Diyabet Hastaları İçin Beslenme Rehberi: Ne Yemeli ve Nasıl Olmalı?
Beslenme, insan yaşamının birçok yönünü etkileyen son derece önemli bir konudur. Ancak bazı durumlarda beslenme alışkanlıkları daha da kritik hale gelir. Bazı hastalıkların olumsuz etkilerinden korunabilmek için sağlıklı beslenme alışkanlıklarına uymak şarttır. Halka şeker hastalığı olarak bilinen diyabet, bu tür hastalıklardan biridir. Doğru beslenme ile diyabeti kontrol altında tutmak mümkündür. Diyabet hastalarının nasıl beslenmeleri gerektiğini inceleyerek en sağlıklı beslenme biçimini belirlemeniz önemlidir.
Diyabet Hastalığı Nedir?
Diyabet, diğer bir adıyla şeker hastalığı (diabetes mellitus), insülin hormonunun yeterli şekilde salgılanamadığı, etkisiz olduğu veya hiç salgılanmadığı durumlarda ortaya çıkan bir hastalıktır. Diyabetin en belirgin belirtileri şunlardır:
- Ağız kuruluğu ve yoğun su tüketme ihtiyacı
- İdrar yolu enfeksiyonları
- Gece idrara kalkma
- Geçmeyen yaralar
- Anormal kilo artışı veya kaybı
Şeker Hastalığında Beslenme Nasıl Olmalıdır?
Beslenme, diyabet tedavisinin en önemli unsurlarından biridir. Bu nedenle, kişilerin düzenli ve sık aralıklarla beslenmeleri gerekmektedir.
Diyabetli bireylerin yeterli ve dengeli beslenebilmeleri için, tüm besin ögelerinden önerilen miktarda ve enerji ihtiyaçlarına uygun olarak almaları önemlidir. Öğün atlamak son derece sakıncalıdır. Günlük beslenme düzeni üç ana öğün ve üç ara öğün şeklinde, az ama sık aralıklarla planlanmalıdır. Birey, porsiyon kontrolünü yaşına, cinsiyetine, kilomuna ve genel sağlık durumuna göre yapmalıdır.
Lifli gıdalar, kanda bulunan şeker düzeyini düzenlemeye yardımcı olur. Diyabetik diyet içerisinde lifli gıdaların tüketilmesi önemlidir. Bu sayede insülin salınımı artar ve diyabet riski azalır.
Karbonhidratlar, kan şekerini diğer gıdalara göre daha fazla yükselttiği için diyabet hastalarının karbonhidrat tüketimini kontrol altında tutmaları gerekmektedir. Birey, günlük enerji ihtiyacının yarısını karbonhidratlardan almalılardır.
Şeker Hastaları Ne Yemeli?
Kan şekerinin dengelenmesi için ana öğünlerde mutlaka yoğurt, ayran veya cacık gibi gıdalar yer almalıdır. Bu tercihler, kan şekerinin hızlı bir şekilde yükselmesini ve düşmesini engelleyerek şeker kontrolünü kolaylaştırır. Glisemik indeksi düşük olan bulgur pilavı, pirinç pilavı yerine tercih edilmeli; üzüm yerine elma tüketilmelidir. Ayrıca ana öğünlerde esmer ekmek tüketimi de önemlidir.
- Az yağlı veya yağsız yoğurt gibi süt ürünleri
- Brokoli, havuç, yeşillikler, biber ve domates gibi sebzeler
- Portakal, kavun, kivi, greyfurt, elma ve muz gibi meyveler
- Çavdar ve tam buğday gibi tam tahıllı ürünler
- Bulgur gibi baklagiller
- Fındık, ceviz ve badem gibi kuruyemişler
Şeker Hastaları Ne Yememeli?
Kan şekerini olumsuz etkileyen tereyağı, iç yağ, kuyruk yağı, salam, sosis, sakatat, yağlı yiyecekler ve kızartmalar şeker hastaları tarafından tüketilmemelidir. Ayrıca paketli gıdalardan uzak durulmalıdır. İçerisinde basit şeker bulunan tatlılar, pasta, kek ve börek gibi gıdalar tüketilmemelidir; tuzdan da uzak durulmalıdır.
Diyabet Hastalığında Şeker Tüketiminin Sınırlandırılması
Diyabet hastalığında şeker tüketimine özellikle dikkat edilmesi ve sınırlandırılması büyük bir önem taşımaktadır. Aşırı şeker tüketimi bir dizi sağlık problemine neden olabilir.
Hasta bireyler, şekeri olabildiğince hayatlarından çıkarılmalıdır. Ana enerji kaynağı olan şeker yerine, karbonhidratların tercih edilmesi daha doğru bir yaklaşımdır. Bununla birlikte, günlük kalori alımı ve kan şekeri dengelendiğinde diyabet hastaları tatlı tüketme şansına sahip olabilirler.
Rafine şekerden uzak durmak için şeker isteğinin farklı yollarla giderilmesi gerekir. Şeker isteğini azaltmanın en etkili yöntemlerinden biri tarçındır. Suyunuza bir çubuk tarçın ekleyerek şeker isteğinizi azaltabilirsiniz.
Diyabet Hastalarında Beslenme İle İlgili Sıkça Sorulan Sorular
Diyabet hastaları şeker yiyebilir mi?
Diyabetli bireyler sakkaroz ve benzeri şekerleri kullanmamalıdır. Bunun yerine kimyasal tatlandırıcılar tercih edilebilir.
Şeker yerine alternatif olarak hangi tatlandırıcılar kullanılabilir?
Şeker hastalarının şeker yerine tatlandırıcı kullanmaları gerekmektedir. Tablet ve toz halinde olan aspartam, şeker yerine kullanılabilecek bir alternatif olabilir.
Diyabet hastaları tatil ve özel etkinliklerde nasıl beslenmeli?
Özel günlerde ve tatillerde yüksek kalorili yiyecek tüketilecekse, diğer öğünlerle dengeleme yaparak günlük kalori ihtiyaçlarının karşılanması sağlanmalıdır.
Tip 2 diyabet hastaları nasıl beslenmeli?
Tip 2 diyabet hastaları, kan şekillerini dengeleyen bir beslenme programına uymalıdır. Bu, az ve sık beslenmeyi, uzun süre aç kalmamayı içerir. Ayrıca, diyabet için faydalı olan lifli ve antioksidan içeren gıdaların tercih edilmesi önemlidir.
Şeker hastalığına iyi gelen gıdalar nelerdir?
Şeker hastalarına iyi gelen gıdalar arasında ıspanak, brokoli, zeytinyağı, tatlı patates, yaban mersini, domates, tarçın ve hurma yer alır.
Şeker hastaları hangi meyveleri yiyebilir?
Fazla miktarda meyve tüketimi kan şekerinde ciddi yükselmelere neden olabilir. Bu nedenle, meyve tüketiminde porsiyon kontrolüne dikkat edilmelidir. Bireyler; çilek, yaban mersini, karadut, portakal ve mandalina gibi antioksidan açısından zengin meyveleri tercih edebilirler.
Şeker hastaları hangi ekmeği yemeli?
Hastaların beyaz ekmekten uzak durmaları gerekmektedir. Beyaz ekmek yerine, yüksek oranda lif bulunduran tam buğday, yulaf ve kepek ekmekleri diyabetli bireyler için daha uygun bir seçenek olacaktır.
Kan şekerini düzenleyen yiyecekler nelerdir?
Kan şekerini dengeleyen besinlerden biri tarçındır. Suya tarçın eklemek kan şekerinin düzenlenmesinde büyük fayda sağlar. Yoğurt ve yoğurt ürünleri de kan şekerini dengelemeye yardımcı olur.
