İlk Bilgisayar Nasıl Ortaya Çıktı ve Ne Zaman Kullanılmaya Başlandı?
İlk bilgisayarlar nasıl bir şeydi hiç düşündünüz mü? Günümüz teknolojisinde bilgisayarlar masaüstü, dizüstü veya tablet gibi farklı versiyonlarıyla geçmişle günümüz arasındaki en belirgin inovasyonlar arasındadır. Temel olarak insan yaşamını kolaylaştırmak amacıyla üretilen, ancak zamanla tamamen farklı işlerin yapılmasına olanak tanıyan bu cihazların ilki nasıldı? Hangi dönemlerde ne amaçla kullanıldıklarına bir göz atalım.
İlk bilgisayar nasıl ortaya çıktı?
Bilgisayarlar, programlama araçları kullanarak verileri işleyip saklayabilen ve analiz edebilen mantıksal işlemleri belirli algoritmalarla gerçekleştiren makinelerdir. Günümüzde eğitim, haberleşme, iş ve eğlence gibi pek çok temel ihtiyacı karşılayan bu cihazların tarihi, yaklaşık 100 yıllık bir gelişim sürecine sahiptir. Ancak ilk bilgisayar, bugünden çok daha farklı işlevlerde kullanılıyordu.
Geçmişte, nüfus oranının düşük olması sayesinde hesaplamalar abaküs gibi basit araçlarla kolayca yapılabiliyordu. Ancak nüfusun artması ve yaşam koşullarının değişmesi, daha karmaşık hesaplamaların daha kısa sürede gerçekleştirilmeye başlanmasına yol açtı.
Bu bağlamda, bilgisayarların icadına giden tarihin ilk adımlarında, Pascal’ın hesap makinesi ve Leibniz çarkı gibi basit matematiksel işlemler yapabilen aletler geliştirildi. Delikli kartlar kullanılarak otomatik olarak çalışan ilk elektromekanik bilgisayar Mark-1 bu dönemde icat edildi. Zamanla bu kartlar bellek olarak kullanılmaya başlandı. Programlanabilir ilk bilgisayar Z3 ise, 2. Dünya Savaşı sırasında Almanlar tarafından gizli kodlar yazmak için kullanıldı.
Modern bilgisayar ne zaman ortaya çıktı?
Teknoloji tarihinde bugünkü bilgisayar gelişimlerinin temelini oluşturan ve ilk modern bilgisayar olarak kabul edilen en önemli cihaz ENIAC’tır. Fizikçi ve bilgisayar bilimcisi John W. Mauchly ile elektrik mühendisi J. Presper Eckert tarafından geliştirilen ENIAC, savaş sırasında atılan bombaların düşeceği yerleri hesaplamak için tasarlanmıştı. İnsan gücüyle yaklaşık 20 saat süren bu işlem, ENIAC ile yalnızca 30 saniyede gerçekleştirilebilmekteydi.
Mikroişlemci ve entegre devre gibi teknolojik yenilikler henüz o dönemlerde mevcut olmadığından, ENIAC, 18.000 adet vakumlu tüp ve toplamda 5 milyon ek parçayla oldukça büyük bir alana yayılmıştı ve 30 ton ağırlığındaydı. 50 evin günlük enerji harcamasına eşit bir enerji tüketen ENIAC’ın soğutma sistemi de aynı şekilde enerji tüketiyor ve geniş bir alan kaplıyordu.
Tarihin ilk bilgisayarı olarak kabul edilen ENIAC’ın ilk denemeleri 1945 yılında gerçekleştirilmiş ve basına tanıtımı ise savaşın sona erdiği yıl olan 1947’de olmuştur. Savaş sonrası birkaç yıl boyunca hava tahminleri gibi birçok bilimsel hesaplama için ENIAC kullanılmıştır.
Ancak, daha az enerji tüketebilen EDVAC ve ORDVAC gibi cihazlar geliştirildiğinde, ENIAC tarihin derinliklerine gömülmeye başlamıştır. Günümüzde ENIAC’a ait parçalar ve üretiminde kullanılan malzemeler Washington’daki Amerikan Ulusal Müzesi’nde sergilenmektedir.
