Çocuklarda İki Yaş Sendromu Nedir?

Çocukların İsyankar, Dengesiz, Kararsız ve Olumsuz Olduğu “2 Yaş Sendromu”nda Neler Yapılmalı?

Bazen 1,5 yaşında başlayıp, genellikle 2 yaşındaki çocuklarda görülen ve 2,5 yaşında zirveye ulaşan “2 Yaş Sendromu”, ebeveynlerin en zorlu dönemlerinden biri (16-42 ay arasında). “2 Yaş Sendromu” nedir? Bu dönem, 2 yaşındaki çocukların adeta tüm dünya ile bir güç mücadelesine girdiği, her şeye “hayır” dediği, dengesiz, kararsız, olumsuz ve isyankar bir süreçtir.

2 Yaş Sendromunun Belirtileri

• Ansızın ortaya çıkan öfke nöbetleri
• İnatçılık
• Her şeye “Hayır” deme eğilimi
• Kendi isteği yerine getirilmediğinde hırçınlaşma
• Bebeklerin/çocukların çok çabuk öfkelenmesi ve dürtüsel tepkiler vermesi
• Aşırı hareketlilik
• Her şeyi karıştırma isteği
• Söz dinlememe
• Söylenilenlerin tersini yapma
• Her şeyi kendi başına yapma arzusu
• Ağlama krizleri
• Kendisine zarar verme eğilimi (örneğin, başını duvara vurma)
• Yakınlarındaki herkes üzerinde otorite kurma isteği
• İştah azalması ve uyku düzeninde değişiklik.

2 Yaş Sendromunun Nedenleri

Kesinlikle zor bir süreç, değil mi? Birçok anne ve baba bu dönemden geçiyor. Bu nedenle “2 Yaş Sendromu” hakkında bilgi edinmek ve ebeveynliğin ilk kurallarından biri olan “soğukkanlılık” ilkesine uymak son derece önemli. Peki, “2 Yaş Sendromu” neden yaşanıyor? Annelerinin her dediğini dinleyen minik neden bu kadar hırçınlaşıyor? Uzmanlar bu durumu şu şekilde açıklıyor:

• Bu yaş aralığı, sinir sisteminin gelişiminde ara bir dönemdir. Çocuğun konuşmaya ve yürümeye başladığı bir süreç…
• 2,5 yaşındaki çocukların kas-motor becerisi tam anlamıyla gelişmemiştir. Seçim yetenekleri sınırlıdır; iki seçeneği bir arada istemektedirler.
• Bu yaştaki çocukların beyini, bir yetişkinin beyninden iki kat daha aktiftir, bu nedenle sürekli sorular sorabilirler. Beyinleri çok hızlı çalışır.
• Gündüz yaşadığı stresler, gece korkarak uyanmalarına sebep olabilir.
• Bağımsızlık duygularının artmasıyla her şeyi kendi başına yapma arzusu gelişir.
• “Ben” hissinin gelişmesiyle sevdiği ve sevmediği şeyleri daha fazla dile getirmeye başlar.
• Kelime dağarcığı genişler, sürekli konuşmak isterler.

2 Yaş Sendromunda Anne ve Babalar Ne Yapmalı?

Anne ve babaların zorlandığı “2 Yaş Sendromu”, uzmanlar tarafından “normal ve geçici” bir dönem olarak tanımlanıyor. Bu sürecin, çocukların kendine güven kazanmaları, bağımsızlıklarını geliştirmeleri ve kendilerini tanımaları açısından önemli olduğunu belirten uzmanlar, ebeveynlere şu önerilerde bulunuyor:

• Öncelikle sakin kalmaya çalışın. Çocuğunuz sizi istemiyorsa bunun ardında farklı bir sebep olabilir. Belki de sizin ona daha yakın olmanızı istiyor. Ona yardım edebileceğinizi sorun.
• Çocuğunuzla tartışmaktan kaçının. Olumsuz davranışlarını ve sözlerini bir süre görmezden gelin.
• Hırçın olduğunda dikkatini başka bir şeye/oyuncak ya da kitaba yönlendirin.
• Öfke nöbetleri sırasında sakin kalmaya özen gösterin. Ona nasıl davranması gerektiğini söylemeyin; zaten sizi dinlemeyecek! “Yapma, etme” gibi emirler vermekten kaçının.
• Dikkatinizi ona verin, göz teması kurun. Onu dinleyin ve ona saygı duyduğunuzu hissettirin.
• Hatalarını kısa bir süreliğine görmezden gelin. Başarılarını takdir edin, destekleyin. “Şımarıklık” durumuna dikkat etmeyin.
• “Sen bilirsin” diyerek çocuğunuzu onaylayın, böylece yaptığı hataların sorumluluğunu üstlenmesine yardımcı olun.
• Paylaşmayı öğretecek oyunlar organize edin.
• Enerjisini atabilmesi için evde oyun alanları oluşturun, onunla vakit geçirin. Dışarıda daha iyi davranmasını sağlamak için enerjisini atmasına yardımcı olun.
• Yorgun olduğunda veya acıkmışsa dışarıda zaman geçirmeyin.
• Kendi seçimlerini yapmasına izin verin. Hangi kıyafeti giyeceğini ya da dışarı çıkarken hangi ayakkabıyı seçeceğini sorabilirsiniz.
• Küçük ev işlerinde ona yardımcı olma fırsatı tanıyın. Örneğin, mutfakta kek yaparken yardımcı olmasını isteyebilirsiniz. Amaç, kendini önemli hissetmesini sağlamak.
• Unutmayın ki çocuğunuz ahlaki ve toplumsal kuralları henüz öğrenmeye hazır değil; bu nedenle çok katı kurallar koymaktan kaçının.

Tuvalet Alışkanlığının Kazandırılmaya Çalışıldığı Dönem

2 yaş dönemi, yürümeye ve konuşmaya başlayan çocuk için bireyselleşmenin ilk adımlarını atmaya başladığı bir dönemdir. Motor becerilerin gelişmesi ile hareketlilik artar. Bu süreçte çocuk, bağımsızlığını ilan etmek ister! Kendini ve çevresini keşfetmeye başlar; bağımsız hareket etmeyi gördükçe daha fazla bireyselleşir. Meraklı ve enerjik bir dönemdedir. İnisiyatif alma arzusu ile anne ve babasına ait olmaktan çok, onlardan uzaklaşmayı tercih eder. Annenin yardımına ihtiyaç duyduğunu bilse de başkaldırır, isyan eder ve bocalar. Bu nedenle 2 yaşındaki çocuk, ebeveynleriyle sık sık inatlaşır, ısrarcı olur. Sürekli kendi arzularının karşılanmasını ister. Anne ve babaların çocuklarının psikolojisi hakkında birçok şey öğrenme fırsatı buldukları bir dönemdir aynı zamanda. Ayrıca 2 yaş dönemi, tuvalet eğitimi ve beslenme açısında da önemli bir süreçtir. Çocuk, dışkısını istediği zaman tutup bırakmayı keşfeder ve bu onun için büyük bir güç gösterisidir! Dışkı, onun bir parçasıdır ve değerlidir. Kirli bezden rahatsızlık duymaz. Bu sebeple uzmanlar, tuvalet eğitiminde çocukla inatlaşmaktan kaçınılması gerektiğini vurguluyor. Zorlama ve baskı asla olmamalıdır.

2 yaş sendromunun zorlayıcı yanlarından biri de beslenme konusudur. Nasıl ki tuvalet alışkanlığı kazanımında zorlayıcı ve baskıcı olunmaması gerekiyorsa, yemek konusunda da ısrarcı olmamak önemlidir. Çocuğun yemeğini kendi kendine yemesi için dökmesine, saçmasına izin verilmelidir. Beğenmediği yiyecekleri, sevdiği yiyeceklerle birlikte sunmak sağlıklı beslenebilmesi için önerilen bir yöntemdir.

Anne ve babalar, “2 Yaş Sendromu”nun geçici olduğunu kabul etmelidir. Çocuğunuz büyüyor, gelişiyor. Sabrınız zorlanabilir fakat ona bağırmaktan veya şiddet uygulamaktan kesinlikle kaçınmalısınız. Eğer her şeye rağmen “2 Yaş Sendromu” ile başa çıkmakta zorlanıyorsanız, profesyonel yardım almaktan çekinmeyin.