
Bir Gizli Manipülatör Olduğunuzu Gösteren 7 Belirti
Bazı manipülasyon biçimlerini tanımak zor olabilir, özellikle gizli olduğunda ve bu süreçte siz de bulunduğunuzda… Gizli manipülasyon, diğer insanların düşüncelerini, duygularını ve davranışlarını etkilemeye yönelik incelikli yaklaşımları tanımlar.
Gizli manipülasyonun, sadece başkaları için değil, manipülatör için de fark edilmesi güç çeşitli sebepler bulunur:
- Kendi motivasyonlarımıza ve eylemlerimize dair kör noktalarımız olabilir.
- Otomatik ve alışkanlık haline gelme eğilimindedir; bilinçli farkındalığın dışına çıkabilir.
- Karşıdaki kişinin iyi hissetmesini sağlamak amacıyla gerçekleştirilebilir.
Gizli manipülasyonun inceliği, onu daha masum kılmıyor. Aksine gizlilik unsuru, durumu daha manipülatif hale getiriyor çünkü diğer kişi bu süreçte sizinle doğrudan etkileşimde bulunduğunu sanıyor.
Gizli manipülasyona başvurduğunuzu düşünüyorsanız, göz önünde bulundurabileceğiniz yedi yaygın belirti şunlardır:
1- Bilgiyi seçerek paylaşıyorsanız: Örneğin, bir restorana gitmek istiyorsanız ama partnerinizin bunu istediğinden emin değilseniz, yalnızca olumlu yorumları paylaşabilir, olumsuzları es geçebilirsiniz. Diğer kişinin bilgisini kontrol ediyor olmanız, durumu yönlendirmenize yardımcı olur.
2- Onay alma ihtiyacı hissediyorsanız: Bu his sizin için beğenilmekten ve başkalarını memnun etmekten daha önemli şeylerin bulunmadığını düşündürür. Onay almak; arkadaşlık, statü, özsaygı veya maddi kazançlar gibi isteklerinizi elde etme amacı taşıyan (muhtemelen bilinçsiz bir) strateji olabilir. Bu motivasyon, partnerinize iyilik yapmak gibi dolaylı manipülasyonlara yol açarak, onu mutlu etmenin ötesinde, sizin sevgi ve iyi düşünceleri elde etmenizi sağlamak içindir.
3- Her zaman “iyi” görünmeye çalışıyorsanız: Başkalarının sizi kibar, düşünceli, egosuz, dürüst ve iyi biri olarak görmesi son derece önemlidir. Bir yandan gerçekten iyi bir insan olmayı isteyebilirsiniz, ancak buna yönelik motivasyonlarınızın büyük bölümü fayda sağlamak olabilir. Bu nedenle, olumsuz hisleri gizleyip her daim mutlu görünmeye çalışabilirsiniz.
4- Kelimelerinizi titizlikle seçiyorsanız: Zihniniz, arzuladığınız sonuçları elde etmenize yardımcı olacak ifadeleri bulmak için sürekli çalışır. Partnerinizle doğru duygusal karışımla etkileşim kurarak istenmeyen bir aktiviteden kaçınmak için zihinsel bir hazırlık yapabilirsiniz. Duygu ve düşünceleri ortaya koymak yerine, başka sebepler sunarak durumu geçiştirebilirsiniz; böylece partneriniz neyi gerçekten istediğinizi bilmemiş olur.
5- Davranışlarınız, çevrenizdeki kişilere bağlı olarak değişiyorsa: Herkes diğer insanların varlığından etkilenebilir ama sizinki, orada kimin bulunduğuna göre büyük ölçüde değişebilir. Randevunuzda iyi bir izlenim bırakmak için garsonlara karşı çok daha nazik davranabilir veya birisi sizi izlerken daha çok çaba gösterebilirsiniz. Hatta birisi gelene kadar bir görevi erteleyebilir ve böylece bunu yaptığınız için “puan” kazanabilirsiniz.
6- Başkalarını sık sık övüyorsanız: İnsanlara iltifat etme, onların onayını kazanmanın ve böylece kendi hedefinize ulaşmanın bir yolu olabilir. Belki bir işletme sahibini size indirim yaptırmak için nazikçe etkilemeye çalışıyorsunuzdur. İltifatlar samimi gelse de, bunları karşınızdaki kişiden bir şey istemeseniz dile getirmeyeceğinizi gözlemleyebilirsiniz.
7- Sık sık kırgın hissediyorsanız: Gizli manipülasyonun büyük bir dezavantajı, örtülü veya açık sözleşmelere dayanmasıdır. Eğer davranışınız diğer kişiden bir şey almak için tasarlandıysa ve bu sizin için uygun değilse, öfke ve kırgınlık hissedebilirsiniz. Farkında olmadan, duygularınızın kontrolünü başkalarına bıraktığınızı hissedebilirseniz.
Hepimiz zaman zaman manipülatif tavırlar sergileyebiliriz ve birçok insan bu belirtilerden en az birini yaşamaktadır. Dahası, bazı meslekler manipülasyon yeteneğine dayanır. Ancak, eğer kişisel ilişkilerinizde bu işaretlerin çoğunu sıkça gözlemliyorsanız, ihtiyaçlarınızı karşılamanın alternatif yollarını aramak sizin için faydalı olabilir.
İstediğimizi elde etmek genellikle ödüllendirici olduğundan, manipülasyon yöntemlerinden vazgeçmek zor olabilir. Manipülasyon çoğunlukla daha çok manipülatörü beslerken, başkalarını olumsuz etkiler; ancak gerçek şu ki, bu durum herkes için zararlıdır. Dürüstlüğün eksikliği, samimi bir bağ kurma çabalarını engeller ve sizi kendinizden uzaklaştırır. Sürekli olarak başkalarını kendi isteğinize göre yönlendirmeye çalışmak da büyük bir çaba gerektirir. Durumu ve diğer insanları kontrol etme ihtiyacınızı bırakmaya başladığınızda huzuru bulabilirsiniz. Aşağıdaki üç adım, gizli manipülasyon alışkanlığınızı kırmanıza yardımcı olabilir.
Niyetinizi sorgulayın: Eylemlerinizin arka planında ne olduğunu kendinize sormaya başlayın. Sizi “iyi olmaya” ya da partnerinize bir iyilik yapmaya yönlendiren unsurlar neler? Davranışınızı sorgulama, gizli manipülasyon biçimlerini fark etmenizi kolaylaştırır.
Eylemlerinizi neyin tetiklediğini keşfedin: Kişilerarası manipülasyon genellikle duygusal zekayla ilişkilendirilir, bu nedenle duygusal zekanızı kullanarak manipülasyonunuzun nedenlerine göz atın. Kendinizi yargılamadan eylemlerinizin altında yatan motivasyonları düşünün. Hangi ihtiyacınızı karşılamaya çalışıyorsunuz? Manipülasyonu nereden öğrendiniz? Size daha özgün olmanın önünde engel olan nedir? Manipülasyonun kökenini anlamak, ilişkilerinizde daha fazla esneklik sağlayabilir.
Daha doğrudan olmayı hedefleyin: Kendinizi manipüle etme aşamasında yakaladığınızda, daha sade ve doğrudan bir yaklaşımın mümkün olup olmadığını sorgulayın. Daha basit bir ifadeyle ihtiyaçlarınızı dile getirmenin olası faydaları neler olabilir?
Referans
Seth J. Gillihan. “7 Signs That You’re a Covert Manipulator”. Şuradan alındı: https://www.psychologytoday.com/us/blog/think-act-be/202406/7-signs-that-youre-a-covert-manipulator. (17 Haziran 2024).