Eğer bebeğiniz oyuncaklarıyla oynamıyorsa… | Anne
Oyuncaklar, bebeğin gelişiminde son derece kritiktir. Ancak bazı oyuncaklar bebeklerin dikkatini çekmeyebilir. Peki bunun nedeni nedir?
Bebeğinizin denemesi ve keşfetmesi için çevresinde çeşitli dokulara sahip nesnelerin bulunması yararlıdır. Fakat ona birden fazla oyuncağı bir arada sunmak her zaman olumlu sonuçlar doğurmayabilir. Zaman zaman, bebeğinizin önündeki oyuncaklarla oynamadığını gözlemleyebilirsiniz. İlk olarak, oyuncakların sayısını değerlendirmek faydalı olabilir. Ardından, oyuncak seçimi ile ilgili birkaç kriteri göz önünde bulundurmanızda yarar vardır;
Bebeğiniz bazı oyuncaklarla oynamıyorsa, bu durum fiziksel gelişimine uygun olmamasından kaynaklanıyor olabilir. Fiziksel gelişim, ince motor beceriler ve kaba motor beceriler olarak iki ana başlıkta incelenebilir. Kaba motor beceriler, bebeklik ve erken çocukluk döneminde yana dönme, yuvarlanma, karnı üstü sürünme, emekleme, tutunup ayağa kalkma, yürüyüş, koşma, zıplama ve merdiven çıkma gibi yetenekleri içerir. İnce motor beceriler ise, bebeğin reflekslerden bağımsız olarak nesneleri kavrama, iki parmak arasında tutma, nesneyi bir elden diğerine geçirme ve yiyecekleri ağzına götürme gibi hareketlerle örneklendirilebilir. Eğer bebek bir nesneyi alıp hemen bırakıyorsa, bu nesne onun için çok büyük ya da ağır olabilir. Ancak tutma becerisini geliştirmek için ona destek olmak da önemlidir. Bu bağlamda, tutabileceği boyutta ve dokuda bir top vererek onun gelişimine katkıda bulunan bir oyuncak sunabilirsiniz.
Bebeğin işitme, duyma ve dokunma gibi duyularına hitap eden oyuncaklar, onun hem fiziksel hem de duygusal gelişimini destekler. Bebekler oyuncakları keşfettikçe, çeşitli duyularında uyarım sağlanmaktadır. Oyuncaklar, bebeklere sebep-sonuç ilişkisini öğretir ve el-göz koordinasyonunu geliştirmekte önemli bir rol oynar. Bu nedenle, zihinsel gelişimi destekleyen oyuncak seçimi elbette önemlidir. Ancak bebeğinizin yaşı, seçilecek oyuncağın seçiminde kritik bir faktördür. Örneğin, 5 aylık bir bebek fiziksel gelişim açısından ileri seviyede olabilir ve kendi başına rahatlıkla oturabiliyor olabilir. Ancak zihinde canlandırma ve anımsama yetenekleri tam olarak gelişmediği için, akılda tutmaya dayalı bir oyuncakla doğal olarak ilgilenemeyebilir. Fiziksel, bilişsel ve duygusal gelişim birbirini destekleyen alanlardır. Bebek hızlı bir şekilde bir alanda gelişirken, diğer bir alanda daha yavaş gelişim gösterebilir. Yaşına uygun oyuncaklar sunmak ve gelişimini takip ederek ileriki aylarda farklı oyuncaklarla küçük denemeler yapmak, bebeği zorlamadan önerilebilir.
Bebeğiniz henüz 6 aylık olmadan sesli oyuncaklara ilgi duymaya başlayabilir. Ancak konuşulanları anlaması için birkaç ay daha beklemesi gerekmektedir. Bu nedenle, siz düğmelere basarak yardım etseniz bile komutlar içeren bir sesli oyuncak ya da sesli kitap onun ilgisini çekmeyebilir. Bebeğinizin dikkatini çekecek unsurlar muhtemelen renkler, ışıklar ya da dokular olacaktır. Bir oyuncakla verimli bir şekilde vakit geçirebilmesi için, oyuncağın yaşına uygun olması beklenir. Bebeğiniz abla veya abisinden gördüğü bir kitaba ilgi gösteriyorsa, ona sade bir dille okuyarak, resimlerini gösterip isimlerini söyleyerek kelime dağarcığını geliştirebilirsiniz. Yaşına uygun olmayan bir oyuncağı ilerileyen aylarda tekrar sunabilirsiniz.
7-8 aylık bebekler, bakıcılarının farklı bireyler olduğunu ayırt etmeye başlar ve bu kişiye bağlanma davranışları sergilemeye başlar. Anneden ayrılma kaygısının arttığı bu dönemlerde, bebekler “ce-e” tarzı oyunlarla annenin geri döneceğini görmekten hoşlanır. Kaba motor becerilerin emekleme gibi yeteneklerle geliştiği bu süreçte, duygusal gelişimle birlikte oyuncaklarla oynama şekilleri de değişim gösterebilir. Bebek “tut, ver, kaldır” gibi kelimelerin anlamlarını öğrenmeye başladıkça, bu tarz komutları oyuncaklarda da anlamaya başlar. Zamanla daha sosyal hale gelen bebek, oyuncaklarını size doğru uzatıp sunabilir. Bu gibi örneklerde olduğu gibi, bebeğiniz büyüdükçe sosyal gelişiminin de aylara göre ilerlediğini gözlemleyebilirsiniz. Böylece oyuncaklar da bebeğin duygusal ve sosyal gelişimini takip ederek çeşitlenir.
