Üretim Maliyeti Nedir ve Nasıl Azaltılır?

 

2) Direkt Malzeme Maliyetlerini Azaltmaya Yönelin.

Direkt hammadde maliyeti, toplam üretim maliyetlerinin büyük bir kısmını oluşturan önemli bir kalemdir.

Bu durum sizi endişelendirmemeli. Direkt malzeme maliyetinizi yönetmek için kullanabileceğiniz pek çok yöntem mevcut. İşte bu yöntemlerden bazıları:

• Farklı tedarikçilerden fiyat teklifleri alın.
• Tedarikçilerle uzun vadeli sözleşmeler yapmayı düşünün. Bu, tedarikçilere sürekli alım yapacağınızın garantisini vererek fiyatları düşürmelerine yardımcı olabilir.
• Belirli bir indirim karşılığında nakit ödeme yapmayı teklif edin. Tedarikçiler hızlı ödeme tekliflerine duyarlıdır.
• Mali yıl sona ererken ciro indirimi talep edin. Tedarikçiler bu tür isteklere olumlu yaklaşabilirler.
• Pazarlık yapmaktan çekinmeyin.
• Çin menşeli toptan satış siteleri (Alibaba, Global Sources, Dhgate vb.) üzerinden kaynak tedarik etmeyi düşünün. Ancak ithalat vergisi ve nakliye masraflarını da göz önünde bulundurun.
• Ürününüzde revizyon yapmayı düşünün. Kalitesizliğe yol açmadan daha uygun hammadde alternatifleri kullanarak maliyetlerinizi düşürebilir misiniz? Örneğin, mobilya imalatında kontrplak gibi ucuz alternatifler tercih edilebilir.
• Tedarikçilerle ilgili detaylı bilgileri içeren bir veri tabanı oluşturun; bu liste, olumsuz piyasa koşullarıyla karşılaştığınızda faydalı olabilir.
• Malzemeyi tedarikçiden fabrikanıza taşıyacak bir nakliye şirketi ile anlaşın. Fiyat alın ve uzun vadeli bir sözleşme imzalayın. Sözlü anlaşmalar da geçerli olabilir.
• Malzemeyi fabrikanıza kadar taşımalarını isteyin ve bu talebi sözleşmenize dahil edin. Yerel nakliye şirketleri genellikle daha uygun fiyatlar sunar.

Direkt malzeme maliyeti, üretim maliyetinin en kritik öğesidir. Bu alandaki her adım, işletmenize büyük katkı sağlayabilir.

 

3) Stok Taşıma Maliyetlerini Düşürün.

Stok taşıma maliyeti, işletmelerin envanterlerini belirli bir süre zarfında saklamak için katlandıkları maliyetlerdir. Bu maliyetler; depolama, iş gücü, sigorta gibi çeşitli bileşenleri içerir.

Bu maliyetlerin çoğu, genel üretim giderleri kapsamında değerlendirilir.

Örnek olarak:

• Depo kira ve sigorta masrafları
• Kaybolma veya stok daralması kaynaklı maliyetler
• Depo personel giderleri
• Kapitalin sıkıştığı hammadde maliyetleri
• Depo aydınlatma, bakım ve onarım masrafları
• Stok sigortası giderleri

Ortalama 4.000 adet envanter için yıllık 40.000 TL stok taşıma maliyeti hesapladığınızda, bu miktar birim başına 10 TL’ye tekabül etmektedir. Bu, belirgin bir maliyet oluşturur ve düşürülmesi gereken bir durumdur.

Stok taşıma maliyetinizi azaltmak için bu önerileri dikkate alabilirsiniz:

• Hammaddelerinizi belirlemek için Ekonomik Sipariş Miktarı (EOQ) yönteminden yararlanın. Bu, sipariş oluşturma maliyetlerini minimize etmenize yardımcı olur.
• Aşırı stoklama yapmamak için Tam Zamanında (JIT) yaklaşımını benimseyin. Bu sayede gereksiz stok fazlalığından kaçınırsınız.
• ABC yöntemi ile envanter kontrolü yapın. Stoklarınızı önem derecelerine göre sınıflandırıp sipariş miktarlarını buna göre düzenleyin.
• VED (Vital, Essential, Desired) sınıflandırmasını kullanarak envanterinizi yönetin. Bu, üretim için kritik olan malzemeleri etkili bir şekilde denetlemenize yardımcı olur.
• Stok kalitesini düzenli olarak kontrol ederek kayıpları en aza indirin.
• FIFO (İlk Giren İlk Çıkar) yöntemini benimseyerek daralma maliyetlerini düşürün.
• Daha küçük ya da daha uygun fiyatlı bir depo kiralamayı düşünün.
• Kullanmadığınız depo alanlarını kiralayarak ek gelir elde edin.
• Gerekli müdahaleler için bir maliyet limiti belirleyin.

Burada esas olarak amaç, stok taşıma maliyetlerini en aza indirirken, üretim veya satış sürecini aksatmamaktır.

 

4) Çalışan Verimliliğini Arttırın.

Çalışan maaşlarını düşürmek, tavsiye edebileceğimiz bir maliyet azaltma yöntemi değildir, çünkü bu durum işçi memnuniyetsizliğine yol açabilir ve sonuçta nitelikli çalışan kaybına neden olabilir.

Çalışan verimliliğini artırmak çok daha mantıklıdır. Bu kolay bir süreç olmasa da, emeğinizin karşılığını alacaksınız.

Örneğin, aylık 10.000 TL maliyetle 10 işçi çalıştırdığınızı düşünelim. Nihai çıktı olarak 1000 birim ürün ürettiğinizi varsayıyoruz, bu da işçilik maliyetinin 10 TL birim başına olduğu anlamına gelir.

Amacınız maliyetlerinizi daha da azaltmak olmalıdır; ancak bunun maaşları küçülterek değil, mevcut sistemde üretimi artırarak yapılabileceğini bilmelisiniz.

Üretim miktarını %20 artırabilirseniz, işçiliğin maliyetini birim başına 8,30 TL’ye kadar düşürebilirsiniz ki bu önemli bir gelişmedir.

Bu nedenle, verimlilik artışına odaklanmalısınız. Bu hedefe ulaşmak için aşağıdaki yöntemleri değerlendirebilirsiniz:

• Verimli çalışma konusunda uzman personeller işe alın. Kariyer.net ve benzeri platformlardan faydalanabilirsiniz.
• Çalışanlarınıza maliyet azaltma teknikleri üzerinde eğitim verin. Bu eğitimler sayesinde üretim sürecindeki zaman kaybını azaltabilirsiniz.
• Standart süre altında çalışan işçilere teşvikler sunun.
• Üretim takip yazılımlarını kullanarak üretim süreçlerinizi izleyin.
• Üretim görevlerini çalışanların becerilerine uygun olarak planlayın.
• Üretim hedeflerinizi ekip üyelerinizle paylaşın.
• Çalışanlarınızı motive etmeyi unutmayın, bağlılıklarını güçlendirin.
• Üretim sürecinizi gözden geçirin ve gereksiz adımları kaldırın. İş akışını basitleştirin.

Unutmayın, çalışan verimliliğini artırmak, üretim maliyetlerini düşürmenin en etkili yoludur ve sağladığınız faydalar tatmin edici olacaktır.

 

5) Genel Üretim Giderlerini Kontrol Edin.

Genel üretim giderleri, işletmenize doğrudan değer katmayan kalemlerdir ve bu nedenle kontrol altına alınmalıdır.

Bu giderleri azaltmak için yapabilecekleriniz:

• Maliyetlerinizi sürekli takip edeceğiniz bir maliyet tablosu oluşturun ve düzenli olarak gözden geçirin.
• Amortisman gibi yıllık maliyetleri de göz önünde bulundurarak, varlıkları satın almak yerine kiralayabilirsiniz.
• İnsan sayınızı azaltmak için çalışanların görevlerini yeniden gözden geçirin. Gereksiz personel istihdamından kaçının.
• Paketleme ve ambalaj masraflarını azaltın.
• Müşterilere değer katmayan ürün özelliklerini gözden geçirin ve gerekirse bunları azaltın.
• Elektrik tüketimini azaltmak için fabrika içinde gereksiz tüketimi kontrol edin.
• Makine bakımını düzenli olarak yaparak, ileride karşılaşabileceğiniz yüksek onarım maliyetlerinden kaçının.

Genel üretim giderlerini yönetmek zor olabilir, bazı yöntemler sert görülebilir. Ancak işinizi sürdürebilmek ve kâra odaklanabilmek adına bu tür kararlar almak kaçınılmazdır.

 

6) Üretim Sürecinizi İyileştirin.

Üretim yöntemleri sürekli bir değişim içindedir. Yenilikleri takip ederek, üretim süreçlerinizi düzenli olarak gözden geçirmelisiniz. Bu, iş süreçlerinde gereksiz yere zaman ve maliyet kaybına yol açan faaliyetleri ortadan kaldırmanız gerektiği anlamına gelir.

Her aşamayı analiz ederek, bu aşamanın mevcut senaryoda gerçekten bir yeri olup olmadığını belirlemelisiniz.

Yenilikleri üretim süreçlerine entegre etmek, size gereksiz maliyetlerden kurtulma yolunu açar.

Üretim sürecinizi iyileştirmek için alabileceğiniz bazı ek önlemler şunlardır:

• İş akışını oluşturabileceğiniz ve kontrol edebileceğiniz araç ve yazılımlardan yararlanın.
• Çalışanlardan geri bildirim alarak süreçteki eksiklikleri belirleyin.
• A/B testleri uygulayarak iyileştirmeleri deneyin; olumlu sonuçlar almadığınız sürece değişiklikleri benimsemeyin.
• Yeniliklerin akış şemasını oluştururken çalışan yorgunluğunu da göz önünde bulundurun.
• Teknolojiyi iş süreçlerinizde etkin bir şekilde kullanın.

Unutmayın, üretim süreçlerinde değişim kaçınılmazdır. Ancak her gün daha iyiye ulaşmak için harekete geçmelisiniz.

 

7) Otomasyonun Avantajlarından Faydalanın.

Otomasyon, üretim süreçlerini daha verimli hale getirmenin yanı sıra maliyetleri de önemli ölçüde azaltır.

İnsan hatası, makinelerle karşılaştırıldığında daha yaygındır; dolayısıyla teknoloji kullanımı bu hataları minimize eder. Ayrıca, otomasyon sayesinde kıyasla kusurlu ürün sunmak zorunda kalmazsınız.

Hataları azaltmak, müşteri memnuniyetini artıracak ayrıca işveren olarak saygınlığınızı olumlu yönde etkileyecektir.

Özetle, otomasyonu üretim sürecinize dahil etmeniz kaçınılmaz hale gelmiştir. Bu teknoloji ile daha hızlı üretim yapacak ve aynı zamanda maliyetleri düşüreceksiniz.

Peki, otomatikleştirebileceğiniz işlemler nelerdir?

Örnekler:

• Toplama
• Sıralama
• Paketleme
• Temizlik
• Boyama gibi işlemler otomatik hale getirilebilir.

Otomasyon maliyetinden de bahsetmek gerekir. Bu yatırımı yapmadan önce maliyet-fayda analizi yapmak faydalı olacaktır. Ayrıca, makineleri kiralama seçeneğini de değerlendirebilirsiniz.

 

8) Üretim Miktarını Optimize Edin.

Üretim miktarını optimize etmek, birim başına üretim maliyetinin en düşük seviyede olduğu noktayı belirlemek demektir.

Somut bir örnek üzerinden açıklayalım:

Diyelim ki yeni bir fabrika kurdunuz ve ilk üç gün boyunca üretim maliyetinizi incelediniz:

1. Gün: 100 birim üretim, birim başına maliyet 3,50 TL
2. Gün: 150 birim üretim, birim başına maliyet 3,25 TL
3. Gün: 180 birim üretim, birim başına maliyet 3,40 TL

Buradan yola çıkarak, fabrikanız için en düşük birim başına maliyetin 150 birimlik üretimle sağlandığını söyleyebiliriz. Daha az veya fazla üretim durumunda ek maliyetler ile karşılaşmanız muhtemeldir.

Maliyetleriniz, üretim seviyenizi karşılayamayabilir. Bu nedenle, üretim yapmak ve pazarda kalıcı bir yer edinmek isteyen her işletme, birim maliyetini optimum seviyeye ulaştırmalıdır. Bunun için belirli maliyet analizleri yapmanız faydalı olacaktır.

Optimum üretim seviyesine ulaşmak ya da bu seviyeyi tahmin etmek ise şu şekilde yapılabilir:

Marjinal maliyet (MC) ile marjinal geliri (MR) eşitlemek, optimum seviyeye ulaşmanın yoludur.

Marjinal maliyet, fazladan bir birim üretmenin getirdiği ek maliyettir. Marjinal gelir ise fazladan ürün satacak olmanın sağladığı ek gelirdir.

Örneğin; A fabrikası, toplam maliyeti 300 TL olan ürünlerden 100 birim üretiyor. Bu durumda birim maliyeti 3 TL olur.

Fabrika sahibi, üretimi 100 birimin üzerine çıkarmak için yeni bir makine alır. Takip eden ay üretim, 304 TL maliyetle 101 birime çıkar. Satış fiyatı birim başına 10 TL kabul edilsin.

Burada marjinal maliyet 4 TL’dir. Talep düşerse satış fiyatı da 9,75 TL’ye gerilemiş olacaktır.

Burada marjinal gelir, 15,25 TL civarındadır: [(101 * 9,75) – (100 * 10)]

Elde edilen sonuçlar, bu fabrikanın optimum üretim seviyesinin 101 birim olmadığını gösteriyor. Eğer 102 birim üretirseniz, aynı şekilde marjinal maliyet ve satış fiyatı yine 4 TL kalır ve bu sefer marjinal gelir de 4 TL olur.

Bu durumda, durumu ilerleterek bu fabrikada üretim maliyetini en aza indirmek için her ay 103 birim üretmek en mantıklısı olacaktır.

 

9) İsraftan Kurtulun.

Üretim sürecinde israflar pek çok şekilde ortaya çıkabilir:

• Erken üretim – Ürünlerin ihtiyaç doğmadan önce üretilmesi gereksiz maliyetlerin doğmasına sebep olur ve bu durum stokların yanma ihtimalini doğurabilir.
• Bekletme – Üretim sürecinde gereksiz beklemeler, insanların ve makinelerin iş akışını bozar.
• Aşırı stoklama – Gereğinden fazla envanter bulundurmak, sermayenizin tıkanmasına neden olur.
• Hareket – Süreç içerisinde gereksiz hareketler iş akışını olumsuz etkiler.
• Kusurlu ürünler – Kalite standartlarının altında kalan ve sorun yaşayan ürünler, üretim israfları arasında yer alır.

İsrafı en aza indirmek için düzenli denetimler yapmalısınız. Hastalık çıkmadan önlem almak, tedavi etmekten çok daha etkilidir. Bu noktada, güçlü bir iç kontrol sistemi oluşturmak önemlidir.

Sonuç olarak, üretim maliyetlerini düşürmenin en son yolu israf alanlarını temizlemek ve gerekli tedbirleri almaktır. Kalite kontrol önlemlerinizi artırmalı ve sadece belirlenen standartları karşılayan ürünlerin piyasaya sürülmesine olanak sağlamalısınız.