Ünlü CEO’ların Mülakat Soruları: Elon Musk’ın Öne Çıkan Sorusu
Üst düzey yöneticiler ve başarılı CEO’lar, iş mülakatlarında oldukça keyifli ve etkili sorular sorarak doğru adayı bulurlar. Bu kişiler, neredeyse bir soruyla adayların uygunluğunu belirleyebilirler. Bazıları adayların analitik düşünme yeteneklerini test etmek isterken, bazıları yaratıcılıklarını ölçmek ister.
Bu yazıda, çok başarılı yöneticilerin ve CEO’ların iş görüşmelerinde sorduğu soruları inceleyeceğiz.
1. 0-10 Arasında Kendinizi Ne Kadar Tuhaf Buluyorsunuz?
Online alışveriş platformu Zappos’un temel ilkelerinden biri “Eğlen ve tuhaf ol” ifadesidir.
Şirketin CEO’su Tony Hsieh, adayları değerlendirirken şu soruyu yöneltiyor: “0-10 arasında kendini ne kadar tuhaf buluyorsun?”
Hsieh’e göre, burada adayın kendisine verdiği puanın değeri pek önemli değil. Önemli olan, adayın bu soruya yaklaşımıdır. “Eğer aday kendisine 1 puan veriyorsa, Zappos’un şirket kültürüne uyum sağlaması zor olabilir. Öte yandan, 10 puan veren biri de aradığımız aday değildir” diyor.
Zappos’un mülakatlarında bir diğer soru ise şu şekilde: “0-10 arasında kendinizi ne kadar şanslı görüyorsunuz?”
Yine burada da verilen sayı önemsizdir. Ancak, 1 veren biri genelde neden kötü olayların başına geldiğini bilmez ve başkalarını suçlayabilir. 10 veren ise neden bu kadar şanslı olduğunu anlamıyor olabilir, bu da özgüven eksikliği olarak analiz edilebilir.
2. CV’nizde Yer Almayan En Önemli Şey Nedir?
Virgin Group CEO’su Richard Branson, “Virgin Way” adlı kitabında geleneksel iş görüşmelerine pek sıcak bakmadığını belirtmektedir.
“İyi bir CV elbette önemlidir. Ancak birini kağıt üzerindeki bilgilerle işe almayı düşünüyorsanız, iş görüşmesi yapmanın pek bir anlamı yok. Önemli olan, CV’de olmayanlardır” şeklinde ifade ediyor.
3. Neden Buradasınız?
Twitter CEO’su Jack Dorsey, 2016 yılında Goldman Sachs’ta yaptığı bir konuşmada mülakatlarda adaylara yönelttiği bir soruyu açıkladı.
“Tutkunuz ve belirli bir amacınız varsa, birlikte harika işlere imza atabiliriz” diyor.
4. Yerinizde Olsanız Kendinize Hangi Soruyu Sorarsınız?
Google kurucuları Larry Page ve Sergey Brin, adaylara bu soruyu yöneltirler.
Eski bir Google çalışanı olan Tim Armstrong, bu deneyimi şöyle aktarıyor: “İş görüşmesine girdiğimde, birkaç sorudan sonra bana ‘Buradaki soruları soran biz değiliz. Kendi sorularınızı yanıtlayın’ dediler. Sonradan bu taktiği başka kişilere de uyguladıklarını öğrendim. Hatta Brin ve Page’in Manhattan’da kaç benzin istasyonu bulunduğu gibi ilginç sorular sorduklarını biliyorum.”
5. Çözdüğünüz Zor Bir Soruyu Anlatır Mısınız?
Google’ın eski insan kaynakları müdürü ve Humu CEO’su Laszlo Bock, son yıllarda şirketin daha fazla davranışsal sorulara yöneldiğini belirtmektedir.
“Davranışsal mülakatın en ilgi çekici yönü, bir kişinin yaşadığı bir deneyimi anlatmasını istediğinizde iki tür bilgi edinmiş olursunuz. Bu durum, adayın gerçek dünya ile nasıl etkileşimde bulunduğunu ve adayın neyi ‘zor’ gördüğünü anlamanızı sağlar” diyor.
6. En İyi Seyahatinizi Anlatabilir Misiniz?
Uber CEO’su Dara Khosrowshahi, adaylara seyahat ve yolculukla alakalı çeşitli sorular soruyor:
- En iyi seyahatiniz hangisiydi?
- Tatilde başınıza gelen en çılgın olay neydi? Bunu nasıl yönettiniz?
- Bavul hazırlarken nasıl bir yöntem izliyorsunuz?
Khosrowshahi, bu sorular sayesinde adayların kişisel hikayelerini öğrenme şansı bulmaktadır.
7. Dünyada bir X noktasındasınız. 1 km güneye, 1 km batıya, 1 km kuzeye doğru yürüyorsunuz ve başladığınız noktaya geri dönüyorsunuz. X neresi?
Elon Musk hakkında yazılan “Elon Musk: Tesla, SpaceX, and the Quest for a Fantastic Future” adlı kitapta belirtilene göre, Musk, Tesla ve SpaceX’teki mülakatlarda bu soruyu sormaktadır.
Bu soruya birden fazla doğru cevap vardır ve bunlardan bir tanesi Kuzey Kutbu’dur.
Bunun yanı sıra Musk, adaylara şu soruyu da yöneltmektedir:
“Hayat hikayenizi, bu süreçte verdiğiniz önemli kararları, neden bu kararları aldığınızı, üzerinde çalıştığınız en zor problemi ve nasıl çözdüğünüzü anlatır mısınız?”
8. Hayalinizdeki Meslek Nedir?
LinkedIn CEO’su Jeff Weiner, bu konuya büyük önem veriyor.
“Nihayetinde ne istediğini bilen biri, o hayali gerçekleştirmeye çok daha yakın ve hazırdır” ifadesini kullanıyor.
Weiner ayrıca, hayalindeki işin şu anki görüşme konusu olan iş olduğuna dair iddiada bulunan adayları pek samimi bulmadığını belirtiyor.
Aynı zamanda geri dönüp baktığında en büyük başarılarının neler olduğunu soruyor.
9. Bir Ürünü Nasıl Daha İyi Hale Getirebilirsiniz?
YouTube CEO’su Susan Wojcicki, iş görüşmelerinde YouTube’daki bir ürünün veya tanınmış bir ürünün nasıl geliştirileceğini soruyor.
“E-posta gelen kutunuzu nasıl yönetiyorsunuz?” sorusu da Wojcicki’nin mülakatlarda sorduğu bir diğer soru. Bu soru, adayın organizasyon becerisi ve zaman yönetimiyle ilgili bilgi vermesini amaçlıyor.
10. Yaptığınız İşin Dünya Genelindeki Birincisi Kim?
Dropbox’un kurucusu Drew Houston, mülakatlarda sık sık sorduğu 5 ana sorusu arasında şöyle bir soru yer alıyor:
- Yaptığınız işin dünya genelindeki birincisi kim?
- Hangi kişilerden ilham aldınız?
- Son bir yıl içinde yeni öğrendiğiniz bir şey var mı?
- 10 yıl önceki kendinize ne tavsiyede bulunurdunuz?
- Bu süreçte edindiğiniz en önemli tecrübe ne oldu?
“Yaptığı işi gerçekten seven, sürekli gelişmeye çalışan ve iyi ile mükemmel arasındaki farkı anlayabilen adaylar benim için daha değerlidir” diyor.
11. Hayatınızdaki En Yakın İnsanın En Sevmediği Özelliğiniz Nedir?
FOCUS Brands’ın Başkanı Kat Cole, mülakat öncesi bekleyen adayların birbirleriyle olan etkileşimlerini gözlemlediğini vurguluyor.
“Adaylara müsait içecek gönderdiğimde, bu içeceği getiren kişiye nasıl davrandıklarına dikkat ediyorum. Aday odaya girdiğinde yere bir kağıt bırakıyorum ve kağıdı alıp almadıklarına bakıyorum. Bu davranışlardan sonuç çıkarmıyorum ama insanların detaylara ne kadar önem verdiğini anlamaya çalışıyorum” şeklinde açıklıyor.
“Adaylarla biraz sohbet ettikten sonra onlara, hayatlarındaki en yakın kişinin kendileri hakkında en sevmediği özelliği paylaşmasını istiyorum. Ayrıca onları en çok ezen durumların ne olduğunu öğrenmek de ilginç. İnsanlar bu sorulara doğrudan yanıt veriyor çünkü onlara spesifik bir soru sormuş oluyorum.”
12. Kimsenin Size Katılmadığı Bir Gerçeği Söyleyebilir Misiniz?
Paypal’ın kurucu ortağı Peter Thiel, işe alacağı kişilerin cesur ve dürüst olmalarına dikkat ediyor. İş adaylarına ve yatırım başvurusu yapan girişimcilere her zaman bu soruyu soruyor.
“Bu soruyu seviyorum çünkü adayların düşünce tarzlarını ve özgünlüklerini keşfetmeme olanak sağlıyor. Zor bir görüşme sürecinde açıkça düşüncelerini ifade edebilmeleri benim için oldukça önemli” diyor.
13. Pes Etmek Üzere Olduğunuz Bir Durumu Anlatır Mısınız?
Yazılım güvenliği firması Sonatype’ın CEO’su Wayne Jackson, bu soru ile adayların iş dışındaki aktiviteleri, motivasyon kaynaklarını öğrenmeyi amaçlıyor. Adayların inatçılığı, azmi ve mücadele etme isteği burada ön plana çıkıyor.
Jackson’un bu soruya verdiği önem, adayların neleri değerli gördükleri ve düşünce yapıları hakkında bilgi edinmeye yönelik.
“Kritik anlarda takım çalışması gerektiğinde adayların nasıl davrandıklarını öğrenmek benim için çok önemli” diyor.
14. Tanıdığınız En Zeki İnsan Siz Misiniz?
Oracle’ın kurucusu Larry Ellison, son derece yetenekli ve zeki bireyleri işe alma eğilimi ile tanınmaktadır.
Ellison’un “evet” cevabı aldığı adaylar işe alınıyor. “Hayır” diyenlerden ise “Peki tanıdığınız en zeki insan kim?” sorusu yöneltiliyor ve o kişi işe alınabiliyor.
“Superbosses” adlı kitapta, Ellison gibi yöneticilerin kendi yetenekleri ve zeka seviyeleri konusunda oldukça emin oldukları belirtiliyor. Bu yüzden daha zeki ve yetenekli bireyleri işe almaktan çekinmiyorlar” diyor.
15. Bana Sormak İstediğiniz Bir Şey Var Mı?
Facebook’un insan kaynakları müdürü Lori Goler, adaylara “Bana sormak istediğiniz bir şey var mı?” sorusunu yöneltiyor. Şu anda Facebook’un ikinci ismi olan Sheryl Sandberg de bu soruyla karşılaştı. Sandberg, bu soruya şu yanıtı vermiş: “En büyük probleminiz ne? Ve ben bu problemi çözebilir miyim?”
ExactTarget CEO’su Scott Dorsey de iş görüşmelerinde bu soruyu soruyor:
“Görüşmenin başında bu soruyu sormaktan hoşlanmıyorum. Çünkü bu, adayın kendi ayakları üzerinde durup duramayacağını ve ne derece hazır olduğunu gösteriyor. Bu soruya verilen cevaplar bana aday hakkında derin bilgi edinme fırsatı sunuyor.”
16. Sizin Hikayeniz Nedir?
Bazı başarılı yöneticiler bu soru sayesinde adayın geçmiş hikayesini öğrenmeyi hedeflemektedir.
New York merkezli fitness şirketi SoulCycle’ın CEO’su Melanie Whelan, adaylara bu soruyu sormaktadır.
“Kendini ifade etme biçimini görmek için iyi bir başlangıç noktası bu. Adayın doğrudan mı, dolaylı mı, net mi yoksa karmaşık mı yanıt verdiğini görmek oldukça değerlidir” şeklinde ifade ediyor Whelan.
Airbnb CEO’su Brain Chesky ise adaylardan hayat hikayelerini 3 dakikadan daha kısa sürede anlatmalarını istemektedir.
“Bana göre, bu sorunun amacı kişinin hayatındaki dönüm noktalarını öğrenmektir” diyor.
17. Ne Yapmaktan Hoşlanmazsınız?
Bullhorn’ın kurucusu Art Papas, bunun gibi bir sorudan dürüst bir cevap almanın kararlılık gösterdiğini düşünüyor. Bir defasında, almak istedikleri satış temsilcisi insanlarla muhatap olmaktan nefret ettiğini, muhasebe departmanında bir diğer aday ise muhasebe kayıtlarına bakmak istemediğini dile getirmişti.
18. Rol Modeliniz Kim ve Neden?
Hersay Social CEO’su Karla Gallardo, adaylara bu soruyu yöneltiyor.
“İyi insanları işe almayı şirket politikasının bir parçası haline getirdik. İnsanların özgüvenlerini, şükran duygusunu ve tutarlılıklarını önemsiyoruz. Zayıflıklarını gösterme konusundaki cesaretlerini de çok değerli buluyoruz. Bu soruya verilen cevaplar, adayların karakteri ve mesleki gelişimine dair önemli bilgiler sunmaktadır” ifadesini kullanıyor Gallardo.
19. Zengin Olmayı mı İstersiniz, Kral Olmayı mı?
Block-chain analiz şirketi Bandwagon’un CEO’su Harold Hughes, bu sorunun tek bir doğru cevabı olmadığına inanıyor.
“Burada, adayın mantık yürütme tarzı ile ilgililiyiz. Örneğin, zengin olmayı seçen biri insanlara yardım etmek adına parayı büyütmeyi hedefliyorsa, bu onlar için empati ve merhamet sahibi olduklarını gösterir. Kral olmayı seçen biri ise mevcut güç dengesini değiştirmek istiyor demektir” diyor.
20. X Yılda Neden Y Defa İş Değiştirdiniz?
Marketing Zen’in kurucusu Shama Hyder, adayların belirli bir zaman diliminde kaç kez iş değiştirdiğine önem vermediğini söylüyor.
“Başta şüpheli bir soruya benziyor, ancak amacım adayın kariyer yolculuğunu öğrenmek. Verilen yanıtlar sayesinde adayın çalışma geçmişini, motivasyon kaynaklarını ve neden iş değiştirdiğini anlayabiliyorum” açıklamasında bulunuyor.
21. İşler İstediğiniz Gibi Gitmediğinde Ne Yaparsınız?
TIAA Financial Solutions’un CEO’su Lori Fouche, adayların stres altında nasıl çalıştığını görmek için bu soruyu yöneltiyor. Ayrıca aşağıdaki soruları da adaylara sormayı alışkanlık haline getirmiştir:
- Hangi tür bir şirket kültürüne sahip bir yerde çalışmak istersiniz?
- Hangi alanlarda uzmansınız?
- Şirketin yönetimiyle yaşadığınız bir problemi nasıl çözdünüz?
22. Size Şimdiye Dek Nasıl Davranıldı?
Tupperware CEO’su Rick Goings, adaylara geçmişte nasıl muamele gördüklerini sormaktadır.
“Bir adayı anlamanın en iyi yolu, bu kişinin dikkate alınmadığı zamanlarda nasıl davranacağını görmek” ifadesini kullanıyor.
23. Bir Önceki İşinizin İlk 3 Ayını Nasıl Değerlendirdiniz?
Ünlü savunma firması Lockheed Martin’in CEO’su Marillyn Hewson, iş görüşmelerinde bu soruyu sormayı ilke edinmiştir.
Ayrıca adaylara bir önceki işlerinin ilk 1.5 saatinde yaptıkları şeyleri de sormaktadır. Bu sayede, adayın şirkete katıldığında nasıl bir uyum süreci yaşayacağını anlayabiliyor.
24. Kendinizi Tek Kelimeyle Nasıl Tanımlarsınız?
En iyi adaylar, kendilerini iyi tanıyan kişilerden oluşmaktadır. ABD Sağlık Bakanlığının “All of Us” adlı araştırma programının yöneticisi Dara Richardson, adaylardan kendilerini tek bir kelime ile ifade etmelerini istemektedir.
“İnsanları seçtikleri kelimeye göre yargılamıyorum. Ancak nasıl kendilerini sundukları hakkında önemli ipuçları elde etmek mümkün. Düşünme sürecinden sonra cevaplarını veren, bir anlık tepki göstermeyen adayların yanıtları çok daha tatmin edici oluyor” diyor.
25. Sizi İşe Almamamız İçin Bir Neden Söyleyebilir Misiniz?
Yashi CEO’su Jay Gould, iş görüşmelerinde “kötü polis” rolünü üstlenmektedir.
“Eğer aday bu soruya yanıt vermek için uzun süre düşünüyorsa veya hiçbir şey söyleyemiyorsa, bu kişinin saklaması gereken bir şeyi olabilir. Ancak sorunuzu samimi ve net bir şekilde yanıtlayabiliyorsa, iyi bir adayla karşı karşıyasınız demektir” şeklinde açıklıyor.
26. Kendinizi 3 Sıfatla Tanımlasanız Bu Sıfatlar Ne Olurdu?
IBM’in pazarlama müdürü Michelle Peluso, New York Times gazetesine verdiği bir demeçte adayların kendilerini üç sıfatla tanımlamalarını istediğini belirtiyor.
Peluso, iş görüşmesindeki adaylarına şöyle yaklaşmakta:
“Sizi tanıyan birçok kişiyle görüşsem. Mesela, son patronunuz, lisede en iyi arkadaşınız, annenizin eski komşusu, kreş öğretmeniniz… Bu kişiler sizleri tanımlayan üç kelime sıralasalardı, ne derlerdi?”
General Motors CEO’su Mary Barra da benzer bir yaklaşımı benimsemektedir. Barra, adaylara şu üç soruyu yöneltmektedir:
- Arkadaşlarınızın sizi üç kelimeyle nasıl tanımlayacaklarını düşünüyorsunuz?
- Eski patronunuz sizi üç kelimeyle tanımlasa, ne söyler?
- Birlikte çalıştığınız insanlar sizi üç kelimeyle tanımlasa, ne der?
Barra, bu sıfatların birbirine çok benzemesini istiyor, çünkü böyle bir tutarlılık takım çalışması için idealdir.
27. İlk Kaç Yaşında Kendi paranızı Kazandınız?
Nashville merkezli reklam ajansı Paramore’un kurucusu Hannah Paramore, iş görüşmelerinde sıkça bu soruyu yöneltmektedir.
“Bir adayın iş etiği, bağımsızlık ve sorumluluk konularına ne kadar önem verdiğini öğrenmek isterim. Eğer bu kişi lisede ya da üniversitedeyken part-time olarak çalıştıysa, bu kişinin sorumluluk bilincinin yüksek olduğuna inanırım” demektedir.
28. İşe Girseniz 12 Ay Sonra Hangi Başarınızı Kutluyor Oluruz?
Shake Shack CEO’su Randy Garutti, adayların şirket hakkında iyi bir bilgi sahibi olmasını, pozisyonun gerekliliklerini anlamasını ve bu işi gerçekten istemesini önemli bulduğunu ifade ediyor.
“İdeal bir aday, stratejik bir vizyona sahiptir. Bir yıl sonra nerede olacağını hayal edebilen ve şirketin bir yıl sonraki durumunu ön görebilen adaylarla çalışmayı tercih ederiz” diyor.
29. Zombi Saldırısı Olsa O Anda Ne Yaparsınız?
Biraz garip bir soru gibi gelebilir ama, Capriotti’s Sandvich Shop’un CEO’su Ashley Morris, bu soruyu her iş görüşmesinde yöneltmektedir. Bu sorunun, bir insanın baskı altında nasıl davrandığını öğrenmek için iyi bir yöntem olduğunu düşünüyor.
“Bu soruya verilecek doğru bir yanıt yok. İnsanların zor bir durumda nasıl düşündüğünü ve kendi ayakları üzerinde nasıl durmaya çalıştıklarını öğrenmek için harika bir soru. Ayrıca bu soruyla adayın önem verdiği değerleri, ahlaki ve kültürel normlarını anche anlayabiliyoruz” ifadelerinde bulunuyor Morris.
30. Kariyerinizi Geliştiren 4 Kişi Söyleyebilir Misiniz?
Facebook’un altyapı ve mühendislik işlerinden sorumlu yöneticisi Jay Parikh, adayların takım çalışmasına uyum sağlayıp sağlamadığının çok önemli olduğunu belirtiyor.
“Başarılı adaylar, öncelik sırasını şirket, takım ve kendileri olarak belirleyebilen kişilerdir” diyor.
31. Central Park’ta Dondurma Standı Açsanız Aylık Ne Kadar Para Kazanabilirsiniz?
Google girişimlerinden biri olan Jigsaw’ın AR-GE müdürü Yasmin Green, yaratıcı ve bağımsız düşünebilen, kendi ayakları üzerinde durabilen adaylara öncelik veriyor ve “İnsanların belirsiz durumlarda neler yaptığına ve zor zamanlarda eğlenmeye nasıl bakabileceklerine tanık olmak istiyorum. Çünkü Google bünyesinde çalışmaya başladığınızda bu çeşit bir ortamı deneyimleyeceksiniz” diyor.
33. Çekiç ve Çivi 1.10 Dolar. Çekiç Çividen 1 Dolar Daha Pahalı. Çivinin Fiyatı Nedir?
İş arama motoru ZipRecruiter’ın operasyon müdürü Jeff Zwelling, mülakatlarda mantık yürütmeye dayalı sorular sormakta oldukça hevesli.
“Bazı adaylar bu soruya 10 cent diyerek anında yanıt veriyor, bu da yanlış bir cevap. Adaylardan doğru yanıt beklemiyorum ancak düşünme yöntemlerini ve mantık yürütme becerilerini görmek benim için önemli” ifadelerini kullanıyor.
34. Takım Arkadaşlarınızı Anlatabilir Misiniz?
Kozmetik firması Amway’in ABD müdürü Jim Ayres, potansiyel lider adaylarının duygusal zekalarını ölçmeye özen gösteriyor ve adaylara aile üyeleri ve çalışma arkadaşları hakkında sorular yöneltiyor; onların en iyi ve en kötü özelliklerini soruyor.
“Adaylara tuhaf gelebilir ancak liderlik vasfına sahip bir kişi çevresindeki bireyleri iyi değerlendirebilmelidir” şeklinde açıklıyor.
35. Sizi Sevmeyen Biri Sizin Hakkınızda Ne Söyler?
McChrystal Group’un kurucusu General Stanley McChrystal, bu tür bir sorunun, adayların başkaları tarafından nasıl algılandıklarını fark edip edemediklerini ölçme amacı taşıdığını dile getiriyor.
Burada önemli olan, verilecek yanıtın niteliğidir. “Adayın sevilmeyen özelliklerini düşünmesini sağlıyor bu soru. Aynı zamanda, kariyerleri üzerinde etkili olan biri karşısında kendini ifade etme cesaretlerini de test ediyor” diyor McChrystal.
36. Sabah Yataktan Kalkmak İçin Sizi Motive Eden Şey Ne?
Video slayt hizmeti sunan Animoto’nun CEO’su Brad Jefferson, adayların motivasyonlarını ve tutkularını anlama amacında bu soruyu yöneltiyor.
“Bir bireyi motive eden değerleri bilmek oldukça önemli. Hayatta devamlı inişler ve çıkışlar yaşanır. Ancak, bir kişinin başarılı olabilmesi için zor zamanlarda motivasyonlarını kaybetmemesi gerekiyor. Tutku ile sevdikleri bir alanda görev alan kişiler zor zamanlarda bile işlerine dört elle sarılmayı başarabilmektedirler” diye ekliyor.
