Boşanma Kararını Çocuğa Nasıl ve Ne Zaman Anlatmalıyız?

Boşanma kararı almak kimse için kolay değildir, özellikle de çocuk varsa… Boşanma kararını çocuğa açıklamak herkes için zorlu ve kafa karıştırıcı bir süreç olabilir. Peki, boşanma kararı çocuğa nasıl iletilmeli? Ne zaman destek alınmalı? Tüm bu soruları NP İstanbul Hastanesi’nden Uzman Çocuk ve Ergen Psikoloğu, Uzman Klinik Psikolog Eda Ergür yanıtladı.

Boşanma çocuğa nasıl anlatılmalı?

Boşanma açıklanırken, anne ve babanın ortak bir şekilde konuşması önemlidir. Böylece çocuk, eş rollerinizi bırakıyor olsanız bile ebeveyn olarak her zaman yanında olacağınızı hissedebilir. Yapılan açıklamanın çocuğun yaşına ve bilişsel gelişimine uygun olması gerekmektedir. Açıklama sırasında, çocuğunuza karşı olan sevginizi ve her durumda onunla ilgilenmeye devam edeceğinizi belirtmek önemlidir. “Bunu zaten biliyor” düşüncesiyle basit açıklamaların göz ardı edilmesi, çocukların duygusal dünyasında büyük yaralara neden olabilir.

Boşanma durumunu öğrenen çocukların otomatik olarak kendilerini sorumlu hissetmeleri sıkça karşılaşılan bir durumdur. Bu nedenle, çocuğunuza boşanma kararında herhangi bir sorumluluğunun olmadığını açıklamak, onun rahatlamasına yardımcı olacaktır. Boşanmanın eş rollerden ayrılmak olduğu; anne baba rollerinin ise her durumda devam edeceği vurgulanmalıdır.

Aile adım adım nasıl yol izlemeli?

Çocuğu bekleyen yeni düzenin basit ve net bir şekilde açıklanması, belirsizlikle mücadelede zorlanmalarını önleyecektir. Bilinmezlik, çocuklar için kaygı vericidir; bu nedenle hangi evde, hangi ebeveyniyle kalacağı, diğer ebeveyniyle nerede nasıl vakit geçireceği gibi detayların net bir dille paylaşılması, çocuğu rahatlatacaktır. Belirlenen rutinde aksamaların olmaması da çocuğun güvende hissetmesine yardımcı olur.

Diğer ebeveynle olan duygularınız ne olursa olsun, çocuğunuzun onunla sevgi dolu bir ilişki sürdürmesine destek olmanız faydalı olacaktır. Çocuklar, kendilerine güvenebilmek için güçlü bağlar kurmaya ihtiyaç duyarlar ve bu ancak düzenli ve sıcak bir ebeveyn ilişkisi ile mümkündür.

Boşanma sürecinde yaşanan gerginliklerde, çocukları bu durumlardan uzak tutmak oldukça kıymetlidir; eş roller ile anne-baba rollerinin ayrıştırılması ve çocukları bu sorunların ortasında bırakmamak, onların yıpranmasını önleyecektir.

Çocuğa ayrılık kararı ne zaman söylenmeli?

Bu kararı netleştirdikten sonra paylaşmanız uygun olur. Genellikle ebeveynler, öfkeyle, kararlarından tam olarak emin olmadan bu durumu çocuklarına iletme hatasına düşebiliyor. Sakin ve dikkatli bir şekilde konuştuklarında, sorunu çözme çabası içinde devam ettiklerinde, her şey yolunda gibi gözüken durumun arka planda çocuğun duygusal dünyasında nasıl bir etki yaratabileceğini fark edemiyorlar.

Çocuğun her sorusu doğru şekilde yanıtlanmalı mı?

Çocuklar bilinmezlerle başa çıkmakta oldukça zorlanırlar. Hayal güçleri, yetişkinlerden çok daha zengin olduğu için kafalarındaki boşlukları, gerçeklikten daha olumsuz senaryolarla doldurabilirler. Bu nedenle, çocukların soruları açık bir dille ve net ifadelerle yanıtlanmalıdır. Terk edilme kaygılarının üstesinden gelebilmeleri için dürüst bir dil kullanmak önemlidir. Her durumda çocuğunuza olan sevginizi açıkça ifade etmek, ona güven verecektir.

Bu konuda ne zaman yardım alınmalı?

Çocuğunuzun normal davranışlarından sapmalar gözlemliyorsanız; örneğin daha uyumsuz, huzursuz ise; üzgün ve depresif görünüyorsa; uyku veya yeme sorunları yaşıyorsa; yoğun kaygı belirtileri gösteriyorsa, bir uzman desteği almanız faydalı olacaktır. Bazı çocuklar içe kapanırken, bazıları dışa dönerek sizlerden uzaklaşabilir. Çocuğunuzun davranışlarında veya duygularında büyük değişiklikler gözlemlediğinizde, yardım almak en doğru yol olacaktır.

Boşanma kararı söylendikten sonra çocuğun tepkileri neler olabilir?

Çocukların tepkileri yaş grubuna göre farklılık gösterir. Bunlar;

• 3 yaşına kadar olan çocuklarda, süreç uygun bir şekilde yönetilmezse; ağlama atakları, öfke patlamaları, ebeveynden ayrılmama, uyku ve yeme sorunları gibi durumlar görülebilir.
• 6 yaşına kadar olan çocuklarda; suçluluk hissi, öfke patlamaları, uyku ve yeme sorunları, saldırgan davranışlar ve korkular gözlenebilir.
• 12 yaşına kadar olan çocuklarda; uyku sorunları, arkadaş ilişkilerinde problemler, baş ve karın ağrıları ile hırçın davranışlar görülebilir.
• Ergenlik dönemindeki çocuklarda ise; dışa dönüklük, aileden ve evden uzaklaşma, sigara, alkol ve madde kullanımı gibi agresif davranışlar görülebilmektedir.

 

Boşanma kararında çocuğa neler söylenmemeli?

Öncelikle ebeveynlerin aralarındaki sorunları çocuklarına yansıtmamaları önemlidir. Diğer ebeveyn hakkında olumsuz konuşmaktan, çocuğun bilgi alması için onu sıkıştırmaktan ve çocukla ilgili masrafları konuşmaktan kaçınmak en doğru yaklaşım olacaktır.

Her çocuk bu süreçten farklı şekilde etkileneceğinden, her durumda çocuğun bireyselliği göz önünde bulundurulmalıdır. Yetişkinler olarak, bu süreci en uygun şekilde yönetmek için gereken ilgiyi göstermeliyiz. Kendiniz için doğru kararı aldığınızı önce kendiniz kabul etmeli ve eş rollerinin sonlanmasına rağmen anne-baba rollerinizin devam ettiğine odaklanmalısınız. Kendinizin veya çocuğunuzun zorluk yaşadığını hissederseniz, zaman kaybetmeden uzman desteği almanız önemlidir.