Göz Kanseri Nedir ve Belirtileri Nelerdir?

Göz kanseri, göz dokularında anormal ve kontrolsüz hücre büyümesi sonucu ortaya çıkan nadir fakat ciddi bir hastalıktır. Erken evrelerde belirti vermeyebilir; ancak zamanla görme kaybı, gözde anormal lekeler ve ışık çakmaları gibi belirtilerle kendini gösterir. Göz kanseri, doğrudan göz dokularından kaynaklandığı gibi, vücudun başka bir bölgesinde başlayan kanserin göze yayılmasıyla da gelişebilir.

Göz Kanseri Nedir?

Göz kanseri, göz dokularında anormal ve kontrolsüz hücre büyümesiyle oluşan malign (kötü huylu) tümörlerdir. Bu nadir hastalık, gözün iç yapılarında ve çevresindeki dokularda gelişebilir. Erken teşhis edilmezse, ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir ve göz kaybına neden olabilir.

Göz kanseri, birincil olarak göz hücrelerinden kaynaklanabilir (primer göz kanseri) ya da başka bir organda gelişen kanserin göze yayılması ile meydana gelebilir (metastatik göz kanseri). En yaygın türü uveal melanomdur ve gözün orta tabakasında ortaya çıkar.

Hastalığın erken evrelerinde belirtiler genellikle yoktur; zamanla görme kaybı, gözde anormal lekeler veya ışık parlamaları gibi bulgularla kendini gösterebilir. Bu nedenle, erken teşhis kritik öneme sahiptir. Hastalığın nedenleri, belirtileri, türleri ve tedavi yöntemleri hakkında detaylı bilgi edinmek, bilinçlenmeyi ve erken müdahale şansını artırır.

Göz Kanseri Belirtileri

Başlangıçta belirti vermeyebilir. Pek çok hasta, hastalık ilerlemeden önce gözlerinde rahatsızlık hissetmeyebilir. Ancak, tümör büyüdükçe ve göz dokularına baskı yapmaya başladıkça belirgin semptomlar ortaya çıkabilir. Görme yetisinde değişiklikler, gözde anormal lekeler veya ışık parlamaları gibi belirtiler hastalığın ilerlediğini gösterebilir. Bu nedenle, gözde olağandışı değişiklikler fark edildiğinde hemen bir göz doktoruna başvurmak önemlidir.

Göz kanserinin belirtileri, tümörün konumuna ve büyüklüğüne göre değişkenlik gösterebilir. Gözün iç kısmında oluşan kanserler genellikle belirti vermeden büyüyebilirken, göz kapaklarında ya da yüzeyinde gelişen tümörler daha erken fark edilir. Göz kanserinin belirtileri şunlardır:

• Görme Kaybı: Görme keskinliğinde azalma, bulanık görme veya görme alanında karanlık noktalar oluşması.
• Görme Alanında Anormal Lekeler: Işık çakmaları, siyah noktalar veya gölgelerin görünmesi.
• Gözde Belirgin Lekeler veya Kitleler: Iris üzerinde koyu lekelerin fark edilmesi.
• Göz Bebeklerinde Değişiklikler: Göz bebeğinin normal dışı renkte görünmesi veya ışığa farklı tepkiler vermesi.
• Göz Şeklinde Değişiklik: Normal yuvarlak formun bozulması veya şişkinlik oluşması.
• Göz Hareketlerinde Kısıtlama: Gözlerde hareket ettirme güçlüğü veya çift görme.
• Gözde Ağrı ve Basınç Hissi: Genelde ağrısız olan göz kanseri, ilerleyen evrelerde gözde basınç hissine ve ağrıya yol açabilir.
• Gözde Şişlik veya Gözün Dışa İtilmesi: Tümör büyüdükçe göz yuvasında baskı oluşturup gözün dışarı itilmesine sebep olabilir.

Göz Kanseri Neden Olur?

Kesin nedeni tam olarak bilinmese de, bazı risk faktörleri göz kanserinin gelişme olasılığını artırabilir. Genetik faktörler, çevresel etkenler ve bazı göz hastalıkları, göz kanseri riskini artıran başlıca unsurlar arasında yer alır. Uveal melanom, pigment üreten melanosit hücrelerinden gelişir; bu hücreler gözün iris, koroid tabakası ve siliyer cisim gibi bölgelerinde bulunur. Genetik mutasyonlar, kontrolsüz şekilde çoğalmalarına yol açabilir.

Ayrıca, göz kanseri metastatik kanserler sonucunda da ortaya çıkabilir. Akciğer, meme, cilt ve böbrek kanseri gibi türler, göz bölgesine yayılabilir ve burada tümörler oluşturabilir. Göz kanseri risk faktörleri şunlardır:

• Genetik Faktörler: Ailede göz kanseri öyküsü olanlarda hastalık riski daha yüksektir.
• Açık Tenli ve Açık Göz Renkli Kişiler: UV ışınlarına karşı daha savunmasızdırlar.
• Yoğun UV Maruziyeti: Uzun süre güneşe maruz kalmak, göz hücrelerinde DNA hasarına yol açabilir.
• Bazı Genetik Sendromlar: BAP1 tümör predispozisyon sendromu gibi hastalıklar, göz kanseri riskini artırabilir.
• Yaş ve Cinsiyet: Genelde 50 yaş üstü bireylerde daha yaygındır.
• Bağışıklık Sistemi Zayıflığı: HIV/AIDS gibi durumlar risk faktörüdür.
• Bazı Göz Hastalıkları ve Anomalileri: Doğuştan göz pigment anomalileri, göz kanseri riskini artırabilir.
• Kimyasal Maddelere ve Radyasyona Maruz Kalma: Zararlı kimyasallara uzun süre maruz kalanlarda göz kanseri riski artabilir.

Nadir bir hastalık olmasına rağmen, yukarıdaki risk faktörlerine sahip kişilerin düzenli göz muayenesi yaptırması önemlidir. Özellikle gözde olağandışı lekeler, ışık çakmaları veya görme kaybı gibi belirtiler fark edildiğinde bir göz doktoruna danışmak, erken teşhis için kritik öneme sahiptir.

Göz Kanseri Türleri

Gözde çeşitli bölgelerde gelişen birkaç türü bulunmaktadır. Primer göz kanseri, gözün kendi dokularından kaynaklanırken, sekonder (metastatik) göz kanseri, başka bir bölgede başlayan kanserin göz dokularına yayılmasıyla ortaya çıkar. Göz kanserleri tedavi edilmezse ciddi sorunlara ve görme kaybına yol açabilir. Yaygın göz kanseri türleri şunlardır:

• Uveal Melanom: En yaygın primer göz kanseri türüdür ve gözün orta tabakasında gelişir.
• Retinoblastom: Genellikle çocuklarda görülür ve retina hücrelerinden kaynaklanır.
• Konjonktival Karsinom: Gözün beyaz kısmını kaplayan konjonktiva tabakasında gelişir.
• Göz Kapağı Kanseri: Göz kapaklarında gelişen cilt kanseridir.
• Lakrimal Bez Kanseri: Gözyaşı bezlerinden kaynaklanan nadir bir kanser türüdür.
• Metastatik Göz Kanseri: Vücudun başka bir bölgesindeki kanserin göze yayılmasıyla oluşur.

Göz Kanseri Nasıl Teşhis Edilir?

Hastalar genellikle görme bozuklukları, gözde anormal lekeler veya ışık çakmaları ile göz doktoruna başvurur. Doktor, semptomları değerlendirip ayrıntılı bir göz muayenesi yapar.

Oftalmoskopi yöntemi ile gözün iç yapıları incelenir. Eğer şüpheli bir kitle tespit edilirse, ileri testler yapılması gerekir. Ultrasonografi, manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ve bilgisayarlı tomografi (BT) gibi yöntemler, tümörün boyutunu ve yayılma durumunu belirlemeye yardımcı olur.

Kesin tanı koymak için bazen biyopsi yapılması gerekir; bu, göz dokusundan örnek alınarak laboratuvar ortamında incelenmesini içerir. Bu işlem, tümörün iyi huylu veya kötü huylu olduğunu belirlemek için önemlidir.

Erken teşhis, göz kanseri tedavisinde başarı oranını artıran en önemli faktördür. Düzenli göz muayeneleri ve erken belirtilerin fark edilmesi, hastalığın ilerlemesini önlemek açısından büyük önem taşır.