Prenses Diana’nın intikam kıyafetinin öyküsü

Tarihin en ikonik kraliyet kıyafetlerinden biri: Diana’nın “intikam elbisesi”. Bu küçük siyah elbisenin dikkat çekmesinin sebebi yalnızca tarzı değildi.

Kraliyet uzmanı Richard Fitzwilliams ve Manchester Metropolitan Üniversitesi’nde moda anlatıları üzerine uzmanlaşmış kültür tarihçisi profesör Benjamin Wild, Reader’s Digest dergisinde “intikam elbisesi”nin hikayesini ve önemini yorumladı.

Prenses Diana’nın intikam elbisesi, Yunan tasarımcı Christina Stambolian tarafından tasarlanan, kraliyet çevresi için cesur sayılabilecek bir küçük siyah elbiseydi. O dönemde on yıldan fazla bir süredir kraliyet ailesinin bir üyesi olan Diana, dünyanın en popüler kadınlarından biriydi. İki küçük oğlu bulunuyordu ve bir buçuk yıldır ayrı yaşamalarına rağmen, hâlâ Prens Charles ile evliydi.

Diana, bu elbiseyi 29 Haziran 1994’te Londra’daki Serpentine Gallery’de düzenlenen Vanity Fair galasında giydi. O gece, kocası Prens Charles, İngiliz televizyonunda kendisini aldattığını açıklamıştı.

Elbise, omuzları açık, derin bir dekolteye sahip, dar ve kısa bir parçaydı; Diana gibi bir stil ikonuna bile dönemin diğer kraliyet stillerinden ciddi bir sapma sayılabilirdi. Wild, elbisenin özelliklerini şu şekilde tanımlıyor: “Diana’nın vücudunu saran ipek elbisenin asimetrik eteği ve arkasında provokatif bir şekilde dalgalanan, prensesin tenini oldukça fazla sergileyen siyah şifon bir kuyruğu vardı. Diana, görünümünü tamamlamak için elbiseyi siyah külotlu çorap, yüksek topuklu ayakkabılar ve ortasında büyük bir safir yer alan çok sıralı inci gerdanlıkla kombinliyordu.”

Profesör Wild ve kraliyet uzmanı Fitzwilliams’a göre, bu ikonik görünüm; Diana’nın kendi hayatının kontrolünü ele almasına yardımcı olan cesur bir tavırdı. Fitzwilliams, “Diana o gün tüm dikkatleri üzerine çekti” diyor.

Wild, “İntikam elbisesi Diana için bir zaferdi. Duygularını en ilginç biçimde dünyaya duyurdu ve anında insanların sempatisini kazandı. Charles, halkla ilişkiler konusunda bilgili değildi. İnsanların o röportajdan hatırladığı tek şey, onun zina yaptığını itiraf etmesiydi. Bu, onun için bir halkla ilişkiler felaketi oldu.” dedi.

Prenses Diana, hayır etkinliğinde Valentino markalı bir elbise giymeyi planlamıştı, ancak son anda fikrini değiştirdi. Aslında, bu haberi bir gün önce basına sızdıran, İtalyan tasarımcı kendisiydi.

Wild, “Diana bu elbiseyi üç yıl önce satın almış, fakat biraz riskli olduğu düşüncesiyle hiç giymemişti” diyor. “Bu elbise, prensesin daha önce giydiği veya tüm kraliyet mensuplarının giydiği elbiseden çok farklıydı.”

Olasılıkla evet! Kraliyet ailesinin kıyafet kuralları, kadınlar için mütevazı, zarif ve kışkırtıcı olmayan stiller gerektiriyor. Elbette, kraliçe bu yazısız kuralların ihlali hakkında herhangi bir yorumda bulunmadı, ama bunun kapalı kapılar ardında tartışılmadığı anlamına gelmiyor. Prenses Diana’nın giydiği intikam elbisesi, dar kesimi, düşük yakası ve kısa eteği ile kasıtlı olarak bir meydan okuma ve adeta kışkırtıcı bir seçimdi. Ayrıca, siyah geleneksel olarak cenazeler için ayrılan bir renktir, en azından İngiliz kraliyet ailesi üyesiyseniz.

Ve hepsi bu kadar değil; Diana’nın inci kolyesi başka kuralları da ihlal ediyordu. “Tarih boyunca inciler, üretim şekilleri nedeniyle bekaret ve saflık simgesi olarak kabul edilmiştir. Kocasının zina hakkında konuştuğu bir akşam inci takmak oldukça anlamlıdır,” diyor Wild. “Kraliyet ailesinin bir üyesi olarak apolitik olmanız gerekiyor ve bu, kişisel görüşleri de kapsar. Bu elbise ve kolye, tam olarak hissettiklerini ifade ediyordu.”

(Görsel kaynağı: Splashnews, Shutterstock)

Halkın büyük bir kısmı ve medya, elbisenin cesur stiline rağmen anında Prenses Diana’nın tarafını tuttu. “Bence insanlar şoktaydı ama aynı zamanda oldukça destekleyici bir ruh hali de vardı. Herkes onun bu elbiseyi neden giydiğini anladı; bu yönüyle seçiminin çok planlı olduğunu söyleyebiliriz,“ diyor Wild. ”İnsanlar, bu karmaşık ve bazen arkaik kraliyet kurallarını uygulamaya çalışan birini gördü ve aynı zamanda halk, onun bedenini ve kıyafetlerini bir mesaj vermek için kullanmayı sevdiğinin farkındaydı. Bu, Diana’nın gizli gücü olarak değerlendiriliyordu.”

İlginçtir ki, bu elbise günümüzde genellikle “intikam elbisesi” adıyla bilinse de, 1994 yılında birçok farklı isimle anılıyordu. Wild, “Times gibi bazı gazeteler bu elbiseye ‘Sana göstereceğim’ elbisesi adını verdi. Diğerleri ise Diana’nın Serpentine Galerisi’nde giydiği için ‘Serpentine elbisesi’ olarak adlandırdı; burada daha derin bir sembolizma mevcut. Hepimizin anlayabileceği ve hayranlık duyabileceği bir sembolizm. Wild, “[İntikam elbisesi] giysilerimizin gücünü, bir elbiseyle sözcüklerin yapabileceğinden çok daha fazlasını ifade etme yeteneğini gösteriyor” diyor. “Bu, halka açık bir intikam ve başkaldırı eylemiydi. Kurumlar Diana’yı susturmaya çalışıyordu, ancak o buna hayır dedi.”

Bunun ötesinde? Diana’nın intikam elbisesini ölümünden yalnızca üç yıl önce giydiğini unutmamak gerek; bu nedenle “kıyafetleriyle kendini gerçekten ifade etmeye çalıştığını gördüğümüz son anlardan biriydi,” diyor Wild. Bu anı tetikleyen hüznün ve birkaç yıl sonra yaşadığı trajik ölüm, onun moda ifadesini daha da derin hale getiriyor.

İskoç koleksiyoner Graeme Mackenzie, 25 Haziran 1997’de New York’taki bir müzayedede, Prenses’in Paris’te geçirdiği trafik kazasından yalnızca iki ay önce, intikam elbisesini 74.000 dolara satın aldı. Görünüşe göre, Prens William’ın annesinin 79 elbisesinin hayır amaçlı müzayedede satılması fikri ona aitti. (Onun sakladığı tek bilinen elbise, şu anda oğulları William ve Harry’ye ait olan gelinlikti.)

Mackenzie, Diana’nın intikam elbisesini hâlâ elinde bulunduruyor ve medyada çıkan haberlere göre, onu güvenli bir banka kasasında saklıyor. Elbise, zaman zaman hayır amaçlı etkinliklerde sergileniyor. Ayrıca, İrlanda’nın Kildare kentindeki Newbridge’s Museum of Style Icons’da, prensesin ölümünün 20. yıldönümüne özel olarak sergilenmiştir.

Netflix’in kaliteli bir kopyasıyla yetinmek zorunda kalmasına rağmen, Prenses Diana’nın intikam elbisesinin The Crown dizisinde yer alması şaşırtıcı değil. 2024’ün sonlarında, elbise yeniden manşetlere taşındı: Diana’nın ikiz yeğenleri Lady Amelia Spencer ve Lady Eliza Spencer, Londra’daki British Fashion Awards’da merhum teyzelerinin göz alıcı stilini taklit ettiler.

Kaynak: Astrid Hofer. “Here’s the True Story Behind Princess Diana’s Revenge Dress” (2025) Şuradan alındı: https://www.rd.com/article/story-princess-dianas-revenge-dress/, Vanishaa Vasudhevan.”Revenge dressing revolutions” https://www.grazia.my/fashion/revenge-dressing-revolutions-princess-diana-fashion/