Bilgisayar Donanım Bileşenleri Nelerdir?

Donanım bileşenleri nelerdir? Bilgisayarı oluşturan elektronik bileşenlerin her birine donanım birimi denir. Donanımlar, bilgisayarın gözle görülebilen ve elle tutulabilen bölümleridir. Temel donanım birimleri, hem kasanın içinde hem de dışında yer alabilir. Kasa içinde bulunan bileşenler bilgisayar iç donanım birimleri olarak, dışarıda bulunanlar ise harici donanım birimleri olarak adlandırılır.

Donanım bileşenleri hakkında

Donanım bileşenleri nelerdir ve kaç gruba ayrılır? Bilgisayar donanım birimleri; verinin bilgisayara girişi, işlenmesi ve kullanıcıya aktarılmasına göre üç ana kategoriye ayrılır. Bilgisayar donanım birimleri, kasanın içindeki ve dışındaki bileşenler olarak ikiye ayrılır: harici ve dahili donanımlar. Harici depolama birimleri şunlardır:

Fare (Mouse)

Ekrandaki imleci hareket ettirerek bilgisayarın kullanılmasını sağlar. Fare ile komut girişi de gerçekleştirilir. Üzerinde sağ ve sol tuşlar ile bir tekerlek bulunur, bu da bilgisayara komut vermeyi kolaylaştırır.

Bilgisayarın temel donanım bileşenlerindendir. Fareler, kablolu ve kablosuz olarak ikiye ayrılır. Günümüzde en çok tercih edilen türler optik ve lazer farelerdir.

Klavye (Keyboard)

Harici olarak kullanılan klavyeler, üzerindeki harf, rakam, sembol ve görev tuşları ile bilgisayara komut vermeyi sağlar. Klavyelerde genellikle 101 ile 106 arasında tuş bulunur.

Klavyeler, sol üst köşedeki ilk harfe göre isimlendirilir. Türkiye’de yaygın olarak Q ve F klavye kullanılmaktadır. Bu donanım birimi, bilgisayarlar içinde önemli bir yer tutar ve kablolu ya da kablosuz çeşitleri bulunur.

Ekran (Monitör)

Bilgisayarın üzerinde yapılan işlemleri ve sonuçlarını gösteren dahili birimdir. Ekranın netliği ve çözünürlüğü, önemli bir konudur.

Monitörlerdeki çözünürlük, ekrana yatay ve dikey olarak sığan piksel sayısına bağlıdır. Çözünürlük arttıkça netlik de artar. Günümüzde en çok tercih edilen monitör boyutları 15 ve 17 inçtir.

Kasa

Kasa sistemleri, dahili donanım bileşenlerini koruyan ve onları bir arada tutan yapılardır. Üç temel kasa tipi bulunmaktadır. Kasa tipi, kullanıcıların boyut, güç ve donanım birimi gereksinimlerine göre değişebilir.

En yaygın kasa türleri masaüstü, kule ve slim tasarımlardır. Kasa sistemleri, bilgisayar performansı için kritik öneme sahiptir.

Hoparlör (Speaker)

Bilgisayarda bulunan sesleri kullanıcıya ileten dahili birimlerdir. Kablolu ve taşınabilir Bluetooth özelliklerine sahip modelleri mevcuttur.

Hoparlör sistemleri, kasanın içindeki ses kartına bağlanır. Böylece gelen sesler, kullanıcıya net bir şekilde iletilir. Günümüzde farklı ihtiyaçlara cevap veren hoparlör sistemleri mevcuttur.

Kulaklık (Headphone)

Bilgisayardaki sesleri kullanıcıya aktaran bir diğer dahili bileşendir. Genellikle kulak üstü modeller tercih edilir.

Kulaklık modelleri kablolu ve kablosuz olarak çeşitlenir. Kaliteli bir bilgisayar kulaklığı, yüksek ses kalitesi sunar. Bu, özellikle müzik dinlerken veya oyun oynarken doğru seçim yapmanızı gerektirir.

Mikrofon

Kullanıcının sesinin bilgisayara net bir şekilde aktarılmasını sağlayan bir bileşendir. Genellikle görüntülü ve sesli iletişim sırasında tercih edilir. Ayrıca sunum yaparken sesli anlatım için de kullanılır.

Yüksek kaliteli mikrofonlar, ses kaydı sırasında net ve temiz bir çıktı sağlamaya yardımcı olur. Mikrofon modellerinin frekans yanıtı, hassasiyeti ve sinyal-gürültü oranı, ürünün performansını doğrudan etkiler.

Web Kamera (Webcam)

Kullanıcının görüntüsünü bilgisayara doğru bir şekilde aktararak kaydedilmesini sağlar. Bu cihazlar, görüntülü sohbetler veya fotoğraf çekimleri için sıklıkla kullanılır.

Web kameralarının sunduğu çözünürlük oranı, görüntü kalitesini belirler. Genellikle 720p (HD), 1080p (Full HD) ve 4K (Ultra HD) modeller tercih edilmektedir.

Yazıcı (Printer)

Bilgisayar yazıcısı, dijital verileri fiziksel bir forma (kağıda) aktaran bir cihazdır. Yazı veya resimleri çıktısını alarak sunar. Mürekkep püskürtmeli, lazer ve nokta vuruşlu çeşitleri bulunmaktadır.

Baskı kalitesi, genellikle DPI (dots per inch) özelliğine dayanarak değerlendirilir. Yüksek DPI, daha keskin ve detaylı baskılar sunar.

Tarayıcı (Scanner)

Kitap, dergi ya da diğer kağıtlarda bulunan görüntü, yazı ve grafik bilgilerini bilgisayara aktaran bir cihazdır. Dijitalleştirilen veriler, farklı amaçlarla işlenebilir, saklanabilir veya paylaşılabilir.

Tarayıcıların çözünürlüğü de DPI (dots per inch) cinsinden ölçülür. Yüksek DPI değerleri, daha net ve detaylı tarama yapma olanağı sağlar.

Modem

Modemler, telefon hattından aldığı sinyalleri çevirerek bilgisayarın internete bağlanmasını sağlar. Kablolu (Ethernet), USB, PCI ve kablosuz (Wireless) gibi modellerde bulunur. Modemler, çeşitli internet bağlantı türlerini destekleyebilir. En yaygın bağlantı türleri DSL, kablo, fiber ve uydu sistemleridir.

Donanımlar, bilgisayarlar içinde bir bütünlük içinde çalışır. Her bir bileşen, bilgisayarı çalıştırmak için diğer bileşenlerden destek alır. Bilgisayar iç donanım birimleri dışında harici depolama birimleri de bulunmaktadır. Dahili donanım birimleri (harici) şunlardır:

Anakart (Motherboard)

Tüm harici ve dahili donanım birimlerinin iletişimini sağlayan en önemli bileşendir. Kasa içinde en büyük alanı kaplar. Sistem üzerindeki bazı birimler anakart üzerinde yerleşik olabilirken, bazıları dışardan eklenebilir.

Anakart üzerinde yonga setleri ve veri yolları bulunur. Sistemdeki bileşenler bu veri yolları aracılığıyla sağlıklı bir şekilde iletişim kurar. Anakart satın alırken, önemli olan uyumlu bir yonga setine sahip olmaktır.

İşlemci (CPU)

Bilgisayarın temel merkezi işleme birimidir. Mantıksal ve aritmetik işlemleri gerçekleştiren donanım bileşenidir. Giriş birimlerinden aldığı veriler üzerinde işlem yaparak sonucu çıkış birimlerine aktarır.

Bilgisayardaki tüm işlemleri gerçekleştiren bu birim, sistemin hızında önemli bir rol oynamaktadır. Ayrıca, diğer bileşenlerle sağlıklı bir iletişim sağlar.

RAM Bellek

Bilgisayarın temel donanım bileşenlerinden biri olan RAM, geçici bir hafıza birimidir. Bilgisayar açıldığında işletim sistemi ve gerekli programlar ilk olarak RAM’e yüklenir. Bilgisayar açık kaldığı süre boyunca yapılan işlemler bu bölümde saklanır.

Bilgisayarı kapattığınızda ya da elektrik kesildiğinde bu bölümde saklanan tüm bilgiler silinir. RAM kapasitesi, bilgisayarın hızına doğrudan etki eder. Ne kadar güçlü bir RAM’e sahipseniz, bilgisayarınız o kadar hızlı işlem yapar.

Sabit Disk (Harddisk)

Bilgisayar donanım bileşenlerinden biri olan harddisk, sistemdeki verilerin kalıcı olarak saklanmasını sağlar. Bilgisayar kapalı olduğunda veya elektrik kesildiğinde içindeki bilgileri silmez.

Modern bilgisayarlarda genellikle HDD (Hard Disk Drive) ve SSD (Solid State Drive) kullanılmaktadır. HDD, manyetik plakaların yer aldığı hareketli bir disktir. Bu sistem, plakaların dönmesiyle üzerine bilgi kaydeder.

Ekran Kartı (Display Card)

Ekran görüntüsü ile ilgili birimlerin bağlandığı alet. Bilgisayardaki tüm görüntüleme işlemlerinin ekranda görünmesini sağlar. Ekran kalitesi, hem ekrana hem de ekran kartına bağlıdır.

Bilgisayarınızda oyun oynarken veya grafik uygulamaları kullanırken iyi görüntü almak için ekran kartınızın ihtiyaçlarınıza uygun güçlü olması gerekmektedir.

Ses Kartı (Sound Card)

Bilgisayar donanım birimleri arasında yer alan ses kartı, hoparlör, kulaklık ve mikrofon gibi dahili bileşenlerin bağlandığı birimlerdir. Dijital ses sinyallerini analog sinyallere çevirerek kullanıcılara iletilmesini sağlar.

Ses kartları, bilgisayarların ses kaydı, oynatma ve işleme yeteneklerini geliştirmek için tercih edilir. Özellikle oyun deneyimleyenler için güçlü bir ses kartı kullanılması tavsiye edilmektedir.

Güç Kaynağı (Power Supply)

Bilgisayar bileşenlerine gerekli olan gücü sağlayan bileşendir. Sistem, elektriği güvenli bir şekilde donanım birimlerine iletir. Güç kaynağı, AC (alternatif akım) elektriği bilgisayarın bileşenlerinin ihtiyaç duyduğu DC (doğru akım) elektriğe dönüştürür.

Güç kaynakları, sağladıkları elektrik gücü ile ölçülür ve genelde watt (W) cinsinden ifade edilir. 400W, 500W, 750W ve 1000W gibi değişik kapasitelerde satışta bulunmaktadır.

Soğutucu Fan

Bilgisayar çalışırken kasanın içinin aşırı ısınmasını önler. Donanım birimleri çalışmaya devam ettikçe bilgisayar kasası ısınır. Yüksek ısı, bileşenlerin bozulmasına veya yavaş çalışmasına sebep olabilir.

Donanım bileşenlerinin zarar görmemesi için fanlar, sıcaklığı sabit tutar. Kasa içerisini soğutmak için hava veya sıvı soğutma sistemleri tercih edilir.

Bilgisayarda istenen sonuçları elde etmek için birçok işlemin gerçekleştirilmesi gerekir. Bu noktada bilgisayar donanımları devreye girer. Her bir donanımın kendine özel bir görevi vardır. Dolayısıyla bilgisayarın temel donanım birimlerinin görev ve özelliklerini bilmek oldukça önemlidir. “Donanım bileşenleri nelerdir?” sorusunun yanıtını bu makalede sizler için derledik.