9 Adımda Daha Başarılı Ebeveynlik | Anne
Çocuk yetiştirirken sorumluluklarımızı yerine getirip getiremeyeceğimiz konusunda endişelenebiliriz. Bu, neredeyse her ebeveynin yaşadığı bir durumdur. “Daha iyi bir ebeveyn nasıl oluruz?” sorusu zihinlerimizde dolaşır. İşte çocuk yetiştirmenin yollarını keşfetmenize yardımcı olabilecek 9 ipucu.
1- Çocuğunuzun öz saygısını artırın
Ses tonunuz, beden diliniz ve tüm ifadeleriniz çocuklarınız tarafından dikkate alınır. Ebeveyn olarak, sözleriniz ve davranışlarınız onların gelişen öz saygısını derinden etkiler. Başarılarını övmek onları mutlu edecektir; bağımsız olarak bir şeyler yapmalarına izin vermek, onların kendilerini yetenekli ve güçlü hissetmelerini sağlar. Aksine, küçümseyici yorumlar veya bir çocuğu olumsuz yönde diğerleriyle karşılaştırmak, onların kendilerini değersiz hissetmesine neden olur. Yıkıcı ifadeler kullanmaktan kaçının; “Ne kadar aptalca!” gibi cümleler duygusal yaralar açabilir. Kelimelerinizi özenle seçin ve nazik olun. Çocuklarınıza herkesin hata yapabileceğini ve onları sevseniz bile davranışlarını sevmediğinizi hissettirin.
2- Çocuğunuzu övebileceğiniz anları yakalayın
Günde kaç kez çocuklarınıza olumsuz tepki verdiğinizi hiç düşündünüz mü? Eleştiri yapmak yerine, onlara iltifat etme fırsatlarını değerlendirin. Tamamen iyi niyetli olsanız bile, sürekli olumsuz yorum yapan bir patron hakkında ne düşünürsünüz? Çocuklar doğru bir şey yaptıklarında onları yakalayarak övün: “Sorulmadan yatağını topladın, bu harika!” gibi ifadeler kullanmanız daha etkili olacaktır. Her gün övünmeye değer bir şey bulmaya çalışın. Şefkat gösterirseniz, istenilen davranışların daha sık geliştiğini göreceksiniz.
3- Sınırlarınızı belirleyin ve disiplininizde tutarlı olun
Disiplin her evde kritik bir rol oynar; amacı çocukların kabul edilebilir davranışları öğrenmelerine yardımcı olmaktır. Çocuklar, koyduğunuz sınırlara ihtiyaç duyarlar. Ev kuralları oluşturmak, onların ne beklemesi gerektiğini anlamalarına yardımcı olur. Örneğin: ödev bitene kadar televizyon izlemek yasaktır ya da vurma, isim takma gibi davranışlar kabul edilemez. Bir disiplin sistemi oluşturarak, yaptırımlarınızın tutarlı olmasını sağlayın. Ebeveynlerin yaptığı yaygın hatalardan biri, kendi belirledikleri yaptırımları uygulamamaktır. Tutarlılık, beklentilerinizi öğretir.
İlginizi çekebilir: Çocuklara sınır koyma dilemması
4- Çocuklarınıza zaman ayırın
Ailelerin birlikte yemek yemesi, kaliteli zaman geçirmesi çoğu zaman zor olabilir. Ancak çocuklarınızın buna ihtiyacı var. Sabahları 10 dakika erken kalkarak, çocuğunuzla kahvaltı yapmayı deneyin veya akşam yemeğinden sonra birlikte yürüyüşe çıkın. Ebeveynlerinden ilgi görmeyen çocuklar, dikkat çekmek için yaramazlık yapabilirler. Haftada bir özel bir gece belirleyin ve bu zamanda ne yapacağınıza çocuklarınızın karar vermesine izin verin. Bağ kurmanın başka yollarını arayın; okul çantasına bir not ekleyin. Ergenler, küçük çocuklara göre daha az ilgiyi gerektirir; onlarla etkinliklere katılmak, bağınızı güçlendirir ve onların hayatlarına dair önemli bilgiler edinmenizi sağlar. Çalışan ebeveynler, yaptıkları küçük şeylerle de çocukları üzerinde büyük etki bırakabilir.
İlginizi çekebilir: Çocuğunuz “sıkıldım” dediğinde ne yapabilirsiniz?
5- İyi bir rol model olun
Küçük çocuklar, ebeveynlerini gözlemleyerek çok fazla davranış öğrenirler. Öfkelendiğinizde ya da sinirlendiğinizde, çocuğunuzun da bu şekilde tepki vermesini ister misiniz? Sürekli olarak çocuklarınız tarafından izlendiğinizi unutmayın. Araştırmalar gösteriyor ki, evde agresif bir rol modele sahip olan çocuklar, daha fazla saldırganlık sergileyebilirler. Görmek istediğiniz davranışları siz de uygulayın: saygı, dürüstlük, nezaket gibi. Başkalarına karşı cömert davranışlar sergilemek, onları teşvik edecektir. Unutmayın, çocuklarınıza başkalarına nasıl davranılmasını bekliyorsanız, o şekilde davranmalısınız.
6- İletişimi öncelik haline getirin
Çocuklarınızın her şeyi yapmasını beklemek yerine, onlara açıklama yapmayı unutmayın. Onlar da haklı olarak nedenleri öğrenmek isterler. Açıklama yapmadığınızda, neyi neden yaptığınızı sorgulamaya başlarlar. Çocuklarıyla diyalog kuran ebeveynler, onların anlayışını ve öğrenme isteğini artırırlar. Beklentilerinizi açık bir şekilde ifade edin; bir sorun olduğunda, duygularınızı paylaşın ve çözüm bulmak için birlikte çalışın. Önerilere açık olun ve karar sürecine katılmalarını sağlayın. Kararlara dahil olan çocuklar, uygulamada daha istekli olurlar.
7- Esnek olun ve ebeveynlik tarzınızı ayarlamaya istekli olun
Çocuğunuzun davranışları sizi hayal kırıklığına uğratıyorsa, belki de beklentileriniz gerçekçi değildir. “Yapmalı” dediğiniz durumlar üzerine düşünmek, yeni bir bakış açısı kazanmanıza yardımcı olabilir. Ortam değişiklikleri yaparak davranışları olumlu yönde etkileyebilirsiniz. Eğer sürekli “hayır” diyorsanız, çevrenizi değiştirin ve daha az yasak koymaya çalışın. Bu, her ikiniz için de hayal kırıklıklarını azaltabilir. Çocuğunuz her geliştiğinde, çift olarak ebeveynlik yaklaşımınızı da gözden geçirmeniz gerekebilir.
8- Sevginizin koşulsuz olduğunu gösterin
Ebeveyn olarak, çocuklarınızı yönlendirmek ve düzeltmek sizin sorumluluğunuzdur. Ancak bunu nasıl ifade ettiğiniz, çocuğunuzun algısını etkiler. Eğer öz saygısını zedelemeyecek ve öfkeye yol açmayacak bir dille yaklaşmazsanız, bu tedavi edici olur. Disiplin uygularken bile, onların yanında olduğunuzu hissettirin ve destekleyici olun. Onların her durumda sevgi dolu desteklerini hissedebilmeleri önemlidir.
9- Ebeveyn olarak kendi ihtiyaçlarınızı ve sınırlamalarınızı bilin
Kusursuz bir ebeveyn olamayacağınızı kabul edin. Ailenizin lideri olarak hem güçlü hem de zayıf yönleriniz var. Yeteneklerinizi ve zayıf noktalarınızı tanıyın. Ebeveynlikte gerçekçi beklentiler oluşturun; her şeyi bilmek zorunda değilsiniz. Sakin olun ve aynı anda her şeyi yapmak yerine, en fazla dikkat gerektiren konulara odaklanın. Tükenmişlik yaşarsanız, bu durumu kabul edin ve kendinize zaman ayırarak mutluluk veren aktivitelere yönelin. İhtiyaçlarınıza odaklanmak, sizde özgecilik duygusunu güçlendirir.
Referanslar
“9 Steps to More Effective Parenting”. Şuradan alındı: https://kidshealth.org/en/parents/nine-steps.html
