Mahlep Nedir? Faydaları ve Kullanım Alanları
Mahlep, anavatanı İran olan, nohut büyüklüğünde meyvelere sahip bir bitkidir ve gülgiller familyasındandır. Boyu ortalama olarak 6 ile 10 metreye kadar uzayabilir. Mahlep baharatı ise, mahlep ağacının meyvelerinin çekirdeklerinin kurutulup toz haline getirilmesiyle elde edilen bir baharat türüdür. Bu bitki Türkiye’de Mardin, Van ve Erzurum gibi şehirlerde de yetişmektedir. Arapça’da “tatlı kokulu” ve “parfümler kralı” olarak adlandırılan mahlep, pastane ve fırın ürünlerinde sıkça tercih edilir. Bu ürün, Türkiye’de “yabani kiraz,” “taş kirazı,” “melem” ve “keniro” gibi farklı isimlerle anılmaktadır.
Mahlep Nasıl Kullanılır?
Mahlep, özellikle Yunan, Akdeniz ve Orta Doğu mutfaklarında pasta ve börek gibi hamur işleri ile ekmek yapımında kullanılan bir fırın baharatıdır. Kurabiyeler, kekler gibi hamur işlerinde bir fincan un başına bir çay kaşığı orantısında mahlep kullanılır ve aynı zamanda kırmızı et marinelerinde de tercih edilebilir. Çekirdek, toz, yağ ve püre formlarında bulunan bu ürün, tariflerde bu biçimleriyle kullanılabilir. Lezzetini artırmak için hazırlanan ürüne hoş bir koku ve gevreklik katar.
Mahlebin gıda kullanımı haricinde kozmetik, boya ve ilaç endüstrilerinde de kullanıldığını belirtmek gerekir.
Mahlep Faydaları Nelerdir?
Mahlep, içerdiği potasyum, magnezyum ve kalsiyum gibi zengin mineraller sayesinde kemik gelişimi, hipertansiyon, tiroid bezi sorunları, saç dökülmesi ve anemi gibi hastalıklara karşı faydalıdır.
Mahlep’in en bilinen faydaları şu şekilde sıralanabilir:
- Nefes darlığı ve astıma iyi gelir.
- Tiroid bezi sorunlarına olumlu etkisi vardır.
- Kan dolaşımını iyileştirir.
- Kalp ve damar hastalıklarına karşı faydalıdır.
- Bağışıklık sistemini güçlendirir.
- Balgam sökücü özelliği vardır.
- Antioksidan özelliği ile vücudu serbest radikallerden korur.
- Sindirim sistemini düzenler.
- Enerji verir.
- Karın ağrısına iyi gelir.
- Karaciğerin kendini yenilemesine yardımcıdır.
- Toksinlerin vücuttan atılmasında rol oynar.
- İdrar söktürücü etkisi vardır.
- Stresi azaltır ve sinir sağlığını korur.
Özellikle gençler ve yetişkinlerde kas gelişimine katkıda bulunan mahlep, zayıf kasların güçlenmesine yardımcı olur. Bunun yanı sıra, kemikleri güçlendirmesi de mahlep’in faydaları arasındadır.
Mahlep Besin Değeri ve İçeriği Nedir?
Mahlep, içerdiği vitamin ve mineraller sayesinde zengin besin değerine sahiptir. Kumarin adlı bileşeni, mahlep’in etkisini artırarak yiyeceklere lezzet katar. Mahlep’in içeriği ve besin değerleri şöyledir:
Mahlep, 100 gram başına 345 kalori, 59.7 gram karbonhidrat, 21.3 gram protein içerir:
- Protein ve yağ asidi oranı yüksektir. Yağ asidi oranı %27 olup, büyük bölümü doymamış yağ asitlerinden oluşmaktadır.
- Yaklaşık %18 lif oranına sahiptir.
- Oleik, linoleik ve palmitik majör yağ asitleri açısından zengindir.
- Potasyum, kalsiyum, demir, çinko ve magnezyum mineralleri içerir.
- Çekirdeğinde hidroksibenzoik, siringik ve p-kumarik asitler bulunur. Fenolik, flavonoid ve antosiyaninler açısından değerlidir.
Mahlep’in Zararları Var mı?
Mahlep faydaları ile “halk ilacı” olarak bilinen bir besin kaynağıdır. Doğru kullanılmadığında, kemik ve kas gelişiminden metabolizmanın güçlenmesine kadar pek çok alanda yarar sağlar. Ancak mahlep bal ile karıştırıldığında kilo alımına neden olabilir ve koku hassasiyeti olan kişiler için zararlı olabilir.
Mahlep Nerede Kullanılır?
Mahlep tozu ya da tohumu olarak kullanılabilen bu ürün, tatlı ve tuzlu yiyeceklere lezzet katmak için tercih edilmektedir. Pilav ve helva çeşitlerinde yoğun şekilde kullanılır. Mahlepli su içerek hazımsızlık sorunlarını giderebilir ve midenizi rahatlatabilirsiniz. Ayrıca, kurabiye, poğaça, kek ve börek gibi hamur işlerinde de baharat olarak kullanılmaktadır. Mahlep, yiyeceklere yumuşak bir dokunuş yaparken aynı zamanda gevreklik de katar. Bal ile karıştırıldığında ise boğaz ağrısı ve grip gibi üst solunum yolu rahatsızlıklarına iyi gelir.
Mahlep Bozulur mu?
Mahlep, güneş almayan bir ortamda, kiler veya baharatlıkta saklanabilir. Ağzı açık bir kavanozda beklerse bayatlayarak kokusunu ve aromasını kaybedebilir. Bunu önlemek için az miktarda alarak taze bir şekilde kullanmanız önerilir.
Mahlep Hakkında Sıkça Sorulan Sorular
Mahlep şeker hastalığına iyi gelir mi?
Mahlep, beslenme düzenine eklenerek şeker hastalığının kontrol altına alınmasına yardımcı olabilir.
Mahlep bal karışımı nasıl yapılır?
Bal ile karıştırılarak kullanılan mahlep, üst solunum yolu rahatsızlıklarının etkisini en aza indirmeye yardımcı olabilir.
Mahlep bebeklere ne zaman verilir?
Genellikle mahlep, bebeklerde kullanılmaması önerilirken, 3 yaşından büyük çocuklar için tavsiye edilebilir.
Mahlep’te gluten var mı?
Gluten içermediği için hassasiyeti olan kişiler mahlebi rahatlıkla yiyeceklerine ekleyebilir.
Mahlep çayı nasıl yapılır?
Suyun içerisine 2 tatlı kaşığını aşmayacak şekilde eklenen mahlep karıştırılır. Gün boyunca, yüksek kan şekerinin olumsuz etkilerinin azaltılması için doğal bir ilaç niteliğinde kullanılabilir. Böyle durumlarda öncelikle bir uzmandan tavsiye almak, mahlep’in beklenmedik etkileri görme olasılığını azaltır.
Mahlep meyvesi yenir mi?
Özellikle hamur işlerine hoş bir koku katmak için kullanılan mahlep, bu tür yiyeceklere gevreklik de kazandırır. Ayrıca, mahlep meyvesi genellikle helva yapımında kurutulmuş olarak kullanılmaktadır.
