Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinom Nedir? → Akciğerdeki Skuamöz Hücreli Karsinom Nedir?

Akciğerde skuamöz hücreli karsinom, küçük hücreli dışı akciğer kanseri kategorisine ait olup, akciğer kanserlerinin önemli bir kısmını oluşturur. Genellikle büyük bronşlarda gelişim gösteren bu kanser türü, erkeklerde daha fazla görülmekle birlikte, kadınlarda da artış yaşanmaktadır. Hastalık, bronşların iç yüzeyini kaplayan skuamöz hücrelerin anormal büyümesi ve kontrolsüz çoğalması sonucu ortaya çıkar. Başlangıçta yavaş ilerleyebilir, ancak zamanla akciğer doku, lenf nodları ve uzak organlara yayılabilir.

Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinom Nedir?

Akciğerde skuamöz hücreli karsinom, akciğer kanserlerinin en yaygın türlerinden birisidir ve genellikle akciğerin büyük hava yollarında (bronşlarda) meydana gelir. Bu kanser türü, akciğerin iç yüzeyindeki skuamöz hücrelerin kontrolsüz çoğalmasıyla gelişir. Başlangıçta küçük bir tümör şeklinde belirir, ancak zamanla büyüyerek çevresel dokulara yayılma riski taşır. Genellikle yavaş ilerlemesine rağmen, tanı konulduğunda sıkça ileri evrede olmaktadır. Çoğunlukla 50 yaş üstü bireylerde görülür, fakat genetik faktörler, çevresel etkiler ve kronik akciğer hastalıkları da bu kanserin riskini artırmaktadır.

Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinomun Belirtileri

Çoğu hasta, başlangıçta hafif nefes darlığı veya kuru öksürük gibi sıradan şikayetlerle doktora başvurur. Ancak hastalık ilerledikçe şiddetli göğüs ağrısı, yorgunluk ve açıklanamayan kilo kaybı gibi belirtiler ortaya çıkar. Belirtilerin çeşitliliği, tümörün konumuna ve yayılım derecesine göre değişebilir.

Akciğer skuamöz hücreli karsinomun belirtileri şunlardır:

• Uzun süren ve tedaviye yanıt vermeyen öksürük
• Nefes darlığı ve hırıltılı solunum
• Göğüs ağrısı ve baskı hissi
• Balgamda kan görülmesi (hemoptizi)
• İştah kaybı ve hızlı kilo kaybı
• Sürekli yorgunluk ve halsizlik
• Tekrarlayan akciğer enfeksiyonları (zatürre, bronşit)
• Ses kısıklığı veya boğazda tahriş hissi
• Omuz veya kol ağrısı, sinirlerin etkilenmesine bağlı gelişen ağrılar

Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinomun Evreleri

Bu kanserin seyrinin belirlenmesi, tanı anındaki evresine bağlıdır. Evreleme, tümörün boyutu, lenf nodlarına yayılması ve diğer organlara metastaz yapıp yapmadığına göre yapılır. Evre belirleme, tedavi planı ve hastalığın gidişatını tahmin etmek açısından kritik öneme sahiptir.

Evreler şu şekilde özetlenebilir:

• Evre 1: Tümör, akciğerin sınırlı bir bölgesinde ve lenf nodlarına yayılmamıştır.
• Evre 2: Tümör daha büyüktür veya yakın lenf nodlarına yayılmıştır.
• Evre 3: Kanser, göğüs boşluğundaki daha uzak lenf nodlarına ulaşmış ve çevre dokulara yayılım gösterir.
• Evre 4: Hastalık ileri seviyededir; kanser diğer organlara (beyin, karaciğer, kemik gibi) metastaz yapmıştır.

Skuamöz hücreli karsinomda yaşam süresi ve prognoz, çeşitli faktörlere bağlı olarak değişebilir. Tanı anındaki evre, tümörün boyutu, yayılma derecesi, lenf nodlarının durumu, hastanın genel sağlık durumu ve tedavi yöntemleri prognosta önemli rol oynamaktadır. Erken evrede teşhis edilen ve cerrahisiyle tümör tamamen çıkarılan hastalarda yaşam süresi daha uzun olabilmektedir; ancak ileri evrelerde prognoz sınırlı olmaktadır.

Evre 1 ve Evre 2 hastalar için cerrahiden sonra 5 yıllık sağkalım oranı %50-70 arasında değişirken, Evre 3’te bu oran %20-30’a düşmektedir. Evre 4 (metastatik dönem) için sağkalım oranları ise %5-10 gibi daha düşük seviyelerde seyretmektedir. Modern tedavi yöntemleri, immünoterapi ve hedefe yönelik tedaviler ile ileri evre hastalarda bile yaşam süresinde anlamlı artışlar sağlanabilmektedir.

Aynı zamanda hastaların yaşam kalitesini etkileyen önemli bir diğer nokta ise eşlik eden hastalıklardır. Kronik akciğer hastalığı, kalp-damar rahatsızlıkları veya bağışıklık sistemi zayıflığı prognozu olumsuz yönde etkileyebilir. Ayrıca, tedaviye verilen yanıt kişiden kişiye farklılık gösterebilir. Bazı hastalar kemoterapi veya immünoterapiden iyi sonuç alırken, diğerlerinde sınırlı etki görülebilir.

Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinomun Nedenleri

Skuamöz hücreli karsinomun oluşumunda genetik ve çevresel faktörlerin birlikte etki ettiği bilinmektedir. Akciğer hücrelerindeki DNA yapısında meydana gelen mutasyonlar, kontrolsüz hücre çoğalmasına yol açar ve bu da tümör gelişimini hızlandırır.

Başlıca nedenler ve risk faktörleri şu şekildedir:

• Genetik yatkınlık: Ailede akciğer kanseri geçmişi olan bireylerde risk daha yüksektir.
• Kronik akciğer hastalıkları: Uzun süreli bronşit veya KOAH gibi hastalıklar, karsinom gelişme riskini artırabilir.
• Asbest ve kimyasal madde maruziyeti: Özellikle iş ortamındaki zararlı kimyasallara maruz kalma, akciğer kanseri riskini yükseltir.
• Hava kirliliği: Uzun vadede kirli havaya maruz kalmak akciğer dokusuna zarar verebilir.
• İleri yaş: Bu hastalık genellikle 50 yaş ve üzerinde görülmektedir.
• Zayıf bağışıklık sistemi: Bağışıklık sisteminin zayıf olması, hücre mutasyonlarının daha kolay ilerlemesini sağlayabilir.

Akciğerde Skuamöz Hücreli Karsinom Nasıl Teşhis Edilir?

Teşhis süreci, detaylı hasta öyküsü, fizik muayene ve gelişmiş görüntüleme yöntemleriyle başlamaktadır. İlk olarak röntgen ya da bilgisayarlı tomografi (BT) ile akciğerdeki şüpheli kitleler tespit edilir. Daha kesin bir tanı için bronkoskopi ile doku örneği (biyopsi) alınır. Patolojik inceleme sonucunda skuamöz hücreli karsinom tanısı kesinleşir. Ayrıca, manyetik rezonans görüntüleme (MR), PET taraması ve kan testleri de hastalığın yayılıp yayılmadığını ve evresini belirlemede kullanılır.