Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Nedir ve Tedavi Yöntemleri Nelerdir?

Bazal Hücreli Karsinom (BHK), cilt kanserleri arasında en yaygın ve en yavaş gelişen türlerden biridir. Genellikle uzun süre güneş ışığına maruz kalan bölgelerde ortaya çıkan bu hastalık, ciltte iyileşmeyen yaralar, inci benzeri nodüller veya kabuklaşmalar gibi belirtiler gösterebilir. BHK çoğunlukla yüz, kulak, boyun ve eller gibi güneşe açık bölgelerde oluşsa da vücudun diğer bölgelerinde de gelişebilir.

Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Nedir?

Bu kanser türü, cildin en alt katmanındaki bazal hücrelerden köken alır. Genellikle uzun süreli güneş maruziyeti sonucu gelişir. Güneşin UV ışınları, DNA hasarına neden olabilmektedir; bu da hücrelerin kontrolsüz bir şekilde çoğalmasına yol açar. BHK en çok yüz, burun, alın, kulak ve boyun gibi güneşe maruz kalan alanlarda görülür. Nadir durumlarda vücudun gövde veya ekstremite bölgelerinde de ortaya çıkabilir.

Yavaş ilerlemesine rağmen tedavi edilmezse çevre dokulara zarar verebilir ve kemik gibi derin yapılara yayılabilir. Ancak metastaza neden olma riski oldukça düşüktür. Erken tanı ve uygun tedavi ile bazal hücreli karsinomun büyük kısmı tamamen tedavi edilebilir.

Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Çeşitleri Nelerdir?

Bazal hücreli karsinomun çeşitli alt tipleri, hem klinik görünüm hem de biyolojik davranış açısından önemlidir. Doğru alt tipin belirlenmesi, tedavi yönteminin seçilmesi ve hastalığın seyrinin öngörülmesi açısından kritik rol oynamaktadır. Bazı alt tipler daha agresif seyrederken bazıları yüzeysel kalabilir, bu nedenle tedavi yaklaşımı kişiye özgü olmalıdır.

BHK çeşitleri şunlardır:

• Nodüler BHK: En sık rastlanan türdür. Genellikle inci gibi parlak, cilalı bir nodül şeklindedir. Zamanla ortasında kabuklanma ve ülserleşme görülebilir.
• Yüzeyel (Superfisiyel) BHK: Daha çok gövde üzerinde, kırmızımsı, düz ve hafif pullu lezyonlar şeklinde görülür. Yavaş ilerler ve genel olarak daha iyi seyir gösterir.
• Morpheaform (Sklerozan) BHK: Sert, belirgin sınırları olmayan ve skar dokusuna benzeyen lezyonlar olarak ortaya çıkar. Çevre dokulara daha agresif yayılabilir.
• Pigmente BHK: Koyu kahverengi veya siyah renkte olabilir ve melanom ile karıştırılabilir. Genellikle koyu tenli bireylerde görülür.
• Mikronodüler BHK: Küçük nodüller halinde görünür ve diğer tiplere göre daha agresif olabilir.

Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Nedenleri Nelerdir?

Bazal hücreli karsinomun en önemli nedeni güneşin ultraviyole ışınlarına uzun süre maruz kalmaktır. Yıllar içinde, özellikle korunmasız bir şekilde güneş ışığına maruz kalan kişilerin riski belirgin şekilde artmaktadır. Ayrıca solaryum kullanımı, açık tenli olmak ve zayıf bağışıklık sistemi de BHK gelişimini kolaylaştıran etmenlerdir. Çevresel toksinler, kimyasal maddelere maruz kalma ve bazı kalıtsal sendromlar, hastalığın görülme olasılığını artıran diğer faktörler arasında yer almaktadır.

Bazal hücreli karsinomun nedenleri şu şekilde özetlenebilir:

• UV ışınları: Özellikle çocukluk ve gençlik çağında yoğun güneş maruziyeti BHK riskini artırır.
• Solaryum kullanımı: Yapay UV ışınları cilt hücrelerinde DNA hasarına yol açar.
• Açık ten rengi: Açık tenli, renkli gözlü ve sarı/kızıl saçlı bireyler için risk daha yüksektir.
• Genetik yatkınlık: Ailesinde cilt kanseri öyküsü olan kişilerde daha sık görülmektedir.
• Bağışıklık sistemi zayıflığı: Organ nakli gibi nedenlerle bağışıklık sistemi baskılanan kişiler risk altındadır.
• Radyasyon maruziyeti: Daha önce radyoterapi tedavisi görmüş bölgelerde BHK gelişimi daha olasıdır.
• Yaş faktörü: İleri yaşlarda görülme sıklığı belirgin şekilde artar.
• Bazı kalıtsal sendromlar: Örneğin Gorlin-Goltz sendromu gibi nadir hastalıklar, BHK gelişimini kolaylaştırabilir.

Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Belirtileri Nelerdir?

BHK’nın belirtileri genellikle ciltte yavaşça büyüyen ve başlangıçta pek önemsenmeyen küçük lezyonlarla başlar. Ancak zamanla bu lezyonların görünümü değişir ve şüpheli duruma gelebilir.

Bazal Hücreli Karsinom belirtileri şunlardır:

• İnci gibi parlak, cilt renginde veya pembe nodüller
• Ortası çökük, kenarları yükselmiş yaralar
• Sürekli kabuklanan ve iyileşmeyen cilt lezyonları
• Zamanla kanayan veya kabuklanan nodüller
• Koyu kahverengi veya siyah, pigmente tipte lekeler
• Skar benzeri sert ve belirsiz sınırları olan lezyonlar
• Genellikle ağrısızdır fakat ilerleyen aşamalarda hassasiyet gösterebilir

Bazal Hücreli Karsinom (BHK) Nasıl Teşhis Edilir?

Bazal hücreli karsinomun teşhisi, hastalığın erken dönemde tespit edilmesi ve etkili bir şekilde tedavi edilmesi açısından oldukça önemlidir. İlk aşamada dermatolojik muayene yapılır ve ciltteki şüpheli lezyonlar dikkatli bir şekilde incelenir. Bu muayenede lezyonun rengi, şekli, yüzey özellikleri ve sınırları gözlemlenir. Şüpheli lezyonların daha ayrıntılı incelenmesi için dermatoskopi adı verilen özel bir cihaz kullanılır. Dermatoskopi ile çıplak gözle görülemeyen damar yapıları, pigment dağılımı ve tümör özellikleri tespit edilebilir.

Kesin tanı için biyopsi en temel yöntemdir. Biyopsi ile şüpheli lezyondan küçük bir doku örneği alınır ve histopatolojik inceleme için gönderilir. Patoloji raporu ile tümörün varlığı, tipi (nodüler, yüzeysel, morfeaform vb.), derinliği ve agresiflik derecesi belirlenir; bu bilgiler tedavi planının kişiselleştirilmesinde önemli rol oynar.

Bazı ileri vakalarda, özellikle tümörün göz çevresi, burun, kulak veya kafa derisi gibi kritik alanlarda derin dokulara yayılmasından şüpheleniliyorsa, manyetik rezonans görüntüleme (MRI) ya da bilgisayarlı tomografi (BT) gibi radyolojik yöntemler kullanılabilir. Bu teknkler, tümörün yumuşak dokulara, kaslara veya kemiklere ulaşım durumunu gösterir. Ayrıca, nadir durumlarda, büyük ve tekrarlayan lezyonların metastaz riskini değerlendirmek için ek testler yapılabilir.