NEU (Nötrofil) Nedir? NEU Yüksekliği ve Düşüklüğü Hakkında Bilgi

Nötrofil, ya da tıbbi adıyla “NEU”, bağışıklık sisteminin en önemli unsurlarından biri olan bir beyaz kan hücresidir. Tam kan sayımı (hemogram) testlerinde “NEU” veya “nötrofil” olarak gösterilir. Vücudu mikroplara, enfeksiyonlara ve yabancı organizmalara karşı koruma görevini üstlenen bu hücreler, özellikle bakteriyel enfeksiyonlara karşı ilk savunma çizgisi olarak görev yaparlar. Kemik iliğinde üretilen nötrofiller, kana katıldıktan sonra hızla enfeksiyon bölgesine yönelir ve burada zararlı mikroorganizmaları ortadan kaldırırlar.

NEU seviyeleri, enfeksiyonların yanı sıra ilaç kullanımı, stres, bağışıklık sistemi hastalıkları ve kemoterapi gibi çeşitli durumlarla da değişiklik gösterebilir. Bu nedenle NEU değerlerinin yüksek veya düşük olması, mutlaka bir doktor tarafından genel durumla birlikte değerlendirilmelidir.

NEU (Nötrofil) Nedir?

NEU, İngilizce “neutrophil” kelimesinin kısaltması olup, vücudun savunma hücrelerinden birini temsil eder. Nötrofiller, beyaz kan hücrelerinin (lökositlerin) %55 ile %70’ini oluşturur. Kemik iliğinde sürekli olarak üretilen bu hücreler, mikropları tespit edince kan dolaşımına geçer ve hızla enfeksiyon alanına ulaşır. Burada, bakterileri, mantarları veya zararlı hücreleri fagositoz adı verilen bir yöntemle yok ederler.

Nötrofillerin görevi yalnızca mikroorganizmaları ortadan kaldırmakla sınırlı değildir. Ölü dokuların temizlenmesi, iltihaplı bölgelerdeki yabancı hücrelerin yok edilmesi ve bağışıklık sisteminin dengelemesine de katkı sağlarlar. Kanda bulunan nötrofillerin yanı sıra, bir kısmı da dokularda bekleyip gerektiğinde aktive olurlar.

Morfolojik olarak çok çekirdekli olan nötrofiller, sitoplazmalarında bol miktarda lizozom taşırlar. Bu özellikleri sayesinde zararlı hücreleri yutar, sindirir ve yok ederler. Bakteriyel enfeksiyonlarda NEU değerindeki hızlı artış, vücutta bir savunma mekanizmasının başladığı anlamına gelir. Bu nedenle doktorlar, enfeksiyonun şiddetini ve seyrini takip etmek için NEU değerini dikkatle incelerler.

NEU (Nötrofil) Normal Değeri Kaç Olmalıdır?

NEU, yani nötrofil değeri, genelde hem mutlak nötrofil sayısı (ANC) hem de yüzdelik oran (NEU%) olarak değerlendirilir. Tam kan sayımı test sonuçlarında bu iki veri de yer alır. Değerlerin doğru bir şekilde yorumlanabilmesi için bireyin yaşı, genel sağlık durumu ve testin yapıldığı an göz önünde bulundurulmalıdır. Yetişkinlerde nötrofil (NEU) için referans değer aralıkları şöyle tanımlanır:

• NEU (mutlak değer): 1.500 – 8.000 hücre/uL
• NEU yüzdesi (NEU%): %55 – %70

Çocuklarda bu değerler yaşa bağlı olarak değişebilir; yenidoğanlarda yüksek, ergenlik döneminde ise erişkin düzeylerine benzer olur. NEU seviyesinin bu aralığın dışına çıkması, enfeksiyon, iltihap, bağışıklık bozukluğu veya kemik iliği kaynaklı bir sorun gösterebilir.

• NEU yüksekliği (nötrofili): 8.000 hücre/uL üzerindeki değerler
• NEU düşüklüğü (nötropeni): 1.500 hücre/uL altındaki değerler

Yüksek ya da düşük değerler tek başına bir hastalık belirtisi olmayabilir; bu nedenle değerlendirmelerde diğer lökosit türleri (lenfosit, monosit, eozinofil, bazofil), hemoglobin, trombosit ve iltihap belirteçleri de dikkate alınır.

NEU (Nötrofil) Düşüklüğü Nedir?

Tıbbi adıyla nötropeni, kandaki nötrofil sayısının normal seviyenin altına düşmesi durumudur. Bu, bağışıklık sisteminin zayıfladığını ve vücudun enfeksiyonlara karşı daha savunmasız olduğunu gösterir. Nötrofiller, vücudu bakteri ve mantar kaynaklı enfeksiyonlardan koruyan ilk savunma hücreleridir. Bu nedenle sayılarının azalması, bağışıklık sisteminin düzgün çalışmadığını ya da baskı altında olduğunu gösterir. Nötropeni, mutlak nötrofil sayısı (ANC) esas alınarak sınıflandırılır:

• Hafif nötropeni: 1.000 – 1.500 hücre/uL
• Orta düzey nötropeni: 500 – 1.000 hücre/uL
• Ağır nötropeni: <500 hücre/uL

NEU değeri 500 hücre/uL’nin altına düştüğünde, özellikle bakteriyel enfeksiyon riski önemli ölçüde artar. Bu nedenle kan testinde nötropeni tespit edilenlerin hızlı bir şekilde nedeni araştırılmalı ve gerekli önlemler alınmalıdır. Özellikle kemoterapi gören, bağışıklık sistemi baskılanmış veya otoimmün hastalığı bulunan bireylerde bu durum acil müdahale gerektirebilir.

NEU Düşüklüğü Neden Olur?

Nötropeni, çeşitli nedenlerden kaynaklanabilir. Kemik iliğinde yeterli üretim yapılamaması, hücrelerin erken yok edilmesi veya vücut dışında birikimleri nedenler arasında sayılabilir. Sebeplerin doğru bir şekilde teşhis edilmesi, nötropeniye yol açan hastalıkların belirlenmesi açısından önemlidir. NEU düşüklüğüne neden olabilecek başlıca etkenler şunlardır:

• Enfeksiyonlar: Viral enfeksiyonlar (örneğin grip, hepatit, HIV, Epstein-Barr) kemik iliğini baskılayarak nötrofil üretimini geçici olarak azaltabilir.
• Kemoterapi ve radyoterapi: Kanser tedavileri, kemik iliğindeki hücre üretimini geçici veya kalıcı olarak durdurabilir.
• İlaçlar: Antibiyotikler, antipsikotikler, antikonvülsanlar ve bazı tansiyon ilaçları nadiren nötropeniye neden olabilir.
• Kemik iliği hastalıkları: Lösemi, lenfoma, aplastik anemi gibi bozukluklar nötrofil üretimini doğrudan etkiler.
• Otoimmün hastalıklar: Romatoid artrit, lupus gibi hastalıklarda bağışıklık sistemi, kendi hücrelerine saldırarak nötrofil yıkımını artırabilir.
• Beslenme eksiklikleri: B12 vitamini, folik asit ve bakır eksikliği, nötrofil üretimini olumsuz etkileyebilir.
• Genetik nedenler: Bazı nadir kalıtsal hastalıklar (örneğin Kostmann sendromu) nötrofil üretimini doğuştan yetersiz hale getirebilir.
• Hipersplenizm: Dalak büyümesi gibi durumlarda nötrofiller dalakta birikip kanda azalmış gibi görünebilir.

NEU (Nötrofil) Testleri Nelerdir?

NEU düzeyini ölçmek için esas test, tam kan sayımı (CBC veya hemogram) testidir. Bu test sayesinde vücuttaki tüm kan hücrelerinin sayısı ve oranları belirlenebilir. Nötrofiller, lökosit (beyaz kan hücresi) fraksiyonunun bir parçası olarak değerlendirilir ve genellikle hem yüzdelik (%) hem de mutlak sayı (hücre/uL) olarak rapor edilir.