeyde kalmayı mı tercih edersin?”

“Müdür mü, yoksa öğretmen olmayı mı tercih edersin?”

“Bir şeyi kendi başına yaparak mı, yoksa önce birini izleyerek mi öğrenmeyi tercih edersin?”

Yavaş ebeveynlik

Yavaş ebeveynlik, hızlı tempolu dünyamızdan ve genellikle yaşanan aşırı programlamadan uzaklaşmayı vurgular. Yavaş ebeveynlik, çocukların kendi doğal hızlarında büyümelerine izin vererek varoluşa, sadeliğe ve dinginliğe öncelik verir. Bu tarzı benimsemişseniz, uygun aktiviteler şunlar olabilir:

Ekransız öğleden sonralar

Yavaş ebeveynliği benimsemenin basit yollarından biri, ekransız bir öğleden sonra geçirmektir. Haftada bir öğleden sonrayı ekranlardan ve programlardan uzak tutun. Zamanı nasıl geçireceğinize çocuğunuz rehberlik etsin; ister bulutları izleyin, ister taş boyayın, isterseniz çimlere uzanın. Bunu yapmak yaratıcılığı ve huzuru beslemenin harika bir yoludur.

Pişir ve bekle

Pişirme süreci beklemeyi ve yavaşlamayı gerektirir; bu yüzden çocuklarınızla birlikte günlüklerinize pişirme aktiviteleri eklemek, yavaş ebeveynliği uygulamak için güzel bir yoldur. Birlikte sıfırdan bir şey pişirin, ekmek, kek, muffin gibi, ve bekleme süresinde sohbet edin. Bu yavaşlık, sohbeti, sabrı ve paylaşılan varoluşu ortaya çıkarır.

Farkındalıkla doğa yürüyüşü

Yürüyüş harika bir bağ kurma etkinliğidir ve bunu yavaş yapmak, çocuğunuzla tam anlamıyla birlikte olmanızı sağlar. Net bir hedef olmadan yürüyüşe çıkmayı ve telefonunuzu kapalı tutmayı öneriyorum. Çocuğunuzun tempoyu belirlemesine izin verin ve sık sık durarak sesleri, dokuları veya böcekleri gözlemleyin.

Sonuç olarak

“Ebeveynlik stilleri” gibi herhangi bir ebeveynlik ilkesi söz konusu olduğunda, her birimizin benzersiz olduğunu ve farklı geçmişlere, perspektiflere ve değer sistemlerine sahip olduğumuzu unutmamak önemlidir. Aynı zamanda, çocuklarımız büyüdükçe ve farklı ihtiyaçlar geliştirdikçe, ebeveynlik stillerimiz de değişebilir. Bu aktiviteler aynı şekilde esnek olacak şekilde tasarlanmıştır. Ebeveynlik yolculuğunuzda bulunduğunuz noktaya ve çocuğunuzun ihtiyaçlarına göre bu etkinlikleri seçip uygulamaktan çekinmeyin.

Her zamanki gibi, çocuğunuzu nasıl yetiştireceğiniz konusunda sorularınız varsa veya çocuğunuza uygun bir etkinlik bulmakta zorlanıyorsanız, bir çocuk doktoruna, sağlık hizmeti sağlayıcısına veya çocuk terapistine danışmayı unutmayın.

Referanslar

Wendy Wisner, “13 Kid-Friendly Activities Based on Your Parenting Style”, https://www.parents.com/kid-friendly-activities-based-on-your-parenting-style-11796785