Anjiyo Ameliyatı Nedir? | Anadolu Sağlık Merkezi

Anjiyo (anjiyografi), kalp damarlarının iç yapısını incelemek amacıyla uygulanan bir tanı sürecidir. Ancak halk arasında “anjiyo ameliyatı” denildiğinde genellikle damar tıkanıklığının tespiti ile birlikte balon ve stent gibi müdahale gerektiren tedavi yöntemleri kastedilir. Bu işlem, kasık veya el bileğinden kateterle damara girerek gerçekleştirilir. Uygulama sırasında damarların görüntülenmesi için kontrast madde verilir. Eğer tıkanıklık varsa balonla açılır ya da stent yerleştirilir. Anjiyo, hem tanı hem de tedavi amaçlarıyla yapılabilir ve genelde lokal anestezi altında, hastanın bilinci açıkken uygulanır.

Kadınlarda Anjiyo (Anju) Ameliyatı Nasıl Olur?

Kadınlarda anjiyo ameliyatı, genel olarak erkeklerle benzer şekilde uygulanır; ancak anatomik ve hormonal farklılıklar nedeniyle ekstra dikkat gerektirebilir. Kadınların kalp damarları genellikle daha incedir, dolayısıyla kateter yerleştirmede özen gereklidir. Bunun yanı sıra, kadınlarda göğüs ağrısı belirtileri bazen mikrovasküler disfonksiyon veya spazmlara bağlı olabilir, bu durumlar klasik anjiyo görüntülerinde her zaman belirgin olmayabilir.

Bu sebeple, kadın hastalarda yapılan anjiyo, yalnızca damar açıklığını değil, aynı zamanda kan akış dinamiklerini ve semptomların kaynağını da detaylı bir şekilde değerlendirmelidir. İşlem genellikle bilekten yapılır, ancak zaman zaman kasık yolu tercih edilebilir. Kadınlar anjiyo sonrası morarma, damar spazmı ve ağrıya daha yatkın olabilir, bu nedenle işlem sonrası dinlenme süreci dikkatle yönetilmelidir.

Erkeklerde Anjiyo (Anju) Ameliyatı Nasıl Olur?

Erkeklerde anjiyo, standart prosedürlere uygun olarak uygulanır ve genellikle koroner arter hastalığı daha erken yaşlarda belirgin damar tıkanıklıkları ile ortaya çıktığı için sıkça başvurulan bir yöntemdir. El bileği veya kasık bölgesinden giriş yapılarak kalp damarlarındaki daralma veya tıkanıklıklar net bir biçimde görüntülenebilir.

Erkeklerde damar yapısı genellikle daha geniş olduğundan kateterin ilerletilmesi teknik olarak daha kolay olabilir. Tespit edilen tıkanıklık oranına göre, sadece tanı amaçlı anjiyo yapılabileceği gibi aynı seansta stent takılarak müdahale de edilebilir. İşlem sonrası iyileşme süresi, genel sağlık durumuna ve uygulama yöntemine göre değişim gösterir, ancak çoğu hasta birkaç gün içinde günlük aktivitelerine geri dönebilir.

Yaşlılarda Anjiyo (Anju) Ameliyatı Nasıl Olur?

Yaşlı popülasyonda anjiyo uygulamaları özel dikkat ve multidisipliner bir değerlendirme gerektirir. Genellikle hipertansiyon, diyabet ve böbrek yetmezliği gibi eşlik eden kronik hastalıklar bulunduğundan işlem öncesi risk analizi büyük önem taşır. Yaşla birlikte damar duvarlarının sertleşebileceği ve elastikiyetini kaybetmesi nedeniyle kateterin ilerletilmesi dikkatle yapılmalıdır. Ayrıca, kontrast madde kullanımı böbrek fonksiyonlarını etkileyebileceğinden kontrast nefropati riski de dikkate alınmalıdır.

Bu yaş grubunda, genellikle el bileği yerine kasık girişi tercih edilir, çünkü bilek damarları zamanla incelmiş olabilir. Ancak deneyimli merkezlerde bilekten anjiyo güvenle yapılabilir. İşlem sonrası kanama, morarma ve iyileşme süreci daha uzun sürebilir. Yaşlı hastalar için anjiyo öncesi ve sonrası yakın takip, düşük riskli girişim teknikleri ve kısa süreli yatış planlaması gerekebilir.

Anjiyo (Anju) Ameliyatı Nasıl Yapılır?

İşlem sırasında hasta uyanık kalır ve lokal anestezi uygulanır; böylece işlem yapılacak alanda (el bileği veya kasık) uyuşma sağlanır. Genellikle el bileğindeki (radial arter) veya kasıktaki (femoral arter) bir damardan giriş yapılır. Bu noktadan çok ince ve esnek bir tüp olan kateter, damarlar aracılığıyla kalbe yönlendirilir.

Kateter kalp damarlarına ulaştığında içinden kontrast madde (boya) verilir. Bu madde damarları röntgen cihazında görünür hale getirir. Damarların açıklığı, daralma veya tıkanıklık olup olmadığı net bir şekilde değerlendirilir. Eğer damarda ciddi bir daralma varsa, aynı seansta balonla genişletme (anjiyoplasti) yapılabilir ve gerekirse stent yerleştirilir. İşlem süresi genellikle 15–45 dakika arasında değişir. Sonrasında hasta birkaç saat gözlem altında tutulur. Müdahalenin kapsamına bağlı olarak hastanede kalış süresi 1 günü geçmez. İşlem sonrası iyileşme süreci genellikle hızlıdır.

Anjiyo (Anju) Ameliyatı Riskleri Nelerdir?

Anjiyo, günümüzde oldukça güvenli kabul edilen ve sıkça uygulanan bir prosedürdür. Ancak her tıbbi müdahalede olduğu gibi bazı riskler ve yan etkiler mevcuttur. Bu risklerin çoğu nadir olup, geliştiğinde genellikle tedavi edilebilir durumdadır.

Riskler, hastanın yaşı, mevcut hastalıkları (örneğin diyabet, böbrek yetmezliği), damar yapısı ve giriş yolu (el bileği veya kasık) gibi birçok faktöre göre değişiklik gösterebilir. Özellikle yaşlı hastalarda veya daha önce stent, bypass veya kalp yetmezliği öyküsü olanlarda komplikasyon riski daha yüksek olabilir. Anjiyo ameliyatının olası riskleri şunlardır:

• Kanama ve morarma: Giriş bölgesinde damar zedelenmesine bağlı olarak oluşabilir.
• Damar tıkanıklığı veya spazmı: Kateterin damardaki hareketiyle geçici spazm meydana gelebilir.
• Enfeksiyon riski: Nadir de olsa, giriş yerinde enfeksiyon gelişebilir.
• Alerjik reaksiyon: Kontrast maddeye karşı ciltte döküntü veya nefes darlığı gibi reaksiyonlar meydana gelebilir.
• Böbrek fonksiyonlarında bozulma: Özellikle böbrek hastalığı olan bireylerde kontrast madde kullanımı riskli olabilir.
• Kalp ritim bozuklukları: Kateter kalbe yakın çalıştığı için kısa süreli ritim problemleri yaşanabilir.
• Damar yırtılması (çok nadir): Özellikle kireçlenmiş damar yapısında ciddi ama nadir bir komplikasyondur.
• Pıhtı oluşumu: Kateter hareketi sırasında pıhtı oluşabilir; bu da emboliye yol açabilir.
• İnme veya kalp krizi (çok nadir): Özellikle ileri yaş ve yüksek riskli hastalarda, işlem sırasında damara pıhtı kaçması durumunda gelişebilir.

Anjiyo (Anju) Ameliyatı Kaç Günde İyileşir?

Eğer işlem tanı amacıyla yapılmışsa ve ek bir müdahale (balon, stent) uygulanmamışsa, hastalar genellikle aynı gün taburcu edilir. El bileğinden yapılan anjiyolarda, hasta genellikle 4–6 saat sonra yürüyebilir ve ertesi gün normal aktivitelerine dönebilir. Kasık bölgesinden yapılan girişimlerde iyileşme süresi biraz daha uzun olabilir. Yatak istirahati 6–12 saat sürerken, tam hareket özgürlüğü 2–3 gün içinde kazanılır.

Eğer anjiyo sırasında stent takıldıysa veya balon uygulaması yapıldıysa, birkaç gün daha dikkatli olunması gerekir. Bu durumda 1 haftaya kadar ağır egzersizlerden kaçınmak ve doktorun verdiği ilaçlara düzenli devam etmek önemlidir. Yara yerinin temiz tutulması, şişlik ve morarma belirtilerinin izlenmesi gerekmektedir. Genellikle anjiyo işlemi sonrası tam iyileşme süresi 3 ila 7 gün arasında değişir. Ancak kalp hastalığının nedeni ortadan kalkmadığı için yaşam tarzı değişiklikleri ve düzenli kontroller kalıcı sağlık için önemlidir.