Borsada Zengin Olmanın Yolları: Başarılı Yatırımcıların Hikayeleri

“Warren Buffett Tarzı” adlı eser, Warren Buffett’ın zenginliğinin ardındaki düşünce yapısını keşfetmemize olanak tanıyor.

Yatırımcılar, kitabı baştan sona okuyarak fayda sağlayabilir; ancak biz, Buffett’ın zihnine adım atmanızı kolaylaştıracak ve borsa yolculuğunuzda zenginlik kazanmanıza yardımcı olacak bazı öneri ve ipuçlarını derledik. İşte borsa yatırımlarında zengin olmayı hedefleyenler için 9 özel tavsiye:

Borsadan Zengin Olmanın Yolları

1- Hisse Senetlerine İş Gibi Bakın

Birçok yatırımcı hisse senetlerini sadece ticaretlerinde kullanılan kağıt parçaları olarak düşünmektedir. Bu süreç, onların aşırı duygusal kararlar almalarını önleyebilir, fakat aynı zamanda doğru yatırım kararları vermelerini de engelleyebilir.

Bu nedenle Buffett, yatırımcılara sahip oldukları şirketlerin “ortakları” olduklarını düşünmelerini öneriyor. Yatırımcılar bu bakış açısıyla hareket ettiklerinde, hazırlıksız kararlar vermekten kaçınır ve uzun vadede daha disiplinli bir yaklaşım sergileyebilirler.

2- Yatırımınızı Aşırı Çeşitlendirmeyin

Yatırımcılar, tüm varlıklarını tek bir yere koymak yerine her birini farklı yere dağıtmaktan kaçınmalıdır. Buffett’a göre, aşırı çeşitlendirme bazen hiçbir çeşitliliğin olmaması kadar zararlı olabilir. Bu yüzden Buffett, yatırım fonlarına katılmamayı tercih etmektedir; çünkü yalnızca birkaç seçkin şirkete yatırım yapmayı yeğlemektedir.

Buffett, yatırımcıların öncelikle yaptıkları ödevi tamamlayarak güvenli yatırımlar yapmalarını önerirken, dikkatli ve bilinçli bir yaklaşım sergilemelerinin önemine vurgu yapar. Güvenilir bir temel oluşturduktan sonra, yatırımcıların hisselerine güvenerek belirli oranlarda yatırım yapmaları gerektiğini ifade etmektedir.

Buffett’ın bu yaklaşımı şu sözüyle özetlenebilir: “Önemli olan en iyi şirketlere sahip olmak değil, o şirketler hakkında nasıl hissettiğinizdir. Eğer elinizdeki en iyi şirket, size en az risk sunuyorsa ve uzun vadede umut verici görünüyorsa, o zaman neden paranızı başka bir şirketle riske atalım?”

3- Piyasayı Sürekli İzlemekten Kaçının ve Al-Sat Yapmayın

Sürekli olarak alım-satım yapma arzusu, bir yatırımcıya kısa vadede yüksek kazançlar getirebilir; ancak Buffett’a göre bu durum, yatırım getirilerini ciddi anlamda kısıtlayabilir.

Yatırımcılar, uzun vadeli bir perspektifle hareket etmelidir. Bu zihniyet, hem yüksek komisyon ödemelerinden kaçınmalarını sağlar hem de piyasalardaki kısa dönem dalgalanmalardan daha az etkilenmelerine olanak tanır.

Sürekli alım satım yapmanın altında yatan birçok sebep psikolojiktir. Duygusal olarak kayıplara, kazançlardan daha fazla tepki veririz. Piyasanın kısmi yükselmeleri sırasında hissemiz değer kaybetse bile, kaygı ve hislerimiz doğrultusunda hareket edebiliriz.

4- Temel Analize Odaklanın

Hisse senedi fiyatları, belirli bir yatırım seçeneğinin başarılı olup olmadığını gösteren kritik bir belirteç olsa da Buffett bu göstergeden çok, işletmenin ekonomik performansına odaklanmaktadır. Eğer bir şirket, karlı bir şekilde büyümek için gereken adımları atıyorsa, hisse fiyatları zamanla bu durumu yansıtacaktır.

Başarılı yatırımcılar, hak sahibi oldukları şirketlerin gerçek değerlerini analiz etmeli ve bu doğrultuda hareket etmelidir. Temelleri sağlam olan ve süreklilik gösteren bir büyüme sergileyen şirketlerin hisse fiyatları, uzun vadede artış gösterecektir.

5- Olasılıkları Değerlendirmeyi Öğrenin

Briç oyunu, en başarılı oyuncuların rakiplerini yenmek için matematiksel olasılıkları hesapladığı bir kart oyunudur. Buffett’in bu oyunu hem sevdiği hem de aktif olarak oynadığı biliniyor; zira stratejilerini bu oyunun ötesine taşıyor ve yatırım alanında uyguluyor.

Hisse alırken, Buffett yatırımcılara şirketlerin ekonomik koşullarına odaklanmalarını ve bu koşulların gelecekteki olasılıkları nasıl etkileyeceğini değerlendirmelerini öneriyor.

Olasılıkları göz önünde bulundurmanın belirli avantajları vardır. Örneğin, 5 veya 10 yıllık bir planda bir şirketin kazanç olasılıklarını değerlendiren bir yatırımcı, hisse fiyatlarındaki geçici dalgalanmalara daha rahat katlanabilir.

6- Yatırımın Psikolojik Yönlerini Tanıyın

Başarılı yatırımcıların belirli bir zihniyeti benimsemeleri gerektiğini kabul etmelisiniz. Bu kişiler, olasılıklar ve ekonomik koşullar üzerinde yoğunlaşmalı ve kararlarını mantıklı bir düşünce yapısı ile almalılar.

Sonuç olarak, yatırımcıların en büyük düşmanı kendi duygularıdır. Buffett, duygusal dalgalanmalarla başa çıkmanın en iyi yolunun, işin dayanaklarına olan inancın kaybolmamasını sağlamak ve hisse senedi piyasasına aşırı endişeyle yaklaşmamak olduğunu belirtmektedir.

7- Piyasa Tahminlerini Göz Ardı Edin

Piyasalardaki olumsuzluklar ve durgunlukla ilgili sürekli olarak “çok yakında” diye iddialarda bulunan kişilere rağmen, genel anlamda piyasalar oldukça istikrarlıdır. Bu nedenle, felaket senaryolarına odaklanmamalısınız.

Farklı bir perspektiften bakarsak, birçok iyimserin sürekli bir yükseliş olduğunu iddia etmesi de göz ardı edilmemelidir. Tüm bu karmaşa içinde Buffett, yatırımcıların çabalarını, piyasa tarafından yeterince değerlendirilmeyen hisseleri belirlemeye yönlendirmelidir. Hisse senetleri, şirketin gerçek değerinin anlaşılmasıyla birlikte (daha yüksek fiyatlar ve artan talep) daha çok kazandıracaktır.

8- Doğru Anı Bekleyin

Hagstrom’un kitabında, bilge bir yatırımcı örneği olarak efsanevi beyzbol oyuncusu Ted Williams’ın modeli kullanılmıştır. Williams, bir vuruş yapmadan önce belirli bir pozisyon için hazır olurdu; bu disiplini sayesinde bir oyuncudan daha yüksek bir vuruş oranı elde etmiştir.

Benzer şekilde, Buffett yatırımcılara sadece 20 seçme hakkına sahip olduklarını düşünmelerini tavsiye eder. Bu bakış açısı, sıradan yatırım yapmaktan kaçınmalarını sağlayarak, portföylerinin genel getirilerinde artışa yol açabilmektedir.

9- Uzun Vadeli Tutmanın Gücü

Bir hisseyi 10 yıl boyunca tutmayı düşünmüyorsanız, onu 10 dakikalığına bile tutmayı düşünmeyin. – Warren Buffett

İyi Yatırımın Gücü:

Farz edelim ki tarih 13 Mart 1986, Microsoft’un halka arz edildiği gün. O dönemde arabaların çoğu yaklaşık 10 bin dolara satılmaktaydı. O tarihte bir otomobil almak yerine Microsoft hisseleri satın aldığınızı düşünün. O yatırımınız günümüzde 40,8 milyon dolara tekabül ederdi.

Bu örnek, birçok kriz ve sıkıntıyı aşabilen iyi bir yatırımın gücünü göstermektedir. Şimdi alternatif bir senaryoya dönelim. Farz edelim ki 10 bin dolarlık bir yatırım ile 10 farklı şirketin hisse senetlerini aldınız ve bunlardan biri de Microsoft olsun.

En kötü senaryoyu düşünün; hisse senetlerini aldığınız 10 şirketten 9’u iflas etti. Sizin için sonuç ne olurdu?

10 bin dolarlık yatırdınız, hemen sonrasında 9 bin dolar kaybettiniz ve %90’lık bir zarara ulaştınız. Ancak uzun bir süre boyunca düşündüğümüzde, Microsoft hissesi sayesinde 2021 yılı itibarıyla 4,08 milyon dolara sahip oldunuz; bu, temettü gelirleri hariçtir.

Çoğu insan o Microsoft hissesini uzun yıllar boyunca tutmazdı. Ana paralarını 2-3 katına çıkardıktan sonra hemen satacaklarını söyleyebilirim. Eğer ellerinde tutmaya devam etselerdi, bu büyük kazançlardan mahrum kalırlardı.

Yatırımcı davranışını inceleyen disipline davranışsal finans denir. Bu disiplin, insanların duygusal kararlar aldığını ve fiyatlardaki kısa vadeli dalgalanmalara kayıtsız kalamadıklarını gösterir. Bu nedenle, borsa dalgalanmalarında duygularınıza yenik düşmeden ani kararlar vermemelisiniz.

Duygularınız, Uzay Yolu’ndaki Mr. Spock gibi olmalı. Borsa düştüğünde üzülmeli, yükseldiğinde mutlu olmamalısınız.

Uzun vadeli yatırım, sabırlı olmayı gerektiren bir süreçtir ve bu süreçte birçok zorluklarla karşılaşabilirsiniz. Hisse sahiplerinin çoğu, hesaplarındaki düşüşleri gördüğünde satış yapma eğiliminde olur. Bunun temel nedeni, hisse yatırımlarının doğasını tam anlayamamalarıdır. Bu durum, yalnızca zarar etmemize değil, aynı zamanda yükseliş dönemlerinden de faydalanamamıza yol açar.

Örnek: 1986 Yılında 10 Bin Dolar Yatırım:

Eğer bir yatırımcı Microsoft’u keşfetmek için yeterince yetenekli veya şanslı değilse, ne olacak? Neyse ki, harika işletmeler, özellikle sıkıcı görünenler, olağanüstü iyi yatırımlar olabilir. Beklemeye değer olmak için hepsinin Microsoft olmasına gerek yok.

O güne geri dönelim. Diyelim ki, tüm paranızla Microsoft hissesi almak yerine, 10 bin dolarlık yatırımınızı ikiye böldünüz.

Bir kısmını, Amerika’daki en büyük ve güvenilir beş şirkete yatırdınız. Bu şirketler herkesin tanıdığı, uzun süre boyunca piyasada yer alan ve sürekli temettü ödeyen güçlü finansal yapıları olan firmalardır.

Zaman içinde, McDonald’s Corporation, Johnson & Johnson, Hershey, Coca-Cola ve Clorox’u seçtiniz. Diğer yarısını ise yüksek riskli küçük hisselere yatırım yaparak değerlendirdiniz, bu hisselerin potansiyeline güven duydunuz ancak sonra bu yatırımınız kayboldu.

%50 kayıpla başladınız. Ancak, elinizde yalnızca büyük markaların hisseleri kaldı. Bu durumda nasıl bir performans bekliyorsunuz? Bu sıkıcı şirketlerin haberleri ve görünmeyen başarıları sizi zor durumda mı bırakacak? Aksine! Aşağıdaki grafik, 1986-2014 yılları arasında bu portföyün toplam kazancını göstermektedir.

• Hershey yatırımınız 1.000 dolar, toplamda 24.525,92 dolara ulaştı (4.098,17 dolarlık temettü ve 20.427,75 dolarlık hisse artışı).
• Coca-Cola yatırımınız 1.000 dolar, toplamda 25.562,42 dolara ulaştı (5.988,38 dolarlık temettü ve 19.574,04 dolarlık hisse artışı).
• Clorox yatırımınız 1.000 dolar, toplamda 20.668,36 dolara ulaştı (4.580,24 dolarlık temettü ve 16.088,36 dolarlık hisse artışı).
• Johnson & Johnson yatırımınız 1.000 dolar, toplamda 40.088,31 dolara ulaştı (8.567,14 dolarlık temettü ve 31.521,17 dolarlık hisse artışı).
• McDonald’s yatırımınız 1.000 dolar, toplamda 16.092,36 dolara ulaştı (3.147,97 dolarlık temettü ve 12.944,39 dolarlık hisse artışı).

Sonuç olarak, yatırdığınız 5.000,00 dolar, 26.381,90 dolarlık temettü ve 100.555,71 dolarlık hisseden doğan değer artışı ile toplamda 126.937,61 dolara yükseldi.

Sonuç

Warren Buffett’a dair derin bir anlayış sunan “The Warren Buffett Portfolio” adlı eser, zamanla değer kazanan bir çalışma. Eğer zaman ayırır ve Buffett’ın kanıtlanmış stratejilerinden bazılarını yaşamınıza entegre ederseniz, hisse seçimlerinizde daha başarılı olabilir ve uzun vadede borsa yoluyla zenginleşebilirsiniz.