
Zerdeçal Nedir ve Faydaları Nelerdir?
Zerdeçal, zencefil familyasından gelen, içerdiği kurkumin bileşiği ile sağlık açısından birçok yarar sağlayan, Hindistan yarımadası ve Güneydoğu Asya’ya özgü çok yıllık, rizomlu bir bitkidir. Sindirim ve karaciğer sorunları, cilt hastalıkları, yaralar ve enfeksiyonların giderilmesine yardımcı olan doğal bir antiinflamatuardır. Hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, hem mutfaklarda baharat olarak kullanılmakta hem de geleneksel tıpta faydaları için tercih edilmektedir.
Zerdeçal Nedir?
Zencefil ailesine ait olan zerdeçal, kurkumin bileşiği ile birçok sağlık faydasına sahip, anavatanı Güneydoğu Asya olan sarı çiçekli, altın-turuncu renkte çok yıllık bir bitkidir. Hint safranı olarak da bilinen zerdeçal, enfeksiyonlarla mücadeleden sindirim ve karaciğer problemlerine, cilt hastalıklarından yaralara kadar geniş bir fayda yelpazesi sunar.
Keskin, acımsı bir tadı ve topraksı bir aroması olan zerdeçal, içerdiği kurkumin gibi kurkuminoidler, dimetoksi kurkumin, bisdemetoksikurkumin, turmeron, atlanton, zingiberon, şekerler, proteinler ve reçineler gibi uçucu yağlarla zengindir. Zerdeçal, salatalara ve yemeklere aroma katmak için eklenebileceği gibi, günde 1-2 tatlı kaşığı toz halinde tüketilerek de bağışıklık sisteminin güçlenmesine katkıda bulunabilir.
Zerdeçal, artrit, sindirim bozuklukları, solunum yolu enfeksiyonları, alerjiler, karaciğer hastalıkları ve depresyon gibi durumlar için doğal bir tedavi yöntemi olarak kullanılabilir. Araştırmalar, zerdeçalın enfeksiyonlarla ve bazı kanser türleriyle mücadeleye yardımcı olduğunu, iltihapları azalttığını ve sindirim sorunlarını tedavi ettiğini ortaya koymaktadır.
Zerdeçalın Besin Değeri Nedir?
Bir yemek kaşığı zerdeçal tozunun besin değerleri aşağıdaki gibidir:
- Kalori: 29 kcal
- Karbonhidrat: 6.31 gram
- Protein: 0.91 gram
- Lif: 2,1 gram
- Yağ: 0.31 gram
- Şeker: 0,3 gr
Günlük manganez ihtiyacının %26’sını, demir ihtiyacının %16’sını, potasyum ihtiyacının %5’ini ve C vitamininin %3’ünü karşılar. Bu özel bileşenleri ile zerdeçal, enfeksiyonlarla mücadelede önemli bir rol oynar ve birçok hastalığın önlenmesine yardımcı olur.
Zerdeçalın Faydaları Nelerdir?
Doğal bir antiinflamatuar olan kurkumin, zerdeçalın iltihapları vücuttan atmasına yardımcı olur, gaz ve hazımsızlık gibi sindirim sorunlarına şifa sağlar, kan şekerini dengelemeye yardımcı olur, karaciğer sağlığını destekler, kalp ve damar hastalıklarıyla mücadelede önleyici bir etki gösterir, hafızayı ve dikkati artırır. Zerdeçal aynı zamanda ağrı kesici özelliklere de sahiptir.
Zerdeçalın genel faydaları şunlardır:
- Bağışıklığı güçlendirir
- Eklem ağrılarını hafifletir
- İltihaplanmayı engeller
- Kalp ve damar sağlığını destekler
- Akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt sorunlarını yatıştırır
- Hafıza ve dikkati geliştirir
- Karaciğer işlevlerini iyileştirir ve toksinlerden arındırır
- Gaz ve şişkinlik gibi sindirim kaynaklı sorunları azaltır
- Kan şekerini dengeler
- Solunum yolu semptomlarını hafifletir
- Serbest radikalleri nötralize eder
- Kanser hücrelerinin yayılmasını engelleyebilir
- Kolesterol seviyelerini düşürür
- Depresyona iyi gelir
Bağışıklığı güçlendirir
Zerdeçal, antiinflamatuar, antimikrobiyal, antiviral ve antioksidan etkileri sayesinde bağışıklık sistemini güçlendirir, böylece hastalıklara karşı koruma sağlar.
Zerdeçal eklem ağrılarını azaltır
Zerdeçalın anti-inflamatuar özellikleri, artrit ve diğer inflamatuar durumların neden olduğu ağrıların hafifletilmesine yardımcı olur.
İltihabı önler
Kurkumin bileşiği sayesinde zerdeçal, vücuttaki iltihapları azaltır ve enfeksiyonların iyileşmesine yardımcı olur.
Kalp sağlığını korur
Zerdeçalın içerdiği kurkumin, kalbi kaplayan damarların sağlığını iyileştirerek kalp hastalıkları riskini düşürmede rol oynar.
Cilt rahatsızlıklarını yatıştırır
Zerdeçalın antiinflamatuar ve antimikrobiyal özellikleri, ciltteki akne, egzama ve sedef hastalığı gibi sorunların tedavisinde etkili bir seçenek olarak değerlendirilmektedir.
Zerdeçal hafızayı ve dikkati geliştirmeye yardım eder
Kurkuminin düşünme ve akıl yürütme yeteneğine olan olumlu etkileri, Alzheimer hastalığına karşı koruyucu bir şekilde etkili olabilir.
Karaciğer fonksiyonlarını iyileştirir ve toksinlerden arındırır
Zerdeçalın antiinflamatuar özellikleri, karaciğerdeki toksinlerin atılmasına yardımcı olur ve bu organın sağlığını korur.
Gaz ve şişkinlik gibi sindirim kaynaklı sorunlara iyi gelir
Antiinflamatuar özellikleri ile zerdeçal, sindirim sistemi sorunlarında, kuten şişkinlik ve gaz problemlerinde fayda sağlar.
Kan şekerini dengeler
Kurkumin, diyabetin önlenmesine yardımcı olabilir ve insülin direncini iyileştirerek kan şekerinin dengede kalmasına destek olabilir.
Öksürük ve boğaz ağrısı gibi solunum yolu sorunlarına iyi gelir
Özellikle zerdeçal çayı, solunum yollarını temizler ve rahatsız edici öksürüğü hafifletir.
Serbest radikalleri nötralize eder
Serbest radikallere maruz kalmak, hücrelerin hasar görmesine neden olabilir. Zerdeçal, bu zararlı etkilere karşı koruma sağlayan yüksek antioksidan içeriğine sahiptir.
Kanserli hücrelerin yayılmasını önleyebilir
Kurkumin, kanser hücrelerinin büyümesini engelleyici özellikler taşır ve böylece kanserle mücadelede önemli bir yere sahiptir.
Kolesterolü azaltır
Zerdeçal, kolesterol seviyelerini düşürerek kalp damar hastalıkları riskini azaltmada etkili olabilir.
Depresyona iyi gelir
Depresyon tedavisinde, zerdeçaldaki kurkuminin etkileri, ruh halini düzenleyen kimyasalları artırarak olumlu sonuçlar verebilir.
Zerdeçal Nasıl Tüketilir?
Zerdeçal, hem baharat formunda hem de taze olarak yemeklerde kullanılabilir.
Günlük doz (toz/rende) ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerdeçal kökleri ince dilimler halinde kesilerek ya da rendelenerek yemeklere eklenebilir. Taze zencefilin ciltte leke bırakabileceği için eldiven kullanılması önerilir.
Karabiberdeki piperin maddesi, vücuttaki zerdeçalın emilimini artırdığı için birlikte tüketilmesinde fayda vardır. Zerdeçalın yağda pişirilmesi, kurkuminin daha iyi emilmesine yardımcı olabilir. Örneğin, zeytinyağı veya hindistancevizi yağı ile pişirilmesi önerilmektedir.
Zerdeçal ayrıca, kuru ya da taze haliyle çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su öncelikle kaynatılır ve içerisine 1 çay kaşığı toz veya rendelenmiş zerdeçal eklenir. 10 dakika demlenmesi için beklenir ve isteğe göre limon ilave edilebilir. Daha yüksek miktarda zerdeçal tüketmek isteniyorsa, uzman bir doktor gözetiminde konsantre formda tablet veya kapsül olarak kullanılabilir.
Zerdeçal ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Zerdeçal ne işe yarar?
Zerdeçal, iltihabı azaltarak akne, egzama ve sedef hastalığı gibi cilt rahatsızlıklarına iyi gelir. Ayrıca göz sağlığına olumlu katkıda bulunur, eklem ve adet ağrılarını hafifletir; egzersiz sonrası kas ağrılarını da azaltır. Kandaki kolesterol seviyesini dengeler ve kaygı, stres gibi ruhsal durumlara iyi gelir.
Zerdeçal neye iyi gelir?
Zerdeçal, tip 2 diyabetin önlenmesi veya tedavisinde yardımcı olmak için yararlı olan kurkumin açısından zengindir. Sindirim sorunlarına şifa olur, uçuk ve grip gibi virüslere karşı vücudu savunur. Kolesterolü düşürür, kalp krizi riskini azaltır ve genel kalp sağlığını korur. Ayrıca migren ve baş ağrısı gibi ağrılar için doğal bir ağrı kesici olarak da kullanılır.
Zerdeçal tozu nasıl tüketilir?
Kurkuminin yağa bağlandığında emiliminin arttığı düşünülmektedir; zerdeçal, kuru ya da taze haliyle çay olarak da tüketilebilir. 2 su bardağı su kaynatılıp, içine 1 çay kaşığı toz ya da rendelenmiş zerdeçal eklenir.
Zerdeçal zayıflatır mı?
Zerdeçal, özellikle antioksidan özellikleri sayesinde sindirim sistemine fayda sağlar ve yağ yakımını kolaylaştırarak kilo vermeye yardımcı olabilir.
Zerdeçal zararları nelerdir?
Aşırı zerdeçal tüketimi, mide rahatsızlıkları, asit reflü, ishal, baş dönmesi ve baş ağrıları gibi sorunlara yol açabilir. Ayrıca yüksek miktarda zerdeçal takviyesi almak, idrardaki oksalat oranını artırarak böbrek taşı riskini artırabilir.
Toz zerdeçal günde ne kadar tüketilmeli?
Zerdeçal, baharat formunda ya da taze olarak yemeklerde kullanılabilir. Günlük alım dozu ortalama 1 tatlı kaşığı olmalıdır. Taze zerdeçal kökü ince dilimler halinde kesilerek veya rendelenerek yemeklerde kullanılabilir.
Zerdeçalı kimler kullanmamalıdır?
Karaciğer veya safra sorunları olan kişiler zerdeçal kullanmaktan kaçınmalıdır. Zerdeçal, safra üretimini artırabileceğinden bu gibi durumları olan kişilerin doktorlarına danışmadan kullanmamaları önerilir.
Zerdeçal cilde iyi gelir mi?
Güçlü bir antioksidan kaynağı olan ve antiinflamatuar özellikler içeren zerdeçal, cildin canlanmasına yardımcı olabilir.