Beyin Tümörü Nedir? | Anadolu Sağlık Merkezi
Beyin tümörü, beynin hücrelerinin kontrolsüz bir biçimde çoğalması veya vücudun başka bir yerinde bulunan kanser hücrelerinin kan yoluyla beyine ulaşarak buraya yayılmasıyla gelişen bir hastalıktır.
Beyin tümörleri, baş ağrısı, bulantı, kusma, konuşma zorluğu, kol ve/veya bacaklarda güç kaybı, görme bozuklukları gibi belirtilerle kendini gösterir. Genetik faktörler, radyasyon gibi etkenler ve beyaz ırk gibi risk unsurları, beyin tümörü oluşumunu tetikleyebilir. Bazı sınırlı araştırmalar, cep telefonu kullanımının da beyin tümörlerine yol açabileceğini göstermiştir. Toplumda her 100.000 kişide 3 ila 5 arasında görülen bu hastalık, erkeklerde daha yaygındır. Her yaş grubunda görülebilen beyin tümörleri, özellikle 10 yaş altındaki çocuklar ve 70 yaş üzerindeki bireylerde sıkça rastlanan bir durumdur. Nörolojik muayenenin yanı sıra radyolojik tetkikler ile hızlı bir tanı koyulabilir. “Beyin tümürü nedir?” sorusunun yanıtlanması, türlerinden bahsetmeden önce gereklidir.
Beyin Tümörü Nedir?
Beyin tümörü, nedenine göre iki şekilde oluşabilir. Primer beyin tümörlerinde tümör, beynin kendi hücrelerinin kontrolsüz kişisel çoğalmasıyla gelişir. Sekonder beyin tümörleri ise farklı organlardaki kanser hücrelerinin kan dolaşımına katılıp beyine yerleşmesiyle oluşur. Başka bir deyişle, sekonder beyin tümörleri metastaz yoluyla meydana gelir. Her iki vakada da tümör büyümeye başlar ve kafatasının sert yapısı sebebiyle beyine baskı yapar, bu da kafa içi basıncın artmasına neden olarak nörolojik ve epileptik sorunlar oluşturabilir. Primer beyin tümörleri iyi ve kötü huylu olarak iki gruba ayrılır. İyi huylu tümörler (benign) beyin hücresinden kaynaklanmaz ve yavaş büyüdüklerinden, cerrahi müdahele sonrası hızlı bir iyileşme sağlarlar. Fakat çıkarılmadıkları takdirde zamanla büyüyüp beyne baskı yapabilirler. Kötü huylu tümörler (malign) ise çok daha hızlı büyür ve beyin dokusuna zarar verme olasılığı yüksektir. Malign tümörlerin cerrahi olarak çıkarılması daha zordur çünkü bu dokular beyin dokusuyla iç içe geçmiş durumdadır. Kötü huylu tümörlerin tekrar etme riski de yüksektir. Tüm sekonder beyin tümörleri kötü huylu olarak değerlendirilir. Beyin tümörlerinin tedavisine geçmeden önce “Beyin tümörlerinin belirtileri nelerdir?” sorusu da yanıtlanmalıdır.
Beyin Tümörü Belirtileri Nedir?
Beynin dış etkenlere karşı koruyan kafatası, anatomik olarak genişlemenizi engelleyen bir yapıya sahiptir. Hastalık başlangıçta lezyon şeklindeyken, evre ilerledikçe tümör kafatasına baskı yapmaya başlar. Sinsi bir şekilde büyüyen beyin tümörü, başlangıçta çok az belirti gösterebilir. Ancak tümör büyüdükçe beyin üzerindeki baskı ve kafa içi basınç artar, bu da beyin fonksiyonlarını etkileyerek belirtilerin ortaya çıkmasına neden olur. Beyin tümörü vakalarında sık görülen belirtiler şunlardır:
-
Baş Ağrısı: Tümörün büyümesiyle kafa içi basıncın artması sonucu ilk ortaya çıkan belirti baş ağrısıdır. Beyin tümörüne bağlı baş ağrısı çok şiddetli olup, ağrı kesicilere rağmen azalmaz. Tümör büyüdükçe şiddet ve sıklık artar. Genellikle gece büyür ve sabah uyandığında da ağrı hissedilir.
-
Bulantı ve Kusma: Baş ağrısıyla birlikte beyin tümörü varlığında mide bulantısı ve kusma sıklıkla görülür. Bu genellikle sabahları olur ve hıçkırık ile birleşebilir.
-
Uyuşukluk: Tümörün boyutuna göre uyuşukluk hissi gelişir. Beyin üzerindeki baskı nedeniyle bireyin uyku ihtiyacı artar. Çocuklarda baş ağrısında azalma ile birlikte kusma gözlemlenebilir.
-
Görme ve Konuşma Bozuklukları: Çift görme, bulanık görme, görüş kaybı gibi görme sorunları yanı sıra dilin dönmemesi, kelime hatırlayamama gibi konuşma bozukları da gelişebilir.
-
Nöbet: Beyin üzerindeki baskı nedeniyle beyin fonksiyonlarında bozulmalar gözlemlenir. Bacaklarda seğirme veya tüm vücudun titremesi gibi belirtilerle kısa süreli bilinç kaybı da meydana gelebilir.
-
Denge Problemleri: Beyin tümörü bulunan birey dengede durmakta zorlanabilir. Ayağa kalkma ve yürüme gibi temel hareketleri yapabilirken güçlük çekebilir.
-
Kişilik Değişimi: Tümörün yerleştiği bölgeye bağlı olarak bireyde kişilik değişiklikleri görülebilir. Oldukça sakin bir kişinin ani öfke patlamaları göstermesi, unutkanlık gibi durumlar yaygın olarak gözlemlenebilir.
Beyin Tümörü Neden Olur?
Bugün, beyin tümörünün nedenleri tam olarak anlaşılamamıştır. Ancak genetik yapı ve aile öyküsü bazı beyin tümörleriyle doğrudan ilişkili olduğu bilinmektedir. Beyin tümörü gelişimini tetikleyen çeşitli risk faktörleri mevcuttur. Irk, bunların başında gelir; beyaz ırklarda daha yaygın olduğu gözlemlenmiştir. Yaş da bu hastalığın risk faktörlerinden biridir ve 10 yaş altı çocuklar ile 70 yaş üstü bireylerde sıkça görülmektedir. Bunların yanı sıra, radyasyona maruz kalma, farklı hormonlar ve kimyasallar da olası risk unsurlarıdır.
Beyin Tümörü Nasıl Olur?
Beyin tümörü, beynin hücrelerinin kontrolsüz bir şekilde çoğalması sonucunda oluşur. Kanser hücreleri sağlıklı hücrelerden çok daha uzun ömürlüdür. Bu hücrelerin çoğalmasıyla hücre yığını oluşur ve bu oluşum tümör olarak adlandırılır. Ayrıca, vücudun farklı bölgelerinde var olan birçok kanser türü de beyine metastaz yaparak tümör oluşumuna sebep olabilir.
Beyin Tümörü Tanı ve Tedavisi
Beyin tümörünün tanısında kişinin öyküsü büyük bir öneme sahiptir. Hekim, anamnezi aldıktan sonra nörolojik muayene yaparak hastayı değerlendirir. BT ve MR gibi radyolojik görüntüleme yöntemleri ile tanı netleştirilir. Bu görüntülemelerle tümörün varlığı, boyutu ve konumuna dair bilgi edinilir. Tanıyı netleştirmek için bazı durumlarda beyin biyopsisi de gerekebilir. Tanı belirlendikten sonra tedavi süreci planlanır. İyi huylu tümörlerin cerrahi yolla çıkarılması gereklidir. Kötü huylu tümörlerde ise cerrahinin ardından tedavi süreci genellikle radyoterapi ve kemoterapi ile desteklenir. Hem iyi hem de kötü huylu tümörlerde cerrahi olarak tümörün tamamen çıkarılması tedavi açısından büyük önem taşır. Günümüzde hibrit ameliyathanelerde düşük riskle başarılı cerrahiler gerçekleştirilebilmektedir.
