Bilim & Uzay

Mars’ın etkileyici kış manzaraları paylaşıldı


Kızıl Gezegen Mars, “karlı” kış manzaralarıyla her zaman hayranlık uyandırıyor. Avrupa Uzay Ajansı (ESA) tarafından gönderilen Mars Express yörüngesi ve NASA‘nın Mars Reconnaissance Orbiter (MRO) aracılığıyla elde edilen görüntüler, gezegenin kışı aslında Dünya’dan oldukça farklı bir şekilde yaşadığını gösteriyor.

2022 yılı Haziran ayında ESA’nın Mars Express aracının Alman yapımı HRSC kamerasıyla çekilen görüntüler, aynı yıl Eylül ayında NASA’nın MRO aracının HiRISE kamerasıyla elde edilen fotoğraflarla birleştirildi. Bu görüntüler, Mars’ın güney kutbuna yakın Australe Scopuli bölgesinde, karla kaplı alanları ve donmuş buzu sergiliyor.

Dünya’daki karla benzer değil

Fakat bu “kar”, Dünya’dakine benzemiyor. Mars’taki bu buz, esasen karbondioksit buzudur. Mars’ın güney kutbunda, yıl boyunca 8 metrelik kalın bir karbondioksit buz tabakası mevcut. Aslında bu görüntüler Mars’ın yaz gündönümü civarında çekilmiş, ancak bu bölge yıl boyunca oldukça soğuk, -125°C civarında kalıyor.


Mars’ta kış manzaraları


Tam Boyut Gör


Mars’taki bu görüntüler neden sadece hafif bir kar izlenimi veriyor? Görüntülerdeki koyu alanlar, buzun üzerinde biriken toprak katmanlarından oluşmakta. Bu toprak genellikle buzun derinliklerinde yer alırken, mevsimsel değişimler sayesinde yüzeye çıkarılıyor. NASA’nın MRO aracı, Mars’taki kum tepelerinin kenarlarında da kış donları gözlemlemiştir; bu donlar, erozyonu engelleyerek kumları yerinde tutmaya yardımcı oluyor.

Mars’ın güney kutbunda yaz aylarında, karbondioksit buzları güneş ışığıyla ısınır ve doğrudan gaz haline geçer. Bu süreçte, buzun içerisinde sıkışmış gaz cepleri meydana gelir. Nihayetinde basınç artarak küçük bir patlama ile koyu renkli tozu havaya fırlatır; rüzgar yardımıyla yere düşen tozlar, fotoğraflardaki şekilleri oluşturur. Aslında bu süreç, Mars yüzeyindeki “örümcek” benzeri oluşumların meydana gelmesinde de benzer şekilde gerçekleşiyor.