Bakır Mineralinin Eksikliği Ciddi Sağlık Sorunlarına Yol Açabilir

Bakır eksikliğinin belirtileri nelerdir?

Nörolojik rahatsızlıklar ve yaş ilerledikçe meydana gelen bakır eksikliği, bireylerin yaşam kalitesini olumsuz etkileyen pek çok rahatsızlığa yol açmaktadır. Bu rahatsızlıklar şunlardır:

• Yorgunluk ve halsizlik: Demir mineralinin bağırsaklarda emilimi için bakır gereklidir. Bakır eksikliği, vücudun yeterince demir mineralinden yararlanamamasına neden olabilir. Bu durum, vücuda oksijen taşınmasında yetersizliğe yol açarak demir eksikliği anemisine neden olmaktadır. Kişinin kendisini zayıf ve yorgun hissetmesinin temel nedeni oksijen eksikliğidir. Ayrıca, bakır; adenosin trifosfat (ATP) üretimi için de kullanılır. Enerji seviyeleri üzerinde etkisi olan bakır eksikliği, yorgunluk ve zayıflığa neden olmaktadır. Bakır bakımından zengin bir diyete geçiş, bakır eksikliği kaynaklı anemiyi düzeltme yolunda yardımcı olabilir.
• Sık hastalanma: Bakır mineralinin eksikliği, bağışıklık sistemini zayıflatarak kişilerin daha sık hastalanmasına yol açar. Zira bakır, sağlıklı bir bağışıklık sisteminin korunmasında kritik bir rol oynamaktadır. Düşük bakır seviyeleri sayesinde vücut bağışıklık hücreleri üretiminde zorluk çekebilir. Bu durum, vücudun enfeksiyonlara karşı savunma yeteneğini tehlikeye atarak beyaz kan hücresi sayısının önemli oranda düşmesine neden olur. Araştırmalar, bakır eksikliğinin, bağışıklığın ilk savunma hattındaki beyaz kan hücreleri olan nötrofillerin üretimini etkilediğini göstermektedir.
• Zayıf ve kırılgan kemikler: Bakır, kemik dokusunun güçlendirilmesine yardımcı olan birçok işlemde kritik bir role sahiptir. Bakır eksikliği, içi boş ve gözenekli kemiklerin oluşumuna neden olan osteoporozu desteklemektedir. Bu durum, zayıf ve kırılgan kemiklerle karakterizedir ve genellikle yaşla birlikte daha yaygın hale gelir. Bakır, kemiklerinizde çapraz bağlantılar oluşturarak onların sağlıklı ve güçlü kalmasını sağlar. Ayrıca, bakır, vücuttaki kemik dokusunu yeniden şekillendiren ve güçlendiren osteoblast hücrelerinin üretimine de katkıda bulunur.
• Hafıza kaybı ve öğrenme zorlukları: Bakır, beyin işlevi ve gelişimi için kritik öneme sahiptir. Bakır eksikliği, hafıza ve öğrenme sürecinde sorunlara neden olabilir. Bunun nedeni, bakırın beyin işlevi ve gelişiminde önemli bir rol oynamasıdır. Bakır, beyine enerji sağlamakta ve beyin savunma mekanizmasında kullanılmaktadır. Bu nedenle, bakır eksikliği, Alzheimer gibi beyin gelişimini bozabilecek veya öğrenme ve hatırlama yeteneklerini etkileyen hastalıklarla ilişkilendirilmiştir.
• Kondisyon kaybı ve yürüyüşte denge sorunları: Bakır, sağlıklı bir sinir sisteminin korunmasına yardımcı olan enzimler tarafından kullanılır ve beyne etkili sinyaller gönderir. Bakır eksikliği, bu sinyallerin gecikmesine ya da etkisiz hale gelmesine neden olarak yürürken koordinasyon kaybı ve dengesizliğe neden olabilir. Bakır eksikliği olan bireyler düzgün yürümekte zorluk çekmektedir, zira enzimler omuriliğin sağlığını korumak için bakıra ihtiyaç duyar. Enzimler, omuriliği izole ederek beyin ve vücut arasında sinyal iletimine yardımcı olur. Bakır eksikliği, bu enzimlerin etkinliğini düşürerek omurilikte izole olma oranını azaltır. Bu da etkili sinyal iletimini engelleyebilir. Yürüme, beyin ile vücut arasındaki sinyallerle düzenlenir ve bakır eksikliği, bu sinyalleri etkileyerek koordinasyon kaybına yol açar.
• Soğuk hissetme: Bakır, sağlıklı tiroid hormonu seviyelerinin düzenlenmesinde önemli bir rol oynar. Bu hormonlar, metabolizma ve vücut ısısını düzenler. Bakır yetersizliği olan bireyler, düşük sıcaklıklara karşı daha hassas hissedebilirler. Bakır, çinko gibi diğer minerallerle birlikte, tiroid bezinin optimum işlevini sürdürmesine yardımcı olur. Araştırmalar, tiroid hormonları T3 ve T4 seviyelerinin bakır seviyeleriyle yakından ilişkilendirildiğini göstermektedir. Kan bakır seviyeleri düştüğünde, tiroid hormon seviyeleri de düşebilir. Bu da tiroid bezinin etkinliğini azaltarak metabolizma ve ısı üretiminde sorunlara yol açabilir.
• Solgun cilt: Bakır, cilt rengini belirleyen melanin pigmentini üreten enzimler tarafından kullanılmaktadır. Bakır eksikliği, ciltte solgunluğa neden olabilir. Cilt rengi büyük oranda melanin tarafından belirlenmektedir. Daha açık tenli bireylerin, daha koyu tenli bireylere göre genelde daha az, daha küçük ve daha hafif melanin pigmentine sahip olduğu bilinmektedir. Bu durum, bakır eksikliğinin melanin üretiminde etkili olabileceği anlamına gelmektedir.
• Erken yaşta gri saç: Saç rengi, cilt rengi gibi bakır gerektiren melaninle bağlantılıdır. Bu durum, bakır eksikliğinin erken yaşta gri saç oluşumunu destekleyebileceği anlamına gelir. Bakır eksikliği, melanin oluşumunu etkileyebilir. Bu konuda bazı araştırmalar bulunsa da, bakır eksikliği ve gri saç arasındaki bağlantıyı inceleyen çalışmalara neredeyse hiç rastlanmamaktadır. Bu alanda daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.
• Görme kaybı: Bakır eksikliği, görme kaybına neden olabilir. Bunun nedeni, görmenin büyük ölçüde bakıra dayanarak işlev gören sinir sistemi ile bağlantılı olmasıdır. Uzun süreli bakır eksikliği, ciddi görme kayıplarına yol açabilir. Bakır, sinir sisteminin düzgün işlevi için gerekli birçok enzimi destekler ve bu nedenle bakır eksikliği, görme kaybı da dahil olmak üzere sinir sistemi ile ilgili sorunlara yol açabilir. Görme kaybının, mide baypas gibi sindirim sistemi ameliyatı geçiren kişilerde daha yaygın olduğu gözlemlenmiştir. Bunun nedeni, bu tür ameliyatların vücudun bakır emme yeteneğini azaltabilmesidir.

Bakır mineral fazlalığı hayati risk taşıyabilir

Bakır, optimum sağlık için gerekli olsa da, doktor kontrolü altında yeterli bir miktarda alınmalıdır. Aşırı bakır tüketimi, bakır toksisitesi adı verilen bir metal zehirlenmesine yol açabilir. Bakır toksisitesinin hoş olmayan ve potansiyel olarak ölümcül yan etkileri arasında şunlar bulunmaktadır:

• Mide bulantısı
• Kusma (yiyecek veya kan)
• İshal
• Karın ağrısı
• Baş ağrısı
• Nefes alımında zorluk
• Düzensiz kalp atışı
• Düşük kan basıncı
• Koma
• Sarı cilt (sarılık)
• Böbrek hasarı
• Karaciğer hasarı

Bununla birlikte, normal bir diyetle aşırı bakır almak oldukça nadirdir. Genellikle, kirli gıda ve suya maruz kalma veya yüksek bakır içeren bir ortamda çalışma durumlarında karşılaşılabilir.

Hangi gıdalardan bakır minerali elde edilebilir?

Pek çok gıda, yeterli miktarda bakır sağladığı için bakır eksikliği nadir görülen bir durumdur. Bakır açısından zengin bazı besinler şunlardır:

• Zeytin
• Fındık
• Ceviz
• Badem
• Üzüm
• Arpa
• Esmer ekmek
• Brokoli
• Pancar
• Pekmez
• Bal
• Portakal
• Kuzu ciğeri
• Fasulye
• Bezelye

Bakır mineral eksikliğimin olup olmadığını nasıl öğrenebilirim?

Bakır seviyelerinizle ilgili endişe yaşıyorsanız, en iyi yol doktorunuza başvurmaktır. Bakır eksikliği riski altında olup olmadığınızı anlamak, kan testleri ile kolayca yapılabilir.

Bakır mineral eksikliğini nasıl giderebilirim?

Bakır eksikliği kan testleri ile belirlenen bireyler, doktor gözetiminde dengeli bir diyet uygulayarak ya da doktorun önerdiği bakır takviyesi içeren vitaminleri bir süre kullanarak durumu düzeltebilirler.