
FODMAP Diyeti Nedir ve Neler İçerir?
Düşük Fodmap diyeti, ince bağırsakta zayıf emilim yaşayan bireylerde bazı karbonhidrat türlerinin (şekerler) sınırlanmasına dayanan 3 aşamalı bir rejimdir. Fodmap olarak bilinen bu besinler, buğday ve fasulye gibi belirli gıdalarda bulunan karbonhidrat tipleridir. Bu diyet, özellikle hassas bağırsak sendromu gibi sindirim sorunları yaşayan kişiler için önerilmektedir. Amaç, bu karbonhidratların kısıtlanması veya tamamen çıkarılması yoluyla mide ve bağırsak rahatsızlıklarının belirtilerini azaltmaktır.
Düşük Fodmap Diyeti Nedir?
Düşük Fodmap diyeti, genel olarak hassas bağırsak sendromu yaşayan bireyler için önerilen bir beslenme şeklidir. Fodmap, fermentasyona uğrayabilen bir karbonhidrat türüdür. “Düşük Fodmap” olarak adlandırılan bu diyet, özellikle huzursuz bağırsak sendromu bulunan kişilerde mide ağrısı, kramp, şişkinlik, kabızlık ve reflü gibi belirtileri azaltmayı hedeflemektedir. Aynı zamanda, ishal ve kabızlık belirtilerini de azaltmayı amaçlar.
Fodmap Nedir?
Fodmap, sindirime duyarlı kısa zincirli karbonhidratlardır. Bu tür karbonhidratlar, bağırsaklardaki bakterilere ulaşarak burada emilme sürecine girer.
Düşük Fodmap Diyetini Kimler Uygulayabilir?
Özellikle huzursuz bağırsak sendromu ve diğer sindirim bozuklukları olan bireyler bu diyeti uygulayabilir. Ülseratif kolit gibi durumların belirtilerini hafifletmeye yardımcı olur.
Fodmap Diyetinin Faydaları Nelerdir?
Fodmap diyeti, huzursuz bağırsak sendromu ve diğer sindirim sistemi problemleri yaşayan kişiler için birçok yarar sağlar. Karbonhidrat alımını azaltarak bağırsak hareketliliğini artırır. Aynı zamanda stresi azaltarak depresyon riskini de azaltır.
Hassas bağırsak sendromunu kontrol etmeyi kolaylaştırır
Fodmap değeri yüksek gıdaların emilimi zayıf olup, bakteriler tarafından hızla fermente edilir. Bu da özellikle hassas bağırsak sendromu başta olmak üzere birçok sindirim rahatsızlığına yol açabilir. Düşük Fodmap içeren gıdaların tüketimi, huzursuz bağırsak sendromu belirtilerini önemli ölçüde azaltabilir. Bu nedenle, Fodmap diyeti uygulayarak semptomlar kontrol altına alınabilir.
Sindirim sistemini iyileştirir
Düşük Fodmap diyeti sürekli uygulandığında gaz sıkışması, ishal, ve kramp gibi birçok sindirim bozukluğu belirtisini ortadan kaldırabilir.
Depresyona iyi gelir
Fodmap diyeti, vücuttaki stresin azalmasına yardımcı olarak depresyon belirtilerini hafifletebilir.
Hangi Besinlerde Fodmap Bulunur?
- Sarımsak
- Maltitol
- Soğan
- Mannitol
- Bal
- Yüksek fruktoz mısır şurubu
- Ksilitol
- Sorbitol
Sebzeler ve meyveler
Tahıllar ve baklagiller
- Buğday
- Çavdar
- Kuru fasulye
- Börülce
- Bakla
- Badem
- Kaju
- Nohut
- Antep fıstığı
- Barbunya
- Mercimek
- Soya fasulyesi
- Bezelye
Süt ürünleri
- Süt
- Yoğurt
- Ayran
- Yumuşak peynirler
- Dondurma
- Ekşi krema
Fodmap İçeren Gıdaların Alternatifleri
Fodmap diyeti tarifleri, düşük Fodmap içeren gıdalar veya Fodmap içeren gıdaların alternatiflerinden oluşmaktadır.
Sebze ve meyve seçenekleri
- Ispanak
- Havuç
- Salatalık
- Yeşil fasulye
- Biber
- Domates
- Muz
- Portakal
- Ananas
Tahıl ve protein kaynakları
- Esmer pirinç
- Darı
- Kara buğday
- Kinoa
- Mısır
- Mısır irmiği
Süt ürünleri ve alternatifleri
- Cheddar peyniri
- Kaymak
- Laktozsuz süt
- Parmesan peyniri
Fodmap İçin Örnek Diyet Listesi
Fodmap diyeti listesi, düşük Fodmap içeren gıdalardan oluşmaktadır. Örneğin, kahvaltıda soğanlı ve ıspanaklı bir omlet, öğle yemeğinde marul ve havuçlu ton balıklı bir salata, ara öğünde patlamış mısır ve ceviz, akşam yemeğinde ise kabak ve brokoli tüketilmesi önerilir.
Fodmap Diyetinde Tüketilebilecekler Listesi
Fodmap diyeti kapsamında lif oranı düşük besinler tercih edilmelidir. Düşük Fodmap değerine sahip gıdaların tüketimi oldukça faydalıdır.
Fodmap Diyeti Yasaklar Listesi
- Baklagiller
- Süt ve süt ürünleri
- Buğday, çavdar, arpa gibi tahıllar
- Alkollü içecekler ve meyve suları
- Elma, kayısı, böğürtlen, kiraz, karpuz gibi fruktoz değeri yüksek meyveler
- Enginar, kuşkonmaz
Düşük Fodmap Diyeti Nasıl Uygulanır?
Düşük Fodmap diyetini uygulamak isteyen kişilerin bir diyetisyenle çalışması oldukça önemlidir. Fodmap açısından zengin gıdalar diyet dışına çıkarılmalı ve Fodmap içermeyen veya az miktarda içeren gıdalar tercih edilmelidir. Semptomların azalması ile birlikte yasaklı yiyeceklerin yavaşça yeniden diyet programına eklenmesine başlanabilir.
Diyet başlangıcında dikkat edilmesi gerekenler
- Diyetisyen desteği
- Yüksek miktarda Fodmap içeren yiyeceklerden tamamen uzak durulması
- Diyet planına tam uyum sağlanması
Fodmap Diyeti Süreci ve Aşamaları
Yüksek Fodmap içeren gıdalar sindirim sistemi rahatsızlıklarının temel nedeni olabilir. Özellikle huzursuz bağırsak sendromu gibi durumların başlıca sebeplerinden biri olan bu gıdaların tüketimi ortadan kaldırılarak, düşük Fodmap diyeti uygulanabilir ve sindirim sistemi rahatsızlıklarının belirtileri azaltılabilir.
Pratik Öneriler ve Tarifler
- Akşam yemeği için yasaklı olmayan sebzelerle hazırlanan bir fırın yemeği
- Ara öğün olarak fruktoz değeri düşük meyvelerden oluşan bir meyve tabağı
- Kahvaltıda glütensiz atıştırmalıklar ve omlet
Fodmap Diyetinin Olası Yan Etkileri ve Riskleri
- Fodmap içeren gıdaların azaltılması, lif alımında düşüşe ve kabızlık şikayetlerine yol açabilir.
- Fodmap diyetinin bir ay kadar sürmesi, bağırsaklardaki faydalı bakterilerin azalmasına neden olabileceği için bağırsak florasında dengesizlik yaratabilir.
Fodmap Diyeti ile İlgili Sık Sorulan Sorular
Fodmap diyeti kimler için uygun değildir?
- Sağlıklı sindirim sistemine sahip bireyler
- Huzursuz bağırsak sendromu olmayan kişiler
- Herhangi bir sindirim problemi bulunmayan bireyler
Fodmap diyetinde ne yenir?
Fodmap diyetinde, düşük Fodmap değerine sahip sebzeler, meyveler, süt ürünleri ve tahıllar tercih edilmelidir.
Fodmap diyeti kimler için uygundur?
Fodmap diyeti uygulamadan önce doktora danışmak önemlidir. Bu diyet, sağlıklı bireyler için uygun değildir ancak sindirim sistemi rahatsızlıkları yaşayan kişiler için önerilmektedir.
Yüksek Fodmap içeren gıdalar nelerdir?
Yüksek Fodmap içeren gıdalar arasında buğday, çavdar, yumuşak peynirler, süt, yoğurt, elma, soğan, sarımsak, incir ve böğürtlen gibi çeşitli gıdalar bulunmaktadır.
Vejetaryenler düşük Fodmap diyetini uygulayabilir mi?
Fodmap diyeti mutlaka doktor tavsiyesiyle yapılmalıdır. Sağlıklı bireylere önerilmez, sindirim sistemi rahatsızlıkları olan hastalar tarafından uygulanabilir.