Kedi Alerjisinin Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Kedi alerjisi, özellikle evinde kedi besleyen veya kedilerle sıkça etkileşim içinde olan kişilerde en yaygın alerjik sorunlardan biridir. Yanlış bir şekilde düşünülenin aksine, alerjiye yol açan etken doğrudan kedi tüyü değil, kedinin tükürüğünde, derisinde ve idrarında bulunan alerjen proteinlerdir. Bu proteinler, kedinin kendini temizlemesi esnasında tüylerine yapışır ve ortama yayılıp solunum yoluyla vücuda girer. Hassas bünyelerde bağışıklık sistemi bu maddeleri zararlı olarak algılar ve aşırı tepki verir. Sonuç olarak hapşırma, burun akıntısı, gözlerde sulanma, nefes darlığı ve hatta astım atakları gibi belirtiler ortaya çıkabilir.

Kedi Tüyü Alerjisi Nedir?

Kedi tüyü alerjisi, en yaygın hayvan alerjilerinden biridir. Ancak bu alerjinin sadece kedi tüyü ile ilişkilendirilmesi doğru değildir. Asıl alerjen, kedilerin tükürüğünde, idrarında ve cilt bezlerinde bulunan Fel d 1 adlı proteindir. Kediler kendilerini yaladıklarında bu protein, tüylerine ve derilerine bulaşır. Dökülen tüyler havada dolaşarak yayılır. Alerjisi olan bireyler bu alerjene maruz kaldıklarında bağışıklık sistemleri aşırı tepki gösterir. Sonuç olarak, kedi alerjisi aslında tüylerden ziyade kedilerin ürettiği proteinlere karşı gelişen bir hassasiyettir. Kapalı alanlarda uzun süre kedilerle yaşamak, alerjen yoğunluğunu artırarak belirtilerin daha sık ve şiddetli olmasına yol açabilir.

Kedi Alerjisi Belirtileri Nelerdir?

Belirtiler kişiden kişiye değişiklik gösterebilir. Hafiften şiddetliye kadar bir yelpaze sunar. En fazla etkilenen bölgeler solunum yolları, gözler ve cilttir. Bazı bireylerde sadece burun akıntısı ve hapşırma gibi basit belirtiler görülürken, bazıları astım krizine kadar ilerleyebilen ciddi problemler yaşayabilir. Belirtiler, kediyle doğrudan temasla başladığı gibi, kedinin bulunduğu ortamda kalmakla da tetiklenebilir.

Kedi alerjisi belirtileri aşağıdaki gibidir:

• Burun akıntısı ve burun tıkanıklığı
• Sık hapşırma nöbetleri
• Gözlerde kızarıklık, sulanma ve kaşıntı
• Boğazda kaşıntı ve tahriş hissi
• Öksürük ve nefes darlığı
• Astım semptomlarının kötüleşmesi (hırıltı, göğüste sıkışma)
• Ciltte kızarıklık, kurdeşen veya kaşıntı (özellikle kediyi okşadıktan sonra)
• Halsizlik ve baş ağrısı

Kedi Alerjisi Neden Olur?

Kedi alerjisinin temel sebebi, kedilerin vücut salgılarında bulunan alerjen proteinlere karşı bağışıklık sisteminin aşırı tepki vermesidir. Kedilerde en güçlü alerjen, Fel d 1 adlı protein olup, tükürük, deri ve idrarda bulunur. Bu protein, kediler kendini yaladığında tüylerine ve derisine yapışır ve daha sonra ortamda yayılan tüy ve deri parçacıklarıyla havaya karışır. Alerjen parçacıklar çok küçük olduğundan günlerce havada kalabilir, kıyafetlere ve mobilyalara tutunabilir. Bu, kişinin doğrudan kediyle temas etmediği ortamlarda dahi alerjik reaksiyonlar yaşamasına neden olabilir.

Bağışıklık sistemi, aslında zararsız olan bu proteini tehlikeli bir madde olarak algılar. Sonrasında IgE antikorları devreye girer, histamin gibi kimyasal maddeler salgılanır ve tipik alerji semptomları belirir. Bazı bireylerde genetik yatkınlık, bu sürecin daha şiddetli olmasına neden olabilir. Ayrıca çocuklukta kediyle erken temasta bulunma, bağışıklık toleransını artırabilirken, hassas bireylerde alerji riskini artırabilir.

Kedi Alerjisi Nasıl Anlaşılır?

Tanı, ayrıntılı bir öykü, fizik muayene ve gerekirse alerji testleriyle konur. Öncelikle kişinin şikayetleri sorgulanır. Belirtilerin kedilerle temas sonrası başlaması, kedinin bulunduğu ortamda yoğunlaşması ve uzaklaşınca azalması tipik bir belirtidir. Burun akıntısı, hapşırma, gözlerde kaşıntı ve nefes darlığı gibi semptomlar bu ilişkiyi destekler.

Kesin tanı için iki temel test yapılır:

• Deri prick testi: Kedi alerjeninin az bir miktarı deriye uygulanır. 15-20 dakika içinde kızarıklık ve kabarıklık oluşması pozitif sonucu gösterir.
• Spesifik IgE testi (kan testi): Kanda kedi alerjenine karşı oluşmuş IgE antikorlarının seviyesi ölçülür.

Kedi Alerjisinin Risk Faktörleri Nelerdir?

Kedi alerjisi herkes için geçerli olabilir. Ancak bazı bireylerde genetik ve çevresel faktörler nedeniyle risk daha yüksektir. Alerjinin gelişiminde hem kalıtsal eğilim hem de çevresel maruziyet süresi belirleyici bir rol oynar.

Başlıca risk faktörleri şunlardır:

• Genetik yatkınlık: Ailesinde astım, saman nezlesi veya hayvan alerjisi bulunan bireylerde risk belirgin bir şekilde artar.
• Astım ve alerjik rinit öyküsü: Bu hastalıklara sahip bireylerde kedi alerjisi gelişme ihtimali daha yüksektir.
• Çocukluk çağı hassasiyeti: Çocukken sık üst solunum yolu enfeksiyonları geçiren veya bağışıklık sistemi zayıf olanlarda alerjiye eğilim artabilir.
• Erken yaşta yoğun kedi teması: Bazı çalışmalar, alışkanlık geliştirebileceği gibi genetik yatkınlığı olan çocuklarda alerji gelişimini hızlandırabilir.
• Kapalı ortamlarda uzun süre kediyle yaşamak: Ev içinde kedi beslemek alerjen yoğunluğunu artırarak belirtileri şiddetlendirebilir.
• Bağışıklık sistemi dengesizlikleri: Otoimmün hastalıkları veya bağışıklık sistemi zayıf olan bireylerde alerji riski daha fazladır.