Makat (Anal) Kanseri Nedir? Belirtileri ve Tedavi Yöntemleri nelerdir?

Anüs bölgesi, kalın bağırsağın son kısmında yer alan ve kötü huylu (malign) tümörlerle karakterize olan nadir bir kanser türüdür. Sindirim sisteminin son bölümünde bulunan anüs, dışkının vücuttan atılmasını sağlayan bir yapıdır. Anal kanal hücrelerinde kontrolsüz şekilde bölünen kanser hücreleri, çevre dokulara yayılabilir ve ciddi sağlık sorunlarına yol açabilir.

Makat (Anal) Kanser Nedir?

Anal kanalın iç yüzeyindeki hücrelerin kontrolsüz bir biçimde çoğalmasıyla oluşan bir kanser türüdür. Normalde vücut hücreleri belirli bir düzen içerisinde bölünerek yenilenirken, bazı genetik ve çevresel etkenler bu hücrelerin anormal büyümesine yol açabilir. Anal kanser vakalarının çoğu, skuamöz hücreli karsinom adı verilen hücre tipinden kaynaklanmaktadır. Hastalık, hem erkeklerde hem de kadınlarda görülse de kadınlarda daha sık rastlanır; buna rağmen herkes bu hastalığa maruz kalabilir. Özellikle yüksek riskli HPV enfeksiyonu taşıyan bireylerde anal kanser riski artmaktadır. Düzenli doktor kontrolleri ve erken tanı, bu hastalığın seyrini kontrol altında tutmada kritik bir rol oynamaktadır.

Makat (Anal) Kanseri Nasıl Belli Olur?

Hastalığın erken evrelerinde belirgin semptomlar vermeyebilir. Ancak hastalık ilerledikçe, makatta rahatsızlık hissi, dışkılama sırasında zorluk ve kanama gibi belirtiler görülebilir. Sürekli kaşıntı, akıntı veya makatta şişlik hissi, hastalığın mevcut olabileceğini düşündürebilir. Bazı hastalar anal bölgesinde sert bir kitle fark edebilir veya dışkılama alışkanlıklarında değişiklikler yaşayabilir. Ağrı, hastalığın ilerleyen dönemlerinde daha belirgin hale gelir ve oturma sırasında bile rahatsızlık hissedilebilir. Makat kanseri, basur (hemoroid) veya anal fissür gibi yaygın hastalıklarla karıştırılabilir. Bu nedenle, uzun süreli makat rahatsızlıkları, geçmeyen kanama veya dışkılama alışkanlıklarında belirgin değişimler fark edildiğinde bir uzmana danışılması gerekir.

Makat (Anal) Kanser Belirtileri Nelerdir?

Tümörün boyutuna, yayılımına ve bulunduğu bölgeye bağlı olarak belirtiler değişiklik gösterebilir. İlk aşamalarda hafif rahatsızlık veya kaşıntı gibi belirtilerle başlayabilirken, ilerleyen evrelerde kanama, ağrı ve dışkılama zorlukları daha belirgin hale gelir. Bazı hastalarda makatta bir sertleşme veya ele gelen kitle fark edilebilir. Makat kanseri belirtileri arasında şunlar yer alabilir:

• Makat bölgesinde ağrı veya baskı hissi
• Dışkılama sırasında veya sonrasında kanama
• Makat çevresinde ya da içinde sertleşme veya kitle hissi
• Kronik kaşıntı ve tahriş
• Anüste akıntı veya kötü kokulu salgılar
• Dışkılamada değişiklikler (daralmış dışkı, kabızlık veya ishal atakları)
• Bağırsak hareketlerini tam olarak boşaltamama hissi
• İlerlemiş vakalarda kasık veya makat bölgesindeki lenf düğümlerinde şişlik

Makat (Anal) Kanser Nedenleri Nelerdir?

Anal kanser, genetik yatkınlık ve çevresel faktörlerin bir araya gelmesi ile ortaya çıkan bir hastalıktır. Hastalığın en temel nedenlerinden biri insan papilloma virüsü (HPV) enfeksiyonudur. HPV, anal bölgedeki hücrelerde anormal büyüme ve kanserleşmeye neden olabilmektedir. Cinsel yolla bulaşan bu virüs, anal kanser vakalarının büyük bir kısmıyla ilişkilidir. Bağışıklık sisteminin zayıf olması, HIV (AIDS) gibi bağışıklık yetmezliği hastalıkları veya bağışıklık baskılayıcı ilaç kullanımı gibi durumlar da anal kanser riskini artırır. Kronik makatta tahriş, anal fistüller, inflamatuvar bağırsak hastalıkları (örneğin Crohn hastalığı ve ülseratif kolit) ve anal bölgeyi etkileyen uzun süreli enfeksiyonlar da hastalığın oluşumunu tetikleyebilir. Yaş ilerledikçe anal kanser riski artar, özellikle 50 yaş üstü bireylerde daha yaygındır.

Dengesiz beslenme ve düşük lifli gıda alımı, sindirim sisteminin sağlığını olumsuz etkileyerek bağırsak hastalıklarına yol açabilir. Dolaylı olarak makat kanseri riskini artırabilir. Düzenli sağlık kontrollü, sağlıklı yaşam tarzı alışkanlıkları ve HPV aşısı gibi önleyici tedbirler, makat kanseri riskini azaltmada etkili olabilir.

Basur ve Kanser Nasıl Ayırt Edilir?

Basur (hemoroid) ve makat kanseri, benzer belirtiler taşıdığı için çoğu zaman karıştırılabilir. Her iki durum da makatta kanama, ağrı ve rahatsızlık hissi ile kendini gösterse de, altında yatan nedenler ve tedavi yöntemleri farklıdır. Basur, anal ve rektum bölgesindeki damarların genişlemesi ve şişmesi sonucunda ortaya çıkar. Kronik kabızlık, uzun süre oturma, ağır kaldırma ve hamilelik gibi etkenler basurun oluşumunu tetikleyebilir. Genelde dışkılama sırasında veya sonrasında kanama meydana gelir ve ağrı, kaşıntı, şişlik gibi belirtiler buna eşlik edebilir. Makat kanseri ise anal kanal içerisindeki hücrelerin anormal şekilde büyümesi sonucu ortaya çıkar. Kanser ilerledikçe makatta sertleşme, akıntı, uzun süreli ağrı ve dışkılama sırasında zorluk gibi belirtiler görülebilir. Basur ve makat kanserini ayırt etmek için detaylı bir doktor muayenesi, rektal muayene, anoskopi, biyopsi ve görüntüleme yöntemleri gerekmektedir.

Makat (Anal) Kanseri Tehlikeli Midir?

Tedavi edilmediğinde, çevre dokulara ve diğer organlara yayılabilen ciddi bir hastalıktır. Hastalığın erken teşhisi, tedavi başarısını artırarak yaşam süresini uzatabilir. İlerlemiş vakalarda bağırsak tıkanıklığı, yayılma (metastaz) ve kalıcı bağırsak hasarı gibi ciddi komplikasyonlar gelişebilir. Bu nedenle, belirtileri olan hastaların bir uzmanla zaman kaybetmeden görüşmesi hayati önem taşımaktadır.

Makat (Anal) Kanser Tanı Yöntemleri

Tanı koymak amacıyla en yaygın kullanılan yöntemlerden biri anoskopi veya rektoskopidir. Bu yöntemlerle doktor, anal kanalı doğrudan inceleyerek anormal dokuların varlığını değerlendirir. Biyopsi ise en kesin tanı yöntemidir; şüpheli dokudan alınan örnek laboratuvar ortamında incelenerek kanser hücrelerinin varlığı araştırılır. Görüntüleme teknikleri, kanserin yayılımını belirlemek için kullanılır. Bilgisayarlı tomografi (BT), manyetik rezonans görüntüleme (MR) ve pozitron emisyon tomografisi (PET) gibi yöntemler, tümörün büyüklüğünü ve lenf düğümlerine ya da diğer organlara yayılıp yayılmadığını tespit etmeye yardımcı olur. Eğer hastada anormal kanama veya dışkılama alışkanlıklarında değişiklik gibi belirtiler varsa kolonoskopi yapılır ve bağırsakların genel durumu değerlendirilir.

Makat (Anal) Kanser Tedavi Yöntemleri

Anal kanalın iç kısmındaki anormal hücre büyümesi sonucu oluşan bir kanser türüdür. Genellikle erken tanıyla tedavi edilebilir. Tedavi yöntemleri, hastalığın evresine, tümörün büyüklüğüne ve yayılma durumuna göre değişir. Radyoterapi, kemoterapi ve cerrahi müdahale en sık kullanılan tedavi yöntemleridir. Erken tanı ile yüksek başarı oranı elde etmek mümkündür. Hastalar için en uygun tedavi planı, onkolog ve cerrah tarafından belirlenir. Makat kanserinin tedavi yöntemleri şunlardır:

• Radyoterapi: Tümör hücrelerinin yok edilmesi için yüksek enerjili ışınlar kullanılır.
• Kemoterapi: Kanser hücrelerini öldürme amacıyla ilaçlar kullanılır ve hastalığın ilerlemesi durdurulur.
• Cerrahi müdahale: İleri evre vakalarda tümörün çıkarılması için farklı operasyonlar yapılır.
• Hedefe yönelik tedaviler: Belirli genetik mutasyonları hedef alan ilaçlar ile uygulanabilir.
• İmmünoterapi: Bağışıklık sistemini güçlendirerek kanser hücreleriyle savaşılması hedeflenir.
• Yaşam tarzı değişiklikleri: Tedavi sürecinde sağlıklı bir diyet ve düzenli egzersiz önerilmektedir.
• Palyatif bakım: İleri evredeki hastalarda semptomları hafifletmek için destekleyici tedavi sağlanır.