Tunceli’nin Ünlü Lezzetleri

Tunceli, sadece doğal güzellikleriyle değil, aynı zamanda zengin mutfağıyla da ziyaretçilerini cezbetmektedir. Geleneksel Tunceli mutfağının temel bileşenleri arasında tahıllar, et ve süt ürünleri gibi hayvansal gıdalar yer alıyor.

Pek fazla bilinmese de Tunceli’nin oldukça zengin bir mutfağa sahip olduğunu belirtmek gerekir. Hatta bu mutfak o kadar çeşitlidir ki, neredeyse her ilçenin kendine özgü lezzetleri bulunmaktadır. Pülümür ilçesinin festivallere konu olan eşsiz balı bunlardan sadece bir tanesidir.

Tunceli’ye gittiğinizde Ovacık İlçesi’nin ünlü dağ sarımsağından, Pülümür’ün festivallerle kutlanan balından, orcik olarak bilinen cevizli sucuğundan ve dut kurusundan mutlaka tatmalı ve almayı unutmamalısınız.

Tunceli’de içinizi ısıtacak enfes çorbalardan, ev yapımı tencere yemeklerine, lokum gibi etlerden efsanevi hamur işlerine kadar keşfedecek çok sayıda lezzet bulabilirsiniz. İşte bunlardan sizin için seçtiklerimiz.

Dövme Çorbası

Türk mutfağının klasiklerinden biri olan bu çorba, bakliyat ve tahılların yoğurt ile birleşimiyle hazırlanmaktadır.

Tunceli’nin yoğurtlu çorbası sadece dövme yani buğdayla yapılmaktadır. Tunceli usulü dövme çorbası, bol kırmızı biberli tereyağı ile servis edildiğinde oldukça lezzetlidir.

Biraz klasik olsa da dövme çorbasını Tunceli’de denemeniz gereken lezzetler arasına mutlaka eklemelisiniz.

Cumur

Bayat ekmekleri değerlendirmenin en lezzetli yollarından biri Tunceli mutfağının özel cumurudur.

Kızartılan ekmekler küçük parçalar halinde doğranır, üzerine çökelek peyniri serpilip kıvamlı tereyağı eklenir.

Günün her saatinde tüketilebilecek bir lezzet olan cumur, Tunceli mutfağında sıkça hazırlanır. Minik bir öneri olarak, cumur denediğinizde üzerine biraz ceviz serpmeyi unutmayın.

Patile

Yaş maya ile hazırlanan hamurlar ince bir şekilde açılır. İçine isteğe bağlı olarak peynirli soğanlı, kavurmalı ya da bulgurlu harç konulur.

Yarım ay şeklinde kapatılan patile, üzerine tereyağı sürülerek sacda pişirilir. Akşam çayı eşliğinde atıştırmalık bir şeyler arıyorsanız, patileyi denemelisiniz.

Babuko

Tunceli’nin Dersim ilçesi ile özdeşleşmiş muhteşem bir hamur işi olan babuko, yuvarlak şekilli hamurların fırında pişirilmesiyle yapılmaktadır. Arası açıldıktan sonra, içinden çıkarılan parçalar küçük parçalara kesilerek tekrar hamurun içine yerleştirilir. Sarımsaklı yoğurt ve eritilmiş tereyağı ile son dokunuş yapıldıktan sonra babuko, afiyetle yenir.

Yoğurtlu hamur işleri sizin için de bir tutkuysa, babukoyu atlamamalısınız.

Şir

Geleneksel Tunceli mutfağında yapımı oldukça zahmetli olan şir, hamur işlerinin arasında öne çıkmaktadır.

Hamurlar açıldıktan sonra rulo şeklinde sarılır ve fırında iyi bir şekilde kızarana kadar pişirilir. Servis esnasında üzerine eritilmiş tereyağı veya yoğurt eklenir.

Benim tercihim kesinlikle yoğurtlu olanından yanadır.

Dersim Kömbesi

Halk arasında pargaç olarak da bilinen Dersim kömbesi, çay saatlerinin vazgeçilmez lezzetlerinden biridir. Bir lokmada, sizi çocukluk anılarınıza, anneanne veya babaannenizin mutfağına götürecek bir lezzet arıyorsanız Dersim kömbesi tam size göredir.

Dışı kıtır, içi çıtır olan Dersim kömbesi, yanında tulum peyniri ile mükemmel bir uyum yakalar, benden söylemesi.

Bişi

Güne sıcak ve çıtır bir bişi ile başlamanın keyfine kim hayır diyebilir? Tuncelilerin bişisi aslında bildiğimiz pişidir.

Ancak ununun kalitesi ve yanında gelen nefis tulum peyniri ile reçel, Tunceli usulü bişiyi bir başka güzel kılar.

Ertesinde tat olarak kakaolu fındık kreması veya tereyağı bal ile de servis edilebilir ama ben tulum peyniri ve reçelli olanı tercih ediyorum.

Gulik Aşı

Çiriş veya helik olarak bilinen ot ile yapılan, hem sağlıklı hem de lezzetli bir yemek olan gulik aşı, nisan-mayıs aylarında dağlardan toplanan gulik otları ile yapılmaktadır.

Bu otlar, bol soğan, az miktar salça ve bulgur ile birlikte kavrulur.

Gulik aşının sade hali oldukça güzeldir, fakat üzerine biraz sarımsaklı yoğurt eklenirse tadı başka bir seviyeye çıkmaktadır.

Mantar Yemeği

Mantar ve et ile hazırlanan, hafif sulu bir tencere yemeği olan sebzeli mantar yemeği, Tunceli’nin öne çıkan lezzetidir.

Nerede olursanız olun, yanında ekmek banarak yenecek ev yemeği kıvamında alternatifler arıyorsanız, mantar yemeği Tunceli mutfağının en güzel örneklerinden biridir. Fırsat bulursanız mutlaka deneyin.

Haşıl

Anadolu mutfağında sıkça yapılan haşıl, Tunceli’de de karşımıza çıkmaktadır. Bulgur, iyice yumuşayana kadar haşlandıktan sonra süzme yoğurt ve tereyağı ile buluşturulur. Üzerine eklenecek biraz acı kırmızı pul biber ile mükemmel bir lezzet elde edilmiş olur.

Kıvamı püre gibi olan haşılı mutlaka tadılacaklar listenize eklemelisiniz.

Soğan Aşı

Kuru soğan, bayat ekmek ve tereyağı ile hazırlanan oldukça basit ama bir o kadar da lezzetli olan soğan aşı, Tunceli’nin en eski ve en geleneksel yemeklerinden biridir.

Soğan aşını tatmak isterseniz, en yakın esnaf lokantasını tercih etmenizi öneririm.

Bol soğanlı bir yemek olmasından dolayı ön yargıyla yaklaşmayın; tadına baktığınızda soğan aşının lezzeti aklınızda kalacaktır.

Yoğurtlu Köfte

Düğürcük adıyla bilinen ince bulgurdan yapılan, harcında un, yoğurt gibi birçok malzemeyi barındıran yoğurtlu köfte, tadı damaklarınızdan uzun süre silinmeyecek bir lezzettir.

Haşlanan yuvarlak köfteler, süzüldükten sonra servis tabağına yerleştirilir. Üzerine sarımsaklı yoğurt ve biberli yağ eklenerek servis edilir.

Klasik bulgur köftesi gibi görünse de Tunceli’nin yoğurtlu köftesi bir başka güzel olmaktadır.

Dövme Pilavı

Hem et yemeklerinin hem de sebze yemeklerinin yanında son derece uyumlu bir eşlikçi olan dövme pilavı, hem nohut hem de tel şehriye ile hazırlanmaktadır.

Dövme yani buğday ile yapılan pilav, ana yemek olarak da servis edilebilecek kadar lezzetlidir.

Eğer dövme pilavını ana yemek olarak tercih edecekseniz, yanına bol köpüklü bir ayran ve biraz lahana turşusu almayı unutmayın; kesinlikle pişman olmayacaksınız.

Dut Tatlısı

Dut tatlısı, Tunceli’de en çok yetişen meyvelerden biri olan kara dut ile yapılmış nefis bir sütlü tatlıdır.

İrmik, süt ve karadutun birleştiği dut tatlısı, özellikle çocukların favorisi haline gelmiştir. Tunceli’de olduğunuzda dut tatlısını asla es geçmeyin demekten kendimi alıkoyamıyorum.

Halbur Hurması

Farklı bölgelerde kalburabastı diye bilinen bu muhteşem hamur tatlısına halbur hurması denir.

Halbur hurması sade haliyle de harikadır, ama üzerine bir top kaymaklı dondurma eklenince sofralarda tatlı bir fırtına yaratmaktadır.

Pekmez Helvası

Rafine şekersiz un helvası da olur mu demeyin. Tunceli mutfağında pekmez ile hazırlanan, tadı damaklarda uzun süre kalacak bir un helvası pişirilmektedir.

Tunceli gezinize keyifli bir tatlı molası vermek veya yemekten sonra kendinizi şımartmak isterseniz, pekmez helvası mükemmel bir alternatif olacaktır.