Diz Artroskopisi: Nedir ve Neden Yapılır?

Minimal invaziv cerrahi uygulamalardan biri olan diz artroskopisi, diz ekleminin detaylı bir şekilde incelenmesini sağlayan tanı ve tedavi yöntemidir. Bu işlem, özel bir kamera ve küçük cerrahi aletler kullanılarak dizin içine ulaşmayı mümkün kılar. Böylece çeşitli problemler tespit edilip tedavi edilebilir. Genellikle spor yaralanmaları, eklem hasarları ve ağrı şikayetlerinin çözümünde tercih edilen bu yöntem, kısa iyileşme süresi ve düşük risk oranları ile ön plana çıkmaktadır.

Diz Artroskopisi Nedir?

Diz eklemi ile ilgili sorunları teşhis ve tedavi etmek amacıyla modern tıpta kullanılan minimal invaziv bir cerrahi yöntemdir. Bu işlemde, artroskop adı verilen ince, ışıklı ve kameralı bir cihaz sayesinde diz eklemi içeriden görüntülenir. Eklemin detaylı incelenmesi için küçük bir kesi yapılır ve alınan görüntüler bir monitöre aktarılır. Bu yöntemle hem tanı koyma süreci hem de tedavi planlaması daha hassas bir şekilde gerçekleştirilir. Açık cerrahiye göre daha az invaziv olması nedeniyle hastalar daha az ağrı hisseder, iyileşme süresi kısalır ve komplikasyon riski düşer. İşlem sırasında menisküs yırtıkları, bağ hasarları, kıkırdak problemleri gibi birçok ortopedik rahatsızlık tedavi edilebilir.

Diz artroskopisi genellikle lokal, spinal veya genel anestezi altında gerçekleştirilir. Anestezi yöntemi, hastanın genel sağlık durumu ve cerrahi müdahalenin kapsamıyla belirlenir. Cerrahi müdahale sırasında diz eklemine yapılan birkaç küçük kesiden hem artroskop hem de gerekli cerrahi aletler yerleştirilir. Bu, doktorun eklem içindeki yapıların durumunu net bir şekilde görmesine ve müdahale etmesine olanak tanır.

Diz Artroskopisi Neden Uygulanır?

Diz eklemi, karmaşık yapısı ve yoğun kullanımı nedeniyle zamanla hasar görebilir. Spor yaralanmaları, travmalar, yaşlanmaya bağlı dejenerasyonlar ve çeşitli hastalıklar dizde ciddi problemlere yol açabilir. Artroskopi, bu sorunların kaynağını doğrudan eklem içinde görme ve hızlı müdahale etme imkanı sunar. Menisküs yırtıkları, bağ hasarları, kıkırdak zedelenmeleri veya eklemde serbest dolaşan cisimler gibi durumlar, diz artroskopisi ile kolayca tanı konulabilir ve tedavi edilebilir. Ayrıca, daha önce uygulanan tedavi yöntemlerinin başarısını değerlendirmek amacıyla da kullanılabilir; örneğin, fizik tedavi programının ardından devam eden şikayetlerin kaynağını araştırmak amacıyla bu yöntem tercih edilebilir. Dizde sıvı birikimi durumlarında sıvının kaynağına ulaşmak ve gerekiyorsa biyopsi almak için de bu yöntem uygulanmaktadır. Kıkırdak hasarlarının onarılması, menisküs yırtıklarının dikilmesi veya çıkarılması, bağ rekonstrüksiyonu ve eklem temizliği gibi hastalıklarda tedavi sürecinde kullanılabilir.

Diz Artroskopisi Hangi Hastalıklarda Kullanılır?

Diz artroskopisi, mekanik problemler, spor yaralanmaları, dejeneratif eklem hastalıkları ve kronik ağrılar gibi durumlarda sıkça tercih edilir. Bu yöntemle hem teşhis süreci hızlanır hem de aynı işlem sırasında tedavi uygulanabilir. Diz artroskopisinin yaygın olarak kullanıldığı hastalıklar şunlardır:

• Menisküs Yırtığı: Dizde ani hareket veya travma sonucunda menisküs dokusunun yırtılması durumunda teşhis ve tedavi için kullanılır. Yırtığın dikilmesi, çıkarılması veya düzeltilmesi artroskopi ile gerçekleştirilir.
• Ön Çapraz Bağ (ACL) ve Arka Çapraz Bağ (PCL) Yaralanmaları: Sporcular arasında yaygın olan bağ yaralanmalarının onarımı veya yeniden yapılandırılması amacıyla diz artroskopisi tercih edilir.
• Kıkırdak Zedelenmeleri ve Dejenerasyonları: Travma, yaşlanma veya aşırı kullanım sonucu kıkırdak yüzeyinde oluşan hasarların onarımı veya temizlenmesi için yapılır.
• Eklemde Serbest Cisimler (Loose Bodies): Travma veya eklemdeki dejeneratif süreçler nedeniyle oluşan serbest kemik veya kıkırdak parçalarının çıkarılması artroskopi ile mümkündür.
• Diz Kireçlenmesi (Osteoartrit): İleri yaşlarda görülen diz kireçlenmesi durumunda eklemin temizlenmesi, ağrının hafifletilmesi veya hastalığın ilerlemesini yavaşlatmak için uygulanabilir.
• Sinovit: Eklemdeki sinovyal dokunun iltihaplanması durumunda teşhis koymak ve gerektiğinde sinovyal dokunun alınması için artroskopi kullanılır.
• Patella (Diz Kapağı) Problemleri: Diz kapağı çıkıkları, aşınmaları veya düzensizliklerinde teşhis ve tedavi amaçlı tercih edilir.
• Eklem Enfeksiyonları: Diz eklemindeki enfeksiyonların tedavisinde, enfekte sıvının temizlenmesi ve eklemin detaylı incelenmesi amacıyla uygulanır.
• Eklem Kistleri (Baker Kisti): Baker kisti gibi diz arkasında sıvı dolu kistlerin tedavisinde, kistin içeriğinin temizlenmesi veya drenajı için kullanılabilir.
• Diz Travmaları Sonrası: Geçirilen travmalar veya kazalar sonrası dizde kalan hasarın incelenmesi ve tedavisi için tercih edilir.

Diz Artroskopisi Nasıl Uygulanır?

İşlem, genel, spinal veya lokal anestezi altında gerçekleştirilir ve hastanın durumuna göre en uygun anestezi yöntemi seçilir. Artroskopi süreci, dikkatlice planlanmış birkaç temel aşamada gerçekleştirilir. Öncelikle cerrahi alanın enfeksiyon riskini minimuma indirmek için diz bölgesi steril bir şekilde temizlenir ve steril örtülerle izole edilir. Ardından, dizin iç yapısına ulaşmak amacıyla birkaç küçük kesi yapılır. Bu kesiler genellikle 1 santimetreyi geçmez ve dizin çeşitli bölgelerine yerleştirilir. Bu kesilerden birine artroskop adı verilen ince, ışıklı ve kameraya sahip bir cihaz yerleştirilir. Artroskop, diz ekleminin iç yapısını büyütülmüş ve ayrıntılı bir şekilde cerraha gösterir. Diğer kesiler, cerrahi aletlerin yerleştirilmesi için kullanılır.

Artroskopi sırasında diz eklemi steril bir sıvı ile doldurularak daha iyi bir görünüm elde edilir. Bu sıvı, aynı zamanda diz içindeki dokuları nazikçe yıkayarak görünürlüğü artırır. Cerrah, monitör aracılığıyla eklemin iç yapısını detaylı bir şekilde inceler. Menisküs, bağlar, kıkırdak dokuları ve sinovyal zar gibi yapıların durumu değerlendirilir. Eğer bir problem tespit edilirse, cerrah uygun cerrahi aletler yardımıyla tedavi işlemini gerçekleştirir. İşlem tamamlandıktan sonra diz eklemi içerisindeki sıvı boşaltılır ve küçük kesiler kapatılır. Bu kesiler genellikle kendiliğinden eriyen dikişlerle veya steril bantlarla kapatılır. Daha sonra bölge steril bir bandajla sarılarak korunur. İşlem sonrası duruma bağlı olarak, hasta aynı gün taburcu edilebilir veya kısa bir süre hastanede gözetim altında tutulabilir.

Diz artroskopisi, düşük komplikasyon riski ve hızlı iyileşme süresi ile avantajlı bir yöntemdir. Ancak, işlem sonrası belirli bir rehabilitasyon süreci gereklidir. Bu süreçte fizik tedavi programlarına ve doktorun önerilerine dikkat edilmelidir. Diz artroskopisinin başarısı, cerrahın deneyimi ile hastanın tedaviye uyumu arasında doğrudan ilişkilidir. Bu nedenle, işlem öncesi ve sonrası doktor ile detaylı bir iletişim sağlamak oldukça önemlidir.