Aşk ve İlişkiler

Aşk bombardımanı nedir?

Uzmanlara göre, bir ilişkinin iyi hissettirmesi önemlidir. Ancak bazı belirtiler, love bombing (aşk bombardımanı) konusunda psikolojik ve duygusal istismar yaşadığınızı gösterebilir. Bunları tanımak önemlidir.

Aşk bombardımanı, birinin sizi bir ilişkiye dahil etmek için manipüle etme çabasıdır; bu süreçte o kişiye karşı duygu beslemeniz ve onu kendinizden üstün görerek etkisi altına girmeniz gibi sonuçlar doğurur. Love bombing (Aşk bombardımanı), genellikle televizyon ve filmlerde romantik bir şekilde sunulmaktadır. Klasiği bir aşk bombardımanı hikayesi, hevesli bir kişi tarafından takip edilen ve bu kişiye ilgi göstermeyen bir karakter içerir, ancak bu tür tasvirler genellikle gerçeği yansıtmaz. İlgi gösteren kişi, ilgi göstermeyen karakterin sınırlarını sürekli ihlal eder, bu da ilişkinin başlangıcında sıkça gözlemlenen bir durumdur.

Aşk bombalaması istemli veya istemsiz olarak gerçekleşebilir ve bu durumun arkasında çeşitli psikolojik etkenler bulunmaktadır. Genellikle romantik partnerler tarafından gerçekleştirilse de, aile üyeleri ve arkadaşlar da sizi “bombalayabilir”. Abartılı ilgi ve şefkat gösterimlerinin ne zaman problem olabileceğini bilmek önemlidir.

Aşk bombardımanı davranışları, aslında bir tür duygusal istismardır ve ilişkinin her aşamasında görülebilir, ancak genellikle tanışmanın ilk aşamalarında ortaya çıkar. Yeni partneriniz sizi seviyor gibi görünebilir, fakat aşk bombalaması, çoğu zaman sağlıksız bir ilişkinin uyarı işareti olarak kabul edilir. Dolayısıyla, eğer ilişkiniz başlangıçta heyecan verici olsa da içsel bir rahatsızlık hissediyorsanız, neyin sizi bunaltığına dikkat edin. İlişkide duygusal manipülasyona uğruyor olabilir misiniz?

Aşk bombalama döngüsüne girdiğinizde, sorun işaretlerini belirlemek zor olabilir; ancak nereye bakacağınızı biliyorsanız, işaretler mevcuttur. Bir kişinin aşk bombalaması belirtileri göstermesinin birçok yolu vardır; burada aşk bombardımanının sizin veya tanıdığınız birinin başına gelip gelmediğini tespit etmenize yardımcı olacak dört yaygın örnek bulunmaktadır. Aşk bombardımanı yapan kişileri şu davranışlarından tanıyabilirsiniz;

Mükemmel uyum sağlayan bir partner bulmak tatmin edicidir. Ancak partnerinizi gerçekten tanımak zaman alabilir. Aşk bombalaması sırasında, genellikle ilişkinin başında “ruh eşi”, “kişisi” veya “diğer yarısı” gibi etiketler kullanılır. Hayatlarında önemli bir figür olarak görülmek hoş gelse de, onları uzun zamandır tanımıyorsanız veya kendinizi rahatsız hissediyorsanız bu durum kaygı yaratabilir. Bir ilişkiye başladıktan sadece birkaç hafta sonra “Seni seviyorum” denmesi bile bir tehlike işareti olabilir. Eğer hızlı ilerlemek konusunda huzursuz hissediyorsanız, partnerinizle bu durumu konuşmak isteyebilirsiniz.

İltifatlar, birbirinize ilgi duyduğunuzu ifade etmenin harika bir yoludur. Bir ilişkide, özellikle birbirinizi tanımaya başladığınızda iltifat etmek olağan bir durumdur. Ancak eğer partnerinizin yaptığı yorumlar abartılı ve sizi tedirgin ediyorsa, bu aşk bombardımanının başka bir belirtisi olabilir. Tedirgin edici yoğunlukta gelen iltifatlara karşı dikkatli olmak ve bir süre gözlem yapmak akıllıca bir yaklaşım olacaktır.

Hediye vermek, partnerinize değer verdiğinizi belirtmenin düşünceli bir yolu olabilir ve onun sizin için ne kadar önemli olduğunu ifade edebilir. Hediye alışverişi de bağınızı güçlendirebilir. Ancak, hediye almak daha sonra ilişkiyi manipüle etmek için bir taktik haline gelebilir. Bir aşk bombacısı, size yoğun bir şekilde beklenmedik hediyeler verebilir. Hediye vermek bazı insanlar için sevgi dili olsa da, hediyelerin gereksiz, istenmeyen veya aşırı olması sorun yaratır. Eğer bu hediyeleri istemiyorsanız ve buna rağmen verilmemekte ısrar ediliyorsa, bu aşk bombardımanının bir göstergesi olabilir.

Cleveland Clinic’ten Psikolog Dr. Tiani, “Bu, ilk randevudaki çiçeklerden çok daha fazlasıdır” diyor. “Bu hediyeler genellikle oldukça ayrıntılı, pahalı veya sizi kazanmak için büyük yatırımlardır.”

Aşağıda bu hediyelere bazı örnekler verilmiştir:

İngilizce’de aşırılığı ifade eden ve zaman zaman Türkçe cümleler arasında kullandığımız bir deyim var; overloaded. Eğer aşırı yüklenmiş hissetmeye başladıysanız, orada bir durmanız gereken bir nokta olabilir. Elbette ilişki ilk kurulduğunda partnerinizle daha fazla iletişim kurmanız doğaldır, çünkü birbirinizi tanıyorsunuz ve ilişkinize dair arzularınızı öğrenirsiniz. Sağlıklı bir ilişki için iyi iletişim şarttır; ancak iletişim miktarının sizi bunaltması doğru değildir. Bu, hislerinizi paylaşmak ve ikinize de fayda sağlayacak şekilde iletişim yolları aramak için iyi bir fırsat olabilir.

Aşk bombalaması, her zaman belirgin hediye gösterimleri veya büyük jestler içermeyebilir. Bazen günlük konuşmalarda daha gizli bir şekilde de yaşanabilir. Dr. Tiani, “Bunlar çoğunlukla sözlü olabilir” diyor. “Eğer aşırıysa ve çok hızlı hareket ediyormuşsunuz gibi geliyorsa, bu aşk bombardımanına uğradığınızın bir işareti olabilir. İlişki ilerledikçe bu durumların yoğunlaşması da muhtemeldir.” Aşk bombası seven biri, siz uzaktayken ne yaptığınızı sık sık sorgulayabilir. Sizin hakkınızda başkalarına aşırı şeyler anlatabilir veya konumunuzu kontrol edebilirler. Bazen, ilişkinizin toplumda onaylanmasını sağlamak amacıyla sizin hakkınızda ne hissettiklerini çok sık paylaşarak sosyal medyada aşırıya kaçabilirler.

“Bombayı” seven insanlar, “silahın üzerinden atlama” eğilimindedir. Sizi ruh eşi olarak tanımlayabilir, birlikte kaçma hayalleri kurabilir ve bu hayalleri açıkça paylaşabilir; hatta çok hızlı bir şekilde sizi tanıdıklarıyla tanıştırma isteği duyabilirler. Muhtemelen ilişkinin başında bağlılık kavramını gündeme getireceklerdir. Hızla bir evliliğe doğru koşmak için önemli kilometre taşları atlayabilirler.

Dr. Tiani, aşk bombardımanı yapan kişiler için “Çok hızlı bir şekilde yakınlık ve bağlılık duygusu oluşturmak isterler” diyor. “Üç randevudan sonra ‘Sen benim ruh eşimsin’ gibi ifadelerde bulunabilirler; bu hissettiriyor olsa bile, aynı zamanda baskı oluşturabilir.”

Aşk bombalayan bir kişi, rahatlık, zaman, enerji ve özveri açısından size diğer insanlardan daha fazla bağımlı gibi görünebilir. Zamanla, ilişkiniz geliştikçe, sizi nitelendirebilir veya diğer arkadaşlarınızı ve aile üyelerinizi kıskanarak daha talepkâr hale gelebilirler. Bu durumda, sizi kendileri ve değer verdiğiniz diğer insanlar arasında seçim yapmaya zorlayacak adil olmayan ültimatomlar sunabilirler. Dr. Tiani, “Diğer önemli insanlara kıyasla onlarla zaman geçirmenizi tercih ediyorlar; çünkü zamanınızı ele geçirerek yalnızca onlara güvenmenizi istiyorlar.” diyor. “Zamanla, onlarla kalmadığınızda sizi suçlamaya başlayabilir veya onlara öncelik vermenizi isteyebilirler.”

“Hayır” her durumda “hayır” demektir. Ancak bir aşk bombacısına davranışlarının dengesiz olduğunu söylediğinizde veya sağlıklı sınırlar koymaya çalıştığınızda, muhtemelen tartışma başlatacak, düşünce tarzınızı sorgulayacak ve hatta sizi “hayır” dediğiniz için yanlış yapıyormuşsunuz gibi hissettirecektir. Dr. Tiani, “Bir sınırın aşıldığını hissediyorsanız, sesinizin duyulmadığına ve düşüncelerinizin ilişkinizde önemli olmadığına işaret eder.” diyor. İlişkide psikolojik şiddet hakkında daha fazla bilgi için tıklayın.

Aşk bombardımanı yapan bir kişi, sizi ailenizden ve arkadaşlarınızdan izole etmeye çalışarak, üzerindeki kontrolü artırabilir. Bu durum bazen belirgin olur; örneğin belirli aktiviteler yapmanıza veya diğer insanlarla vakit geçirmenize izin vermezler. Diğer zamanlarda ise daha incelikli bir şekilde izole olmanızı sağlamaya çalışır. Örneğin, onlarsız bir şey yapmaya çalıştığınızda karamsar, öfkeli veya üzgün görünerek hislerinizi manipüle edebilirler. Her iki durumda da, partneriniz sizi rahat hissetmediğiniz şeyleri yapmaya zorlamaya çalışıyorsa, bu duygusal istismarın bir göstergesi olabilir.

Bazen partnerinizle aynı fikirde olup olmadığınızı sorgulamak doğaldır. Hepimiz farklı hızlarda ve farklı aşamalarda severiz; başkası için doğru olan sizin için olmayabilir. Kendinizi huzursuz, dengesiz veya bunalmış hissettiğinizde ve bu duyguları partnerinize ifade ediyorsanız fakat partneriniz bunlara karşılık vermiyorsa veya sağlıklı tepkiler göstermiyorsa, bu sorunların yaklaşıldığına dair işaretlerdir.

Sonuç olarak, sizi rahatlatan ve rahatsız eden şeyleri yalnızca siz bilirsiniz. Tüm ilişkilerin sağlıklıdan istismara kadar bir yelpazede olduğunu biliyoruz, bu yüzden her zaman kendinizi kontrol etmeli ve endişeleriniz konusunda partnerinizle dürüst bir iletişim kurmalısınız; gerekirse bir uzmandan yardım almak da faydalı olabilir.

Aşk bombasına maruz kaldığınızda bir ilişkinin devamı mümkün mü? Cevap, büyük ölçüde aşk bombalayan kişinin tutumuna bağlıdır. Cleveland Clinic’ten Dr. Tiani, “Nasıl hissettiğinizi değerlendirmek ve duruma nasıl yaklaşmak istediğinizi düşünmek için kendinize zaman tanıyın ve sizi bombalayan kişiden biraz uzaklaşın.” önerisinde bulunuyor.

Bazı durumlarda sağlıklı sınırlar koyma konusunda konuşmayı tekrar ele almak, hangi davranışların kabul edilebilir olduğunu belirlemek ve partnerinizin öğrenip uyum sağlaması için bir fırsat sunmak iyi bir fikir olabilir. Ancak bu tür bir iletişim kurmaya çalıştığınızda ve davranışlar devam ederse veya daha da kötüleşirse, ilişkinizi güvenli bir şekilde sonlandırmak üzerine düşünmek daha iyi olabilir.

“Onların davranışlarını değiştirebilmeniz ya da onların size şu şekilde davranmasını sağlamanız mümkün değildir. Bu kişiye aşık olmak yüzünden kendinizi kötü hissetmiş olabilirsiniz fakat bunun sizin hatanız olmadığını anlamalısınız.” diyor Dr. Tiani. “Kendinizi suçlamak yerine, bu süreçte ailenizden ve arkadaşlarınızdan destek alabilirsiniz.”

Uzman yardımı alın

Depresyon, kaygı, öfke, üzüntü, kafa karışıklığı, yas ve kayıp gibi duygular yaşamanız mümkündür; bu nedenle bir terapiste görünmek, aşk bombalamasının yarattığı kafa karışıklığını çözmek için faydalı olabilir. “Bir terapist, yaşananları anlamanıza, duygularınızı doğrulamanıza yardımcı olacak ve stres ile başa çıkmanızda, gerekirse ilişkiyi nasıl bitireceğinize dair tavsiyelerde bulunacaktır.” diye ekliyor.

Aşk bombalaması karmaşık ve ciddiye alınması gereken bir durumdur. Çoğu zaman, ilişkiyi sonlandırdıktan sonra, yeni partner adaylarına ve kendi duygularınıza güvenmek zor olabilir. Ancak aşk bombalamasından sonra da hayat devam eder; bunun için deneyimlerinizi açıkça değerlendirmeli ve yeni partnerlerle sağlıklı sınırlar koymalısınız. Dr. Tiani, “Herhangi bir ilişkide, yol boyunca kontrol mekanizmalarını gözden geçirmek ve sizin ve partnerinizin hangi aşamada olduğunu açıkça ifade etmek her zaman iyi bir fikirdir.” diyor.

Genellikle bir kişinin güvensizliği, güvenememesi ve başkalarına bağımlı olmasından kaynaklanır. Herkes bunu yapabilse de, aşk bombalaması daha çok kaygılı veya güvensiz bağlanma stiline veya narsisistik kişilik bozukluğuna (NPD) sahip kişilerle ilişkilendirilir. İnsanlar bu davranış kalıplarını ebeveynlerinden veya geçmişteki istismarcı ilişkilerden öğrenebilirler. Aynı zamanda çözülemeyen çocukluk travmalarının bir sonucu da olabilir; fakat bu her zaman geçerli değildir.

Cleveland Clinic’ten Dr. Tiani şöyle açıklıyor: “Sizden sevgi bekleyip ihtiyaçlarınıza yanıt alamadıklarında, sizi tehdit edebilir veya azarlayabilirler.” “Sevildiklerine ve değerli olduklarına dair sürekli bir güvenceye ihtiyaçları var ve bu, temeldeki güvensizliklerinden kaynaklanıyor.” İlk aşamalarda sizin iyiliğinizi kazanmak için kendilerini daha gösterişli bir hale getiren bir kişi, ilişkiniz ilerledikçe manipülatif taktikler kullanabilir; örneğin gaslighting veya aile içi istismar gibi. “Aşk bombalaması, belirsiz bir durum yaratabilir çünkü birinin gerçek yüzünü anlamak zor olabilir.” diyor Dr. Tiani.

Aşk bombardımanının sevgi dolu bir ilişkiden farkı nedir?

Peki, ilişkinizin sahici olup olmadığını nasıl anlarsınız? Bu gerçekten aşk bombardımanı mı, yoksa sadece ilgili mi? Dr. Tiani, bunu anlamanın en iyi yolunun, onların sizin sağlıklı sınırlarınızı aşıp aşmadıklarını belirlemek olduğunu ifade ediyor.

Dr. Tiani, “Onlarla hislerinizi açıkça paylaşın ve sınırlarınızı belirleyin; nasıl tepki verdiklerini gözlemleyin.” diyor. “Eğer rahatsız edici bir durumu dile getirirseniz ve karşınızdaki bu geri bildirimi dikkate alıp davranışlarını değiştirirse, muhtemelen size saygı gösteriyor ve ilişkinize değer veriyordur. Ancak eğer kavgacı, tartışmacıysa veya sınırlarınıza saygı göstermeye devam ediyorlarsa, bunlar tehlike işaretleridir.” Ayrıca, yeni bir bakış açısı edinmek için aileniz ve arkadaşlarınızla görüşmeniz de faydalı olacaktır. Kendinizi kontrol etmek ve bir şeyler ters gittiğinde hissettiğiniz içgüdüye güvenmek isteyebilirsiniz.

Dr. Tiani, “İyi ilişkiler iyi hissettirir.” diyor. “Eğer bir şeyler olması gerekenden çok iyi hissettiriyorsa, bu muhtemelen bir şeylerin yolunda gitmediğinin bir işaretidir. Bu hisler ortaya çıktığında, onu kenara itmek yerine onlarla yüzleşmeniz önemlidir.”

Referanslar: National Domestic Violence Hotline. “Signs of love bombing” Şuradan alındı: https://www.thehotline.org/resources/signs-of-love-bombing/

Cleveland Clinic “What is Love Bombing?” Şuradan alındı: https://health.clevelandclinic.org/love-bombing